ถนนบรมราชชนนี

ถนนบรมราชชนนี [บอ-รม-มะ-ราด-ชะ-ชน-นะ-นี] (อักษรโรมัน: Thanon Borommaratchachonnani) หรือ ถนนปิ่นเกล้า–นครชัยศรี เป็นเส้นทางคมนาคมในพื้นที่ฝั่งธนบุรี กรุงเทพมหานคร ระหว่างเขตบางกอกน้อย กรุงเทพมหานคร กับอำเภอนครชัยศรี จังหวัดนครปฐม ระยะทางรวม 33.984 กิโลเมตร เฉพาะส่วนที่อยู่ในความรับผิดชอบของกรมทางหลวงมีฐานะเป็น ทางหลวงแผ่นดินหมายเลข 338 สายอรุณอมรินทร์–นครชัยศรี และมีระยะทาง 31.265 กิโลเมตร

ทางหลวงแผ่นดินหมายเลข 338
ถนนบรมราชชนนี
ถนนบรมมราชชนนีในแขวงฉิมพลี เขตตลิ่งชัน กรุงเทพมหานคร
ข้อมูลของเส้นทาง
ส่วนหนึ่งของ (ช่วงตลิ่งชัน–นครชัยศรี)
ความยาว	33.984 กิโลเมตร (21.117 ไมล์)
มีขึ้นเมื่อ	พ.ศ. 2522, พ.ศ. 2527–ปัจจุบัน
ทางแยกที่สำคัญ
ปลายทางทิศตะวันออก	ถนนจรัญสนิทวงศ์ ใน เขตบางกอกน้อย
	ถนนสิรินธร ใน เขตบางพลัด ถนนกาญจนาภิเษก (ตะวันตก) ในเขตทวีวัฒนา/เขตตลิ่งชัน
ปลายทางทิศตะวันตก	ถ.เพชรเกษม / ทางหลวงพิเศษหมายเลข 8 ใน อ.นครชัยศรี จ.นครปฐม
ตำแหน่งที่ตั้ง
ประเทศ	ไทย
ระบบทางหลวง
ทางหลวงแผ่นดิน รายการ

รายละเอียดของเส้นทาง

เส้นทางเริ่มต้นที่ทางแยกบรมราชชนนี เขตบางกอกน้อย กรุงเทพมหานคร ไปทางทิศตะวันตกเฉียงเหนือ บรรจบกับถนนสิรินธร (ที่มาจากสะพานกรุงธน) ที่ทางแยกต่างระดับสิรินธร ไปทางทิศตะวันตก ข้ามคลองบางกอกน้อย และมีแนวทางขนานไปกับทางรถไฟสายใต้ ผ่านพื้นที่เขตตลิ่งชัน เขตทวีวัฒนา อำเภอพุทธมณฑล และอำเภอสามพราน ข้ามแม่น้ำท่าจีน ไปบรรจบกับถนนเพชรเกษม (ทางหลวงหมายเลข 4) ที่ทางแยกต่างระดับนครชัยศรี (ท่านา) อำเภอนครชัยศรี จังหวัดนครปฐม รวมระยะทาง 33.984 กิโลเมตร (หรือประมาณ 36 กิโลเมตร หากเริ่มนับกิโลเมตรที่ 0 ที่อนุสาวรีย์ประชาธิปไตย)

ถนนบรมราชชนนีมีขนาด 8 ช่องจราจรในช่วงตั้งแต่ทางแยกบรมราชชนนีถึงทางแยกต่างระดับสิรินธร จากนั้นจะมีขนาด 12 ช่องจราจรจนถึงจุดสิ้นสุดทางคู่ขนานลอยฟ้าบรมราชชนนี และลดเหลือ 10 ช่องจราจรจนถึงทางแยกต่างระดับนครชัยศรี (ยกเว้นสะพานข้ามแม่น้ำท่าจีนที่มีขนาด 6 ช่องจราจร) เส้นทางมีทั้งช่วงที่อยู่ในความควบคุมของกรุงเทพมหานคร และสำนักทางหลวง 11 (กรุงเทพฯ) กรมทางหลวง

• ช่วงแรก ตั้งแต่ทางแยกบรมราชชนนีจนกระทั่งก่อนถึงทางแยกต่างระดับสิรินธร อยู่ในเขตควบคุมของกรุงเทพมหานคร
• ช่วงที่สอง ตั้งแต่ก่อนถึงทางแยกต่างระดับสิรินธรไปจนกระทั่งสุดเขตกรุงเทพมหานคร อยู่ในเขตควบคุมของหมวดทางหลวงตลิ่งชัน แขวงทางหลวงธนบุรี
• ช่วงที่สาม ตั้งแต่เข้าเขตจังหวัดนครปฐมไปจนถึงทางแยกต่างระดับนครชัยศรี อยู่ในเขตควบคุมของหมวดทางหลวงนครชัยศรี แขวงทางหลวงสมุทรสาคร

อนึ่ง ถนนบรมราชชนนีฟากเหนือช่วงตั้งแต่ทางแยกบรมราชชนนีถึงสะพานข้ามคลองบางกอกน้อย เป็นเส้นแบ่งเขตการปกครองระหว่างเขตบางกอกน้อยกับเขตบางพลัด

ประวัติ

ป้ายแสดงทางหลวงพิเศษ ก่อนปี พ.ศ.2556

ถนนบรมราชชนนีเริ่มก่อสร้างในเดือนมีนาคม พ.ศ. 2522 เรียกว่า ทางหลวงพิเศษหมายเลข 338 สายบางกอกน้อย–นครชัยศรี เพื่อบรรเทาการจราจรที่แออัด และให้ประชาชนได้รับความสะดวกในการเดินทางสู่จังหวัดปริมณฑลโดยรอบกรุงเทพมหานครและจังหวัดต่าง ๆ ในภาคใต้และภาคตะวันตกมากขึ้น โดยมีแนวเส้นทางเริ่มต้นจากทางแยกบรมราชชนนี ก่อสร้างแล้วเสร็จในปี พ.ศ. 2527

ใน พ.ศ. 2534 กระทรวงมหาดไทยได้กราบบังคมทูลขอพระราชทานชื่อถนนเพื่อเป็นการเทิดพระเกียรติสมเด็จพระศรีนครินทราบรมราชชนนี เนื่องในโอกาสเฉลิมพระชนมพรรษา 90 พรรษา ในการนี้พระบาทสมเด็จพระปรมินทรมหาภูมิพลอดุลยเดชทรงพระกรุณาโปรดเกล้าฯ พระราชทานชื่อทางหลวงหมายเลข 338 ว่า "ถนนบรมราชชนนี"

ถนนสายนี้ได้รับการกำหนดให้เป็นส่วนหนึ่งของทางหลวงเอเชียหมายเลข 123^[1]

ต่อมาใน พ.ศ. 2538 พระบาทสมเด็จพระปรมินทรมหาภูมิพลอดุลยเดชได้พระราชทานพระราชดำริแก้ไขปัญหาการจราจร โดยสร้างทางคู่ขนานยกเชื่อมสะพานข้ามทางแยกอรุณอมรินทร์และสะพานข้ามทางแยกบรมราชชนนีเข้าด้วยกัน เพื่อแก้ไขปัญหาการจราจรบริเวณทางแยกอรุณอมรินทร์และทางแยกบรมราชชนนี พระบาทสมเด็จพระปรมินทรมหาภูมิพลอดุลยเดชได้เสด็จพระราชดำเนินไปทรงวางศิลาฤกษ์โครงการพระราชดำริทางคู่ขนานลอยฟ้า ถนนบรมราชชนนี เมื่อวันที่ 16 เมษายน พ.ศ. 2539 และเสด็จพระราชดำเนินไปทรงเปิด "ทางคู่ขนานลอยฟ้าบรมราชชนนี" เมื่อวันที่ 21 เมษายน พ.ศ. 2541 โดยมีระยะทางทั้งหมด 14 กิโลเมตร

อนึ่ง ใน พ.ศ. 2556 ได้มีประกาศกระทรวงคมนาคมเปลี่ยนประเภทและกำหนดให้ ทางหลวงพิเศษหมายเลข 338 เป็น ทางหลวงแผ่นดินหมายเลข 338 โดยมีผลบังคับใช้ตั้งแต่วันที่ 20 กันยายน พ.ศ. 2556^[2]

ใน พ.ศ. 2561 ได้มีการปรับปรุงทางต่างระดับฉิมพลีและพุทธมณฑล สาย 4 เพื่อแก้ไขปัญหารถติดและขยายทางคู่ขนานลอยฟ้าบรมราชชนนี โดยจะเสร็จประมาณ พ.ศ. 2563^[3]

ทางแยกที่สำคัญ

รายชื่อทางแยกบน ทางหลวงแผ่นดินหมายเลข 338 ทิศทาง: ปิ่นเกล้า–นครชัยศรี

จังหวัด	กม.ที่	ชื่อจุดตัด	ซ้าย	ขวา
ปิ่นเกล้า–นครชัยศรี
กรุงเทพมหานคร		แยกบรมราชชนนี	เชื่อมต่อจาก: ถนนสมเด็จพระปิ่นเกล้า จากสะพานสมเด็จพระปิ่นเกล้า
			ถนนจรัญสนิทวงศ์ ไปแยกไฟฉาย, ท่าพระ	ถนนจรัญสนิทวงศ์ ไปบางพลัด
	0+111	ต่างระดับสิรินธร	ไม่มี	ถนนสิรินธร ไปบางพลัด
	~3+100	ต่างระดับบรมราชชนนี	ถนนราชพฤกษ์ ไปบางแวก	ถนนราชพฤกษ์ ไปวงเวียนราชพฤกษ์
	~4+900	แยกพุทธมณฑล สาย 1	ถนนพุทธมณฑล สาย 1 ไปบรรจบถนนเพชรเกษม	ถนนพุทธมณฑล สาย 1 ไปถนนสวนผัก
	6+669	ต่างระดับฉิมพลี	ถนนกาญจนาภิเษก ไปบางแค	ถนนกาญจนาภิเษก ไปบางคูเวียง
	~8+300	แยกพุทธมณฑล สาย 2	ถนนพุทธมณฑล สาย 2 ไปบางแค, บรรจบถนนเพชรเกษม	ถนนพุทธมณฑล สาย 2 ไปบรรจบถนนศาลาธรรมสพน์
	~11+740	แยกพุทธมณฑล สาย 3	ถนนพุทธมณฑล สาย 3 ไปถนนอุทยาน, หนองแขม	ถนนพุทธมณฑล สาย 3 ไปบรรจบถนนศาลาธรรมสพน์
นครปฐม	15+555	ต่างระดับพุทธมณฑล (แยกพุทธมณฑล สาย 4)	ถนนพุทธมณฑล สาย 4 ไปกระทุ่มแบน	ถนนพุทธมณฑล สาย 4 ไปมหาวิทยาลัยมหิดล
	18+236	แยกพุทธมณฑล สาย 5	ถนนพุทธมณฑล สาย 5 ไปอ้อมน้อย	ถนนพุทธมณฑล สาย 5 ไปนครชัยศรี
	24+178	แยกพุทธมณฑล สาย 6	ถนนพุทธมณฑล สาย 6 ไปตลาดน้ำดอนหวาย, วัดไร่ขิง	ไม่มี
	24+620	สะพาน ข้ามแม่น้ำท่าจีน
	25+890	แยกพุทธมณฑล สาย 7	ถนนพุทธมณฑล สาย 7 ไปสามพราน	ถนนพุทธมณฑล สาย 7 ไปวัดงิ้วราย
	~30+000	แยกพุทธมณฑล สาย 8	ถนนพุทธมณฑล สาย 8 ไปบรรจบถนนเพชรเกษม	ถนนพุทธมณฑล สาย 8 ไปนครชัยศรี
	31+419	ต่างระดับนครชัยศรี	ถนนเพชรเกษม ไปสามพราน, หนองแขม	ถนนเพชรเกษม ไปเข้าเมืองนครปฐม
			ตรงไป: ทางหลวงพิเศษหมายเลข 8 (โครงการ) ไปชะอำ
สะพาน              กำลังก่อสร้างหรือโครงการในอนาคต

สถานที่สำคัญ

มหิดลสิทธาคาร

• โลตัส ปิ่นเกล้า
• เซ็นทรัลพลาซา ปิ่นเกล้า
• เมเจอร์ ซีนีเพล็กซ์ ปิ่นเกล้า
• โรงพยาบาลผิวหนัง อโศก (สาขาปิ่นเกล้า)
• ศูนย์มานุษยวิทยาสิรินธร (องค์การมหาชน)
• สถานีตำรวจนครบาลตลิ่งชัน
• ศาลจังหวัดตลิ่งชัน
• สถานีขนส่งผู้โดยสารกรุงเทพ (ถนนบรมราชชนนี)
• โรงพยาบาลธนบุรี 2
• วิทยาลัยทองสุข
• พุทธมณฑล
• มหาวิทยาลัยมหิดล
  • วิทยาลัยราชสุดา, ศูนย์การแพทย์กาญจนาภิเษก
  • มหิดลสิทธาคาร
• สถานีขนส่งสินค้าพุทธมณฑล
• พิพิธภัณฑ์หุ่นขี้ผึ้งไทย
• เซ็นทรัลพลาซา ศาลายา, ไทวัสดุ ศาลายา
• โลตัส ศาลายา
• โฮมโปร ศาลายา

ดูเพิ่ม

• แยกบรมราชชนนี
• สะพานพระราม 8
• ถนนสมเด็จพระปิ่นเกล้า