Loading AI tools
จากวิกิพีเดีย สารานุกรมเสรี
รัฐบาลพลัดถิ่น (อังกฤษ: government in exile) เป็นกลุ่มการเมืองซึ่งอ้างตัวเป็นรัฐบาลที่ชอบด้วยกฎหมายของรัฐเอกราชรัฐหนึ่ง แต่ไม่อาจใช้อำนาจตามกฎหมายในรัฐนั้น และจำต้องพำนักอยู่นอกรัฐดังกล่าว[1] รัฐบาลพลัดถิ่นมักคาดหวังว่า วันหนึ่งจะได้กลับคืนบ้านเมืองและครองอำนาจอย่างเป็นทางการอีกครั้ง รัฐบาลพลัดถิ่นต่างจากรัฐตกค้าง (rump state) ตรงที่รัฐตกค้างยังสามารถควบคุมส่วนหนึ่งส่วนใดในดินแดนเดิมได้อยู่[2] เช่น ระหว่างสงครามโลกครั้งที่หนึ่ง แม้จักรวรรดิเยอรมันเข้ายึดครองประเทศเบลเยียมได้เกือบทั้งประเทศ แต่ประเทศเบลเยียมและพันธมิตรยังครองภาคตะวันตกซึ่งเป็นส่วนน้อยของประเทศได้อยู่ จึงชื่อว่าเป็นรัฐตกค้าง ถ้าเป็นรัฐบาลพลัดถิ่นจะตรงกันข้าม คือ ไม่สามารถครอบครองดินแดนไว้ได้เลย
รัฐบาลพลัดถิ่นมักมีขึ้นในช่วงการรบซึ่งดินแดนถูกยึดครองไป หรือมักเป็นผลมาจากสงครามกลางเมือง การปฏิวัติ หรือรัฐประหาร เช่น ระหว่างที่เยอรมนีขยายดินแดนในช่วงสงครามโลกครั้งที่สอง รัฐบาลยุโรปหลายชาติได้เข้าลี้ภัยในสหราชอาณาจักรเพื่อไม่ตกอยู่ในกำมือพวกนาซี รัฐบาลพลัดถิ่นยังอาจจัดตั้งขึ้นเนื่องจากเชื่อถือกันอย่างกว้างขวางว่า รัฐบาลซึ่งกำลังผ่านบ้านครองเมืองอยู่นั้นขาดความชอบธรรม เช่น หลังเกิดสงครามกลางเมืองซีเรีย พันธมิตรกองทัพปฏิวัติและฝ่ายค้านซีเรียแห่งชาติ (National Coalition for Syrian Revolutionary and Opposition Forces) ได้รับการจัดตั้งขึ้นโดยมุ่งหมายจะล้มล้างการปกครองของพรรคบะอัธ (Ba'ath Party) ซึ่งกำลังอยู่ในอำนาจ
รัฐบาลพลัดถิ่นจะมีประสิทธิภาพหรือไม่ เบื้องต้นขึ้นอยู่กับว่า ได้รับการสนับสนุนมากหรือไม่ ไม่ว่าจะเป็นการสนับสนุนจากรัฐบาลต่างชาติหรือจากพลเมืองประเทศตนเอง รัฐบาลพลัดถิ่นบางชุดกลายเป็นกองกำลังอันน่าเกรงขาม เพราะสามารถท้าทายผู้ปกครองประเทศนั้น ๆ ได้อย่างฉกาจฉกรรจ์ ขณะที่รัฐบาลพลัดถิ่นอื่น ๆ ส่วนใหญ่มักมีสถานะเชิงสัญลักษณ์เท่านั้น
ปรากฏการณ์รัฐบาลพลัดถิ่นมีมาก่อนคำว่า "รัฐบาลพลัดถิ่น" จะได้รับการใช้จริง ในยุคกษัตริย์ พระเจ้าแผ่นดินหรือราชวงศ์ที่ถูกอัปเปหิเคยตั้งราชสำนักพลัดถิ่น เช่น ราชวงศ์สจวร์ตซึ่งถูกโอลิเวอร์ ครอมเวล (Oliver Cromwell) ถอดจากบัลลังก์ ก็ไปตั้งราชสำนักพลัดถิ่น และราชวงศ์บูร์บง (House of Bourbon) ก็ทำเช่นเดียวกันในช่วงปฏิวัติฝรั่งเศสและช่วงนโปเลียน (Napoleon) เถลิงอำนาจ ครั้นเมื่อระบอบราชาธิปไตยภายใต้รัฐธรรมนูญแพร่หลายขึ้น รัฐบาลกษัตริย์พลัดถิ่นก็เริ่มมีนายกรัฐมนตรีด้วยเหมือนกัน เช่น รัฐบาลพลัดถิ่นเนเธอร์แลนด์ในช่วงสงครามโลกครั้งที่สองตั้ง Pieter Sjoerds Gerbrandy เป็นนายกรัฐมนตรี
รัฐบาลเหล่านี้เคยควบคุมดินแดนที่อ้างสิทธิ์ทั้งหมดหรือส่วนใหญ่ แต่ยังคงควบคุมส่วนเล็ก ๆ ต่อไป และยังคงเรียกร้องอำนาจที่ถูกต้องตามกฎหมายของดินแดนทั้งหมดที่พวกเขาเคยควบคุมอย่างเต็มที่
ชื่อ | พลัดถิ่น | ดินแดนที่รัฐบาลยังคงควบคุมอยู่ | การควบคุมดินแดนที่อ้างสิทธิ์ในปัจจุบัน | อ้างอิง |
---|---|---|---|---|
สาธารณรัฐจีน | 1949 | ไต้หวันและหมู่เกาะใกล้เคียง | สาธารณรัฐประชาชนจีน | |
สาธารณรัฐประชาธิปไตยอาหรับซาห์ราวี | 1976 | ส่วนตะวันออกเฉียงใต้ของชาฮาราตะวันตก | โมร็อกโก |
รัฐบาลพลัดถิ่นเหล่านี้ก่อตั้งโดยรัฐบาลที่ถูกปลด ซึ่งยังคงอ้างสิทธิ์โดยชอบธรรมของรัฐที่เคยควบคุม
ชื่อ | พลัดถิ่นตั้งแต่ | รัฐที่ควบคุมดินแดนที่อ้างสิทธิ์ | อ้างอิง |
---|---|---|---|
สาธารณรัฐประชาธิปไตยเบลารุส | 1919 | สาธารณรัฐเบลารุส | [3][4] |
สภาผู้นำประธานาธิบดีแห่งสาธารณรัฐเยเมน | 2015 | สาธารณรัฐเยเมน (สภาการเมืองสูงสุด) | [5] |
รัฐบาลเอกภาพแห่งชาติเมียนมา | 2021 | สาธารณรัฐแห่งสหภาพเมียนมา (สภาบริหารแห่งรัฐ) | [6][7][8] |
รัฐบาลพลัดถิ่นเหล่านี้ก่อตั้งโดยรัฐบาลที่ถูกปลด ซึ่งยังคงอ้างอำนาจโดยชอบธรรมของรัฐที่พวกเขาเคยควบคุมแต่รัฐนี้ไม่มีอยู่แล้ว
ชื่อ | พลัดถิ่น | การควบคุมดินแดนที่อ้างสิทธิ์ในปัจจุบัน | อ้างอิง | ||
---|---|---|---|---|---|
ตั้งแต่ | ในฐานะ | โดย | ในฐานะ | ||
สาธารณรัฐมาลูกูใต้ | 1966 | รัฐเอกราช | สาธารณรัฐอินโดนีเซีย | จังหวัดมาลูกู | [9] |
รัฐบาลพลัดถิ่นเหล่านี้อ้างสิทธิ์ในดินแดนปกครองตนเองของรัฐอื่นอย่างชอบธรรม และก่อตั้งโดยรัฐบาลหรือผู้ปกครองที่ถูกขับไล่ ซึ่งไม่ได้อ้างเอกราชเป็นรัฐเอกเทศ
ชื่อ | พลัดถิ่น | การควบคุมดินแดนที่อ้างสิทธิ์ในปัจจุบัน | อ้างอิง | ||
---|---|---|---|---|---|
ตั้งแต่ | ในฐานะ | โดย | ในฐานะ | ||
รัฐบาลสาธารณรัฐปกครองตนเองอับคาเซีย | 1993 | สาธารณรัฐปกครองตนเอง | สาธารณรัฐอับคาเซีย | รัฐอิสระโดยพฤตินัย | |
การบริหารชั่วคราวของเซาท์ออสซีเชีย | 2008 | การบริหารชั่วคราว | สาธารณรัฐเซาท์ออสซีเชีย | ||
สาธารณรัฐปกครองตนเองไครเมีย | 2014 | สาธารณรัฐปกครองตนเอง | รัสเซีย | สาธารณรัฐไครเมีย | |
เซวัสโตปอล | เมืองพิเศษ | นครสหพันธ์ | |||
แคว้นลูฮันสก์ | 2022 | แคว้น | สาธารณรัฐประชาชนลูฮันสก์ |
รัฐบาลเหล่านี้ก่อตั้งขึ้นโดยพลัดถิ่นโดยองค์กรการเมือง และพรรคฝ่ายค้าน ปรารถนาที่จะเป็นผู้มีอำนาจปกครองจริงหรืออ้างว่าเป็นผู้สืบทอดทางกฎหมายต่อรัฐบาลที่ถูกปลดก่อนหน้านี้ และได้รับการก่อตั้งเป็นทางเลือกแทนรัฐบาลที่ดำรงตำแหน่ง
ชื่อ | อ้างสิทธิ์พลัดถิ่น | การแถลงพลัดถิ่น | รัฐบาลควบคุมดินแดนที่อ้างสิทธิ์ | อ้างอิง |
---|---|---|---|---|
คณะกรรมการ 5 จังหวัดภาคเหนือเกาหลี | — | 1949 | เกาหลีเหนือ | [10] |
คณะผู้แทนของมณฑลไต้หวัน, สภาประชาชนแห่งชาติ/CPPCC | — | สาธารณรัฐจีน | ||
รัฐบาลราชอาณาจักรลาวพลัดถิ่น | 1975 | 2003 | สาธารณรัฐประชาธิปไตยประชาชนลาว | |
สภาแห่งชาติอิหร่าน | 1979 | 2013 | สาธารณรัฐอิสลามอิหร่าน | |
สภาต่อต้านแห่งชาติของอิหร่าน | — | 1981 | [11] | |
สาธารณรัฐเวียดนามที่สาม | 1990 | 1991 | สาธารณรัฐสังคมนิยมเวียดนาม | |
พรรคก้าวหน้าของอิเควทอเรียลกินี | — | 2003 | สาธารณรัฐอิเควทอเรียลกินี | [12] |
สภาแห่งชาติซีเรีย | — | 2011 | สาธารณรัฐอาหรับซีเรีย | [13] |
รัฐบาลชั่วคราวซีเรีย | — | 2012 | ||
สภาประสานงาน คณะรัฐมนตรีเฉพาะกาล |
— | 2020 | สาธารณรัฐเบลารุส | |
ราชอาณาจักรอัฟกานิสถาน | 2014 | [14] | ||
เอมิเรตอิสลามอัฟกานิสถาน (พันธมิตรปัญจชีร์) | 2021 | เอมิเรตอิสลามอัฟกานิสถาน (ตอลิบาน) | [15][16] | |
สมัชชาใหญ่ผู้แทนประชาชน | — | 2022 | สหพันธรัฐรัสเซีย | [17] |
รัฐบาลเหล่านี้ถูกก่อตั้งโดยกลุ่มการเมือง พรรคฝ่ายค้าน และขบวนการแบ่งแยกดินแดน และปรารถนาที่จะเป็นผู้มีอำนาจปกครองดินแดนของตนในฐานะรัฐเอกราช หรืออ้างว่าเป็นผู้สืบทอดรัฐบาลที่ถูกขับไล่ไปก่อนหน้านี้ รัฐบาลที่ดำรงตำแหน่งอยู่
ชื่อ | อ้างสิทธิ์พลัดถิ่น | การแถลงพลัดถิ่น | รัฐบาลควบคุมดินแดนที่อ้างสิทธิ์ | อ้างอิง |
---|---|---|---|---|
เสรีนครของรัฐบาลพลัดถิ่นดันท์ซิช | 1939 | 1947 | สาธารณรัฐโปแลนด์ | [18][19][20] |
ขบวนการปลดแอกแห่งปาปัวตะวันตก | 1963 | 1969 | สาธารณรัฐอินโดนีเซีย | [21][22] |
รัฐบาลบิอาฟราพลัดถิ่น | 1970 | 2007 | สหพันธ์สาธารณรัฐไนจีเรีย | [23] |
สาธารณรัฐเคบินดา | 1975 | สาธารณรัฐแองโกลา | ||
รัฐบาลตาตาร์พลัดถิ่น | 1994 | รัสเซีย | [24] | |
สาธารณรัฐเชเชนแห่งอิชเคเรีย | 2000 | [25][26][27][28] | ||
รัฐบาลเตอร์กิสถานตะวันออกพลัดถิ่น | 1949 | 2004 | สาธารณรัฐประชาชนจีน | [29] |
ฝ่ายบริหารกลางทิเบต | 1959 | 2011 | [30][31] | |
สาธารณรัฐอัมบาโซเนีย | — | 1999 | สาธารณรัฐแคเมอรูน | [32] |
รัฐบาลเคอร์ดิสถานตะวันตกพลัดถิ่น | — | 2004 | สาธารณรัฐอาหรับซีเรีย | [33] |
รัฐบาลข้ามชาติแห่งทมิฬอีฬัม | 2009 | 2010 | ศรีลังกา | [34] |
รัฐบาลเฉพาะกาลกาไบล | 2010 | แอลจีเรีย | [35] | |
สภาเพื่อสาธารณรัฐ | 2017 | สเปน | ||
รัฐบาลแห่งรัฐอิสลามมลายูปัตตานีพลัดถิ่น | 2014 | ไทย | [36] |
รัฐบาลพลัดถิ่นเหล่านี้เป็นรัฐบาลของดินแดนที่ไม่ได้ปกครองตนเองหรือยึดครอง พวกเขาอ้างอำนาจโดยชอบธรรมเหนือดินแดนที่พวกเขาเคยควบคุม หรืออ้างความชอบธรรมของอำนาจหลังการปลดปล่อยอาณานิคม การอ้างสิทธิ์อาจเกิดขึ้นจากการเลือกตั้งของกลุ่มที่ถูกเนรเทศให้เป็นรัฐบาลที่ชอบด้วยกฎหมาย
องค์การสหประชาชาติรับรองสิทธิในการกำหนดอนาคตตนเองของประชากรในดินแดนเหล่านี้ รวมถึงความเป็นไปได้ในการจัดตั้งรัฐอธิปไตยที่เป็นอิสระ
Seamless Wikipedia browsing. On steroids.
Every time you click a link to Wikipedia, Wiktionary or Wikiquote in your browser's search results, it will show the modern Wikiwand interface.
Wikiwand extension is a five stars, simple, with minimum permission required to keep your browsing private, safe and transparent.