Loading AI tools
จากวิกิพีเดีย สารานุกรมเสรี
โตมือริส (กรีกโบราณ: Τομυρις; ซากา: *Taumuriyaʰ; ละติน: Tomyris)[1][2] บางครั้งเรียกว่า ธอมีริส, ตอมริส หรือ ตอมิริเด รู้จักกันเฉพาะจากเฮโรโดตุส นักประวัติศาสตร์ชาวกรีก โดยเขารายงานว่า พระนางครองราชย์เหนือกลุ่ม Massagetae ชาวซากาแห่งอิหร่านในเอเชียกลาง[3] โตมือริสนำกองทัพป้องกันการโจมตีของพระเจ้าไซรัสมหาราชแห่งจักรวรรดิอะคีเมนิด แล้วเอาชนะกับปลงพระชนม์พระองค์เมื่อ 530 ปีก่อน ค.ศ. พระนางให้นำพระเศียรของพระองค์ที่ถูกตัดขาดใส่ไว้ในถุงหรือชามที่เต็มไปด้วยเลือด พร้อมพูดกับเศียรนั้นว่า "นี่ไง เสวยเลือดให้อิ่มหนำสำราญเสีย!"
โตมือริส | |
---|---|
โตมือริสตามจินตนาการของกัสตัญโญ คริสต์ศตวรรษที่ 15 | |
ราชินีแห่ง Massagetae | |
ครองราชย์ | ไม่ทราบ – ป. ทศวรรษ 520 ปีก่อน ค.ศ. |
ก่อนหน้า | พระราชสวามีไม่ทราบพระนาม |
ถัดไป | สกุนคา (?) |
สวรรคต | ป. ทศวรรษ 520 ปีก่อน ค.ศ. |
คู่อภิเษก | พระราชสวามีไม่ทราบพระนาม |
พระราชบุตร | สปาร์กาปิแซส |
ศาสนา | ศาสนาซิเทีย |
พระนางไม่ได้รับการกล่าวถึงในแหล่งข้อมูลสมัยต้นไม่กี่แห่งที่ครอบคลุมช่วงเวลาดังกล่าว แม้แต่ Ctesias ก็ไม่ได้กล่าว
โตมือริสกลายเป็นหัวข้อที่ได้รับความนิยมพอสมควรในงานศิลปะและวรรณกรรมยุโรปสมัยฟื้นฟูศิลปวิทยา ในงานศิลปะ หัวข้อที่มักพบเห็นบ่อยคือภาพที่พระนางได้รับพระเศียรของไซรัส หรือภาพที่พระนางใส่พระเศียรลงในภาชนะที่เต็มไปด้วยเลือด สิ่งนี้กลายเป็นส่วนหนึ่งของ Power of Women กลุ่มสตรีที่เอาชนะผู้ชายด้วยวิธีต่าง ๆ
พระนาม Tomyris เป็นรูปภาษาละตินจากพระนามภาษากรีกโบราณว่า Tomuris (Τομυρις) ซึ่งเป็นรูปแผลงเป็นกรีกจากพระนามภาษาซากาว่า *Taumuriyaʰ หมายถึง "ของครอบครัว" มีรากศัพท์จากคำร่วมเชื้อสายในภาษาอเวสตะว่า taoxman (𐬙𐬀𐬊𐬑𐬨𐬀𐬥) และศัพท์ภาษาเปอร์เซียเก่าว่า taumā (𐎫𐎢𐎶𐎠) หมายถึง "เมล็ด," "หน่อ" และ "เครือญาติ"[1][2]
โตมือริสเป็นมเหสีหม้ายในกษัตริย์แห่ง Massagetae ที่พระนางขึ้นครองราชย์เป็นราชินีของชนเผ่าหลังจากที่พระองค์สวรรคต[4]
เมื่อไซรัส ผู้ก่อตั้งจักรวรรดิอะคีเมนิดของเปอร์เซีย ของอภิเษกสมรสกับพระนางโตมือริสเพื่อหวังจะครอบครองอาณาจักร แต่พระนางเข้าใจจุดมุ่งหมายของไซรัสและปฏิเสธคำขอของพระองค์ ไซรัสถึงตอบสนองต่อการปฏิเสธด้วยการรุกราน Massagetae ตามคำแนะนำของCroesusแห่งลิเดีย[3][5][4]
เมื่อไซรัสสร้างสะพานข้ามแม่น้ำ Araxes เพื่อจะโจมตี Massagetae โตมือริสแนะนำให้พระองค์พอพระทัยกับการปกครองอาณาจักรของพระองค์เอง และปล่อยให้พระนางปกครองอาณาจักรของพระนางไป การโจมตีครั้งแรกของไซรัสถูกพวก Massagetae กำจัด หลังจากนั้น พระองค์ได้จัดงานเลี้ยงหรูหราพร้อมไวน์จำนวนมากในเต็นท์ค่ายของเขาเป็นที่ซุ่มโจมตีและถอนทัพออกไป[6][7][4]
ส่วนนี้รอเพิ่มเติมข้อมูล คุณสามารถช่วยเพิ่มข้อมูลส่วนนี้ได้ |
ในรายงานของเฮโรโดตุส (ขัดแย้งกับข้อมูลอื่น ๆ หลายแห่ง) โตมือริสเป็นผู้นำทัพ Massagetae เข้าสู่สงคราม และระหว่างการสู้รบครั้งต่อไปเพื่อต้านทานกองทัพไซรัส โตมือริสก็เอาชนะชาวเปอร์เซียและทำลายกองทัพของพวกเขาไปเกือบหมด ไซรัสถูกปลงพระชนม์ในสงคราม และโตมือริสพบพระศพ ตัดพระเศียรและนำไปใส่ในถุงที่บรรจุเลือดพร้อมตรัสถึงไซรัสว่า "จงดื่มเลือดให้เต็มที่!"[3][6][5][8]
ส่วนรายงานการสวรรคตของไซรัสอีกแบบที่บันทึกโดย Ctesias ระบุว่า ไซรัสสวรรคตขณะสู้รบกับพวก Derbices ที่อาจดูเหมือนกับพวก Massagetae หรือเป็นเผ่าย่อยของ ในฉบับนี้ พระองค์บาดเจ็บอย่างหนักจากการสู้รบกับพวก Derbices และพันธมิตรอินเดีย จากนั้น พระเจ้า Amorges แห่ง Amyrgians ผู้เป็นพันธมิตรกับไซรัส เข้าแทรกแซงด้วยกองทัพของพระองค์และช่วยทหารเปอร์เซียเอาชนะ Derbices หลังจากนั้น ไซรัสยังคงทนอยู่เป็นเวลาสามวัน ในช่วงนั้นพระองค์จัดระเบียบอาณาจักรและแต่งตั้ง Spitaces โอรสใน Sisamas เป็นเซแทร็ปเหนือพวก Derbices ก่อนที่จะสวรรคต[9][10][1]
ข้อมูลเกี่ยวกับโตมือริสหลังทำสงครามกับไซรัสมีเพียงอีกเล็กน้อย เมื่อประมาณ 520 ปีก่อน ค.ศ. หรืออาจเป็นก่อนหน้านั้น เผ่าของพระนางอยู่ภายใต้การปกครองของกษัตริย์นามสกุนคาผู้ก่อกบฏต่อจักรวรรดิเปอร์เซีย จนกระทั่งพระเจ้าดาไรอัสที่ 1 แห่งอะคีเมนิด หนึ่งในผู้สืบทอดของไซรัส นำทัพไปปราบพวกซากาใน 520 ถึง 518 ปีก่อน ค.ศ. โดยพระองค์พิชิต Massagetae จบกุมสกุนคา และแทนที่พระองค์ด้วยผู้ปกครองที่จงรักภักดีต่ออะคีเมนิด[11][12]
ประวัติของโตมือริสได้รับการผนวกเข้ากับธรรมเนียมศิลปะตะวันตก ศิลปินที่วาดภาพเหตุการณ์ในชีวิตของโตมือริสและการเอาชนะไซรัสกับกองทัพของพระองค์ได้แก่ รือเบินส์,[13] อัลเลกรีนี,[14] Luca Ferrari,[15] Mattia Preti, Gustave Moreau และ Severo Calzetta da Ravenna ประติมากร[16]
ประเทศคาซัคสถานรับโตมือริสเป็นวีรสตรีแห่งชาติและออกเหรียญเพื่อเป็นเกียรติแด่พระนาง[6]
Seamless Wikipedia browsing. On steroids.
Every time you click a link to Wikipedia, Wiktionary or Wikiquote in your browser's search results, it will show the modern Wikiwand interface.
Wikiwand extension is a five stars, simple, with minimum permission required to keep your browsing private, safe and transparent.