బెంజీన్
6-వైపుల రింగ్తో కూడిన హైడ్రోకార్బన్ సమ్మేళనం / From Wikipedia, the free encyclopedia
బెంజీన్ ఒక ముఖ్యమైన సేంద్రియ రసాయన సంయోగ పదార్థం. ఇది ఆరోమాటిక్ వర్గానికి చెందిన హైడ్రోకార్బన్. బెంజీన్ యొక్క రసాయన సంకేత పదంC6H6.ఒక అణువు బెంజీన్ లో ఆరు కార్బను, ఆరు హైడ్రోజన్ పరమాణువులు ఆరుభుజాలతోఒక వలయంలా ఏర్పడి ఉండును[11].ముడి పెట్రోలియంలో స్వాభావికంగా ఉండు పదార్థం బెంజీన్. బెంజీన్ అణువులోని కార్బన్ పరమాణువుల మధ్య ఉన్న చక్రీయ అనియత పై బంధం (pi bond) కారణంగా బెంజీన్ను ఆరోమాటిక్ హైడ్రోకార్బన్ గా వర్గీకరించడమైనది.బెంజీన్ రంగులేని, అత్యంత వేగంగా మండుస్వాభావమున్న ద్రవం, ద్రావణి. బెంజీన్ తియ్యని వాసన వెలువరించును.[12] ఇథైల్ బెంజీన్, కుమేన్ (cumene) వంటి సంక్లిష్ట అణునిర్మాణమున్న రసాయన పదార్థాల ఉత్పత్తికి బెంజీన్ ను పూర్వగామిగా (precursor) గా ఉపయోగిస్తారు.బెంజీన్ అధికస్థాయి ఆక్టేన్ సంఖ్య కల్గిఉన్నందున, గాసోలిన్/పెట్రోలు లోని బెంజీన్ అంశీభూతాలలోముఖ్యమైనది.బెంజీన్ క్యాన్సర్ కారణం కనుక పారిశ్రామికేతర వినిమయం పరిమితం
| |||
Space-filling model | |||
పేర్లు | |||
---|---|---|---|
IUPAC నామము
Benzene | |||
ఇతర పేర్లు
Benzol, Phene, Phenyl hydride | |||
గుర్తింపు విషయాలు | |||
సి.ఎ.ఎస్. సంఖ్య | [71-43-2] | ||
పబ్ కెమ్ | 241 | ||
యూరోపియన్ కమిషన్ సంఖ్య | 200-753-7 | ||
కెగ్ | C01407 | ||
సి.హెచ్.ఇ.బి.ఐ | CHEBI:16716 | ||
ఆర్.టి.ఇ.సి.యస్. సంఖ్య | CY1400000 | ||
SMILES | c1ccccc1 | ||
| |||
ధర్మములు | |||
C6H6 | |||
మోలార్ ద్రవ్యరాశి | 78.11 g·mol−1 | ||
స్వరూపం | Colorless liquid | ||
వాసన | Aromatic, gasoline-like | ||
సాంద్రత | 0.8765(20) g/cm3[1] | ||
ద్రవీభవన స్థానం | 5.53 °C (41.95 °F; 278.68 K) | ||
బాష్పీభవన స్థానం | 80.1 °C (176.2 °F; 353.2 K) | ||
నీటిలో ద్రావణీయత |
1.53 g/L (0 °C) 1.81 g/L (9 °C) 1.79 g/L (15 °C)[2][3][4] 1.84 g/L (30 °C) 2.26 g/L (61 °C) 3.94 g/L (100 °C) 21.7 g/kg (200 °C, 6.5 MPa) 17.8 g/kg (200 °C, 40 MPa)[5] | ||
ద్రావణీయత | Soluble in alcohol, CHCl3, CCl4, diethyl ether, acetone, acetic acid[5] | ||
ద్రావణీయత in ethanediol | 5.83 g/100 g (20 °C) 6.61 g/100 g (40 °C) 7.61 g/100 g (60 °C)[5] | ||
ద్రావణీయత in ethanol | 20 °C, solution in water: 1.2 mL/L (20% v/v)[6] | ||
ద్రావణీయత in acetone | 20 °C, solution in water: 7.69 mL/L (38.46% v/v) 49.4 mL/L (62.5% v/v)[6] | ||
ద్రావణీయత in diethylene glycol | 52 g/100 g (20 °C)[5] | ||
log P | 2.13 | ||
బాష్ప పీడనం | 12.7 kPa (25 °C) 24.4 kPa (40 °C) 181 kPa (100 °C)[7] | ||
λmax | 255 nm | ||
అయస్కాంత ససెప్టిబిలిటి | 54.8·10−6 cm3/mol | ||
వక్రీభవన గుణకం (nD) | 1.5011 (20 °C) 1.4948 (30 °C)[5] | ||
స్నిగ్ధత | 0.7528 cP (10 °C) 0.6076 cP (25 °C) 0.4965 cP (40 °C) 0.3075 cP (80 °C) | ||
నిర్మాణం | |||
Trigonal planar | |||
ద్విధృవ చలనం |
0 D | ||
ఉష్ణగతిక రసాయన శాస్త్రము | |||
నిర్మాణము మారుటకు కావాల్సిన ప్రామాణిక ఎంథ్రఫీ ΔfH |
48.7 kJ/mol | ||
దహనక్రియకు కావాల్సిన ప్రామాణీక ఎంథ్రఫీ ΔcH |
3267.6 kJ/mol[7] | ||
ప్రామాణిక మోలార్ ఇంథ్రఫీ S |
173.26 J/mol·K[7] | ||
విశిష్టోష్ణ సామర్థ్యం, C | 134.8 J/mol·K | ||
ప్రమాదాలు | |||
ప్రధానమైన ప్రమాదాలు | potential occupational carcinogen, flammable | ||
భద్రత సమాచార పత్రము | HMDB | ||
జి.హెచ్.ఎస్.పటచిత్రాలు | [8] | ||
జి.హెచ్.ఎస్.సంకేత పదం | Danger | ||
జి.హెచ్.ఎస్.ప్రమాద ప్రకటనలు | H225, H304, H315, H319, H340, H350, H372[8] | ||
GHS precautionary statements | P201, P210, P301+310, P305+351+338, P308+313, P331[8] | ||
ఇ.యు.వర్గీకరణ | {{{value}}} | ||
R-పదబంధాలు | మూస:R45, మూస:R46, R11, మూస:R16, మూస:R36/38,మూస:R48/23/24/25, R65 | ||
S-పదబంధాలు | S53, S45 | ||
జ్వలన స్థానం | {{{value}}} | ||
స్వయం జ్వలన ఉష్ణోగ్రత |
497.78 °C (928.00 °F; 770.93 K) | ||
విస్ఫోటక పరిమితులు | 1.2–7.8% | ||
Lethal dose or concentration (LD, LC): | |||
LD50 (median dose) |
930 mg/kg (rat, oral) | ||
LCLo (lowest published) |
44,000 ppm (rabbit, 30 min) 44,923 ppm (dog) 52,308 ppm (cat) 20,000 ppm (human, 5 min)[9] | ||
US health exposure limits (NIOSH): | |||
PEL (Permissible) |
TWA 1 ppm, ST 5 ppm[10] | ||
REL (Recommended) |
Ca TWA 0.1 ppm ST 1 ppm[10] | ||
IDLH (Immediate danger) |
500 ppm[10] | ||
సంబంధిత సమ్మేళనాలు | |||
సంబంధిత సమ్మేళనాలు |
Toluene Borazine | ||
Except where otherwise noted, data are given for materials in their standard state (at 25 °C [77 °F], 100 kPa). | |||
Y verify (what is YN ?) | |||
Infobox references | |||