รายชื่อผู้นำฝ่ายค้านในสภาผู้แทนราษฎรไทย

ผู้นำฝ่ายค้านในสภาผู้แทนราษฎรไทย ตามความหมายในมาตรา 106 ของรัฐธรรมนูญแห่งราชอาณาจักรไทย พุทธศักราช 2560 คือสมาชิกสภาผู้แทนราษฎรที่เป็นหัวหน้าพรรคที่มีจำนวนสมาชิกสภาผู้แทนราษฎรมากที่สุดในกลุ่มพรรคฝ่ายค้านในสภาผู้แทนราษฎรไทย (พรรคที่ไม่มีสมาชิกเป็นรัฐมนตรี ประธานสภา และรองประธานสภา)^[2] โดยมีหน้าที่สำคัญคือการเป็นผู้นำในการตรวจสอบการทำงานของรัฐบาล เริ่มดำรงตำแหน่งเมื่อพระมหากษัตริย์มีพระบรมราชโองการโปรดเกล้าฯ แต่งตั้ง โดยมีประธานสภาผู้แทนราษฎรเป็นผู้ลงนามรับสนองพระบรมราชโองการ และสิ้นสุดเมื่อพ้นจากหัวหน้าพรรค และ/หรือ พ้นจากตำแหน่งสมาชิกสภาผู้แทนราษฎร และ/หรือ สภาผู้แทนราษฎรสิ้นสุดลง ไม่ว่าจะครบวาระ หรือมีการยุบสภาก็ตาม

ผู้นำฝ่ายค้านในสภาผู้แทนราษฎร แห่งราชอาณาจักรไทย
ตรารัฐสภา
ผู้ดำรงตำแหน่งคนปัจจุบัน ณัฐพงษ์ เรืองปัญญาวุฒิ ตั้งแต่ 25 กันยายน พ.ศ. 2567
รัฐสภาไทย ฝ่ายค้านในสภาผู้แทนราษฎร
สมาชิกของ	สภาผู้แทนราษฎร
ผู้เสนอชื่อ	ประธานสภาผู้แทนราษฎร
ผู้แต่งตั้ง	พระมหากษัตริย์ไทย
วาระ	ตามวาระของหัวหน้าพรรคการเมืองที่มีจำนวน สส. มากที่สุดในกลุ่มพรรคการเมืองที่ไม่มีสมาชิกพรรคเป็นรัฐมนตรี ประธาน หรือรองประธานสภาผู้แทนราษฎร และตามวาระของสภาผู้แทนราษฎร
ผู้ประเดิมตำแหน่ง	หม่อมราชวงศ์เสนีย์ ปราโมช
สถาปนา	22 มีนาคม พ.ศ. 2518; 50 ปีก่อน (2518-03-22)
เงินตอบแทน	42,500 บาท (รวมกับเงินเดือนประจำตำแหน่งอีก 73,240 บาท [1])
เว็บไซต์	parliament.go.th

รายชื่อผู้นำฝ่ายค้านในสภาผู้แทนราษฎรไทย

ลำดับ (สมัย)	รูป	รายชื่อ	เริ่มวาระ	สิ้นสุดวาระ (สิ้นสุดโดย)	ระยะเวลา	พรรคการเมือง		คณะรัฐมนตรี
1		หม่อมราชวงศ์ เสนีย์ ปราโมช	22 มีนาคม พ.ศ. 2518[3]	12 มกราคม พ.ศ. 2519 (ยุบสภา)	9 เดือน 21 วัน	ประชาธิปัตย์		คึกฤทธิ์
2 (1)		พลตำรวจเอก ประมาณ อดิเรกสาร	24 พฤษภาคม พ.ศ. 2526[4]	1 พฤษภาคม พ.ศ. 2529 (ยุบสภา)	2 ปี 11 เดือน 7 วัน	ชาติไทย		เปรม 2
3 (1)		พลเอก ชวลิต ยงใจยุทธ	15 พฤษภาคม พ.ศ. 2535 [5]	30 มิถุนายน พ.ศ. 2535 (ยุบสภา)	1 เดือน 15 วัน	ความหวังใหม่		สุจินดา อานันท์ 2
2 (2)		พลตำรวจเอก ประมาณ อดิเรกสาร	30 ตุลาคม พ.ศ. 2535 [6]	7 พฤษภาคม พ.ศ. 2537 (ลาออกจากหัวหน้าพรรค)	1 ปี 6 เดือน 7 วัน	ชาติไทย		ชวน 1
4		บรรหาร ศิลปอาชา	27 พฤษภาคม พ.ศ. 2537[7]	19 พฤษภาคม พ.ศ. 2538 (ยุบสภา)	11 เดือน 22 วัน
5 (1-2)		ชวน หลีกภัย	4 สิงหาคม พ.ศ. 2538 [8]	27 กันยายน พ.ศ. 2539 (ยุบสภา)	1 ปี 1 เดือน 23 วัน	ประชาธิปัตย์		บรรหาร
			21 ธันวาคม พ.ศ. 2539[9]	8 พฤศจิกายน พ.ศ. 2540 (เข้ารับตำแหน่งนายกรัฐมนตรี)	10 เดือน 18 วัน			ชวลิต
3 (2-4)		พลเอก ชวลิต ยงใจยุทธ	26 พฤศจิกายน พ.ศ. 2540[10]	2 มิถุนายน พ.ศ. 2541 (ลาออกจากหัวหน้าพรรค)	6 เดือน 7 วัน	ความหวังใหม่		ชวน 2
			2 กันยายน พ.ศ. 2541[11]	27 เมษายน พ.ศ. 2542 (ลาออกจากหัวหน้าพรรค)	7 เดือน 25 วัน
			12 พฤษภาคม พ.ศ. 2542[12]	9 พฤศจิกายน พ.ศ. 2543 (ยุบสภา)	1 ปี 181 วัน
5 (3)		ชวน หลีกภัย	11 มีนาคม พ.ศ. 2544[13]	3 พฤษภาคม พ.ศ. 2546 (ลาออกจากหัวหน้าพรรค)	2 ปี 1 เดือน 22 วัน	ประชาธิปัตย์		ทักษิณ 1
6		บัญญัติ บรรทัดฐาน	23 พฤษภาคม พ.ศ. 2546[14]	5 มกราคม พ.ศ. 2548 (ครบวาระของสภาผู้แทนราษฎร)	1 ปี 7 เดือน 13 วัน
7 (1-3)		อภิสิทธิ์ เวชชาชีวะ	23 เมษายน พ.ศ. 2548[15]	24 กุมภาพันธ์ พ.ศ. 2549 (ยุบสภา)	10 เดือน 1 วัน			ทักษิณ 2
			27 กุมภาพันธ์ พ.ศ. 2551[16]	17 ธันวาคม พ.ศ. 2551 (เข้ารับตำแหน่งนายกรัฐมนตรี)	9 เดือน 20 วัน			สมัคร สมชาย
			16 กันยายน พ.ศ. 2554 [17]	9 ธันวาคม พ.ศ. 2556 (ยุบสภา)	2 ปี 2 เดือน 23 วัน			ยิ่งลักษณ์
8 (1-2)		สมพงษ์ อมรวิวัฒน์	17 สิงหาคม พ.ศ. 2562[18]	26 กันยายน พ.ศ. 2563 (ลาออกจากหัวหน้าพรรค)	1 ปี 1 เดือน 9 วัน	เพื่อไทย		ประยุทธ์ 2
			6 ธันวาคม พ.ศ. 2563 [19]	28 ตุลาคม พ.ศ. 2564 (ลาออกจากหัวหน้าพรรค)	10 เดือน 12 วัน
9		ชลน่าน ศรีแก้ว	23 ธันวาคม พ.ศ. 2564[20]	20 มีนาคม พ.ศ. 2566 (ยุบสภา)	1 ปี 2 เดือน 25 วัน
10		ชัยธวัช ตุลาธน	17 ธันวาคม พ.ศ. 2566[21]	7 สิงหาคม พ.ศ. 2567 (ถูกตัดสิทธิ์ทางการเมือง 10 ปี)	7 เดือน 21 วัน	ก้าวไกล		เศรษฐา
11		ณัฐพงษ์ เรืองปัญญาวุฒิ	25 กันยายน พ.ศ. 2567[22]	ปัจจุบัน	7 เดือน 17 วัน	ประชาชน		แพทองธาร

ดูเพิ่ม

• สภาผู้แทนราษฎรไทย
• ประธานสภาผู้แทนราษฎรไทย
• คณะกรรมการประสานงานสภาผู้แทนราษฎรไทย
• รายชื่อนายกรัฐมนตรีไทย