నెదర్లాండ్స్
From Wikipedia, the free encyclopedia
నెదర్లాండ్ (Dutch: Nederland; English: Nederlands - "కింద నాడు(లు)") ఐరోపా ఖండం ఉత్తర సరిహద్దులోని ఒక చిన్న దేశం. ఇది రెండు ఖండాలలో విస్తరించి ఉంది.నెదర్లాండ్స్ ఒక పాశ్చాత్య ఐరోపా దేశము. ఈ దేశాన్ని పూర్వం హాలెండ్ అని కుడా సంబోధించేవారు. నెదర్లాండ్స్ ఐరోపాలోని పల్లపు ప్రాంత దేశము. నెదర్లాండ్స్ దేశ రాజధాని నగరం ఆమ్స్టర్డ్యామ్. ఈ దేశ అధికార భాష డచ్చి భాష. నెదర్లాండ్స్ దేశ విస్తీర్ణము 41,526 చదరపు కిలోమీటర్లు. " కింగ్డం ఆఫ్ నెథర్లాండ్ " ఇది ప్రధాన భాగం. మిగిలిన మూడు కరీబియన్ ద్వీపాలు బొనైరె, సెయింట్ యుస్టేషియస్, సబా నెథర్లాండ్ కింగ్డంలో భాగంగా ఉన్నాయి.[nb 1] ఐరోపా భాగం నెదర్లాండ్స్ పన్నెండు భూభాగాలుగా విభజించ బడింది.దేశం తూర్పసరిహద్దులో జర్మనీ, దక్షిణసరిహద్దులో బెల్జియం, వాయవ్య సరిహద్దులో నార్త్ సీ తీరంలో బెల్జియం యునైటెడ్ కింగ్డం, జర్మనీతో ఉత్తర సముద్రంలో సముద్ర సరిహద్దులను పంచుకుంది.[2]
Koninkrijk der Nederlanden నెదర్లాండ్స్ రాజ్యం |
||||||
---|---|---|---|---|---|---|
నినాదం "Je maintiendrai" (French) "Ik zal handhaven" (Dutch) "I shall stand fast" |
||||||
జాతీయగీతం |
||||||
Location of నెదర్లాండ్ (ముదురు ఆకుపచ్చ) – in ఐరోపా (లేత ఆకుపచ్చ & white) |
||||||
రాజధాని అతి పెద్ద నగరం | Amsterdam 52°21′N 04°52′E | |||||
అధికార భాషలు | Dutch | |||||
జాతులు | 80.9% Ethnic Dutch 19.1% various others |
|||||
ప్రజానామము | Dutch | |||||
ప్రభుత్వం | Parliamentary democracy and Constitutional monarchy | |||||
- | Monarch | Queen Beatrix | ||||
- | Prime Minister | en:Jan Peter Balkenende (CDA) | ||||
Independence | through the Eighty Years' War from Philip II of Spain | |||||
- | Declared | July 26, 1581 | ||||
- | Recognised | January 30, 1648 | ||||
Accession to the European Union |
March 25, 1957 | |||||
- | జలాలు (%) | 18.41 | ||||
జనాభా | ||||||
- | 2008 అంచనా | 16,408,557 (61st) | ||||
జీడీపీ (PPP) | 2007 అంచనా | |||||
- | మొత్తం | $639.512 billion[1] (16th) | ||||
- | తలసరి | $38,485[1] (IMF) (10th) | ||||
జీడీపీ (nominal) | 2007 అంచనా | |||||
- | మొత్తం | $768.704 billion[1] (16th) | ||||
- | తలసరి | $46,260[1] (IMF) (10th) | ||||
మా.సూ (హెచ్.డి.ఐ) (2005) | 0.953 (high) (9th) | |||||
కరెన్సీ | Euro (€) (EUR ) |
|||||
కాలాంశం | CET (UTC+1) | |||||
- | వేసవి (DST) | CEST (UTC+2) | ||||
ఇంటర్నెట్ డొమైన్ కోడ్ | .nl | |||||
కాలింగ్ కోడ్ | +31 | |||||
1 | ^ The literal translation of the motto is "I will maintain". Here "maintain" is taken to mean to stand firm or to hold ground. | |||||
2 | ^ While Amsterdam is the constitutional capital, The Hague is the seat of the government. | |||||
3 | ^ West Frisian is also an official language in the Netherlands, although only spoken in Friesland; Dutch Low Saxon and Limburgish are officially recognised as regional languages. | |||||
4 | ^ Peace of Westphalia | |||||
5 | ^ Before 2002: Dutch guilder. | |||||
6 | ^ The .eu domain is also used, as it is shared with other ఐరోపా సమాఖ్య member states. |
నెదర్లాండ్స్లో ఐదు అతిపెద్ద నగరాలు ఆమ్ స్టర్డాం, ది హేగ్, ఉట్రెచ్ట్ (రాండ్స్టడ్ మెగాలోపాలిస్ను ఏర్పాటు చేస్తున్నాయి), ఐండ్హోవెన్ (బ్రబంట్స్ స్టెడెన్రిజ్ను ఆక్రమించాయి). ఆంస్టర్డాం దేశం రాజధానిగా ఉంది.[3] ది హేగ్ డచ్ పార్లమెంట్, ప్రభుత్వాన్ని కలిగి ఉంది.[4] రోటర్డ్యామ్ నౌకాశ్రయం ఐరోపాలో అతిపెద్ద నౌకాశ్రయం, తూర్పు ఆసియాకు వెలుపల అతి పెద్ద నౌకాశ్రయంగా గుర్తించబడుతుంది.[5] యుట్రెచ్ రహదారి, రైల్వే, కమ్యూనికేషన్స్, వాణిజ్యం, సాంస్కృతిక కార్యక్రమాల కోసం ఒక కేంద్ర నోడ్, ఐండ్హోవెన్ (ఆర్థిక ఆకర్షణగా ప్రసిద్ధి చెంది ఉంది) ఒక నూతన నగరంగా ఉంది."నెదర్లాండ్స్" అంటే అక్షరాలా "దిగువ దేశాలు" అని అర్ధం.భౌగోళికంగా నెథర్లాండ్ దిగువ భూమి, చదునైన మైదానాలను కలిగి ఉంది. ఇది సముద్ర మట్టం కంటే ఒక మీటర్ కంటే ఎత్తున 50% భూమిని కలిగి ఉంది.[6]
సముద్ర మట్టం దిగువన ఉన్న చాలా ప్రాంతాలలో కృత్రిమమైనవి. 16 వ శతాబ్దం చివరి నాటి నుండి సముద్రం, సరస్సుల నుండి పెద్ద ప్రాంతాలు (పాండర్లు) దేశంలో విలీనం అయ్యాయి. ఇలాచేరిన భూభాగం దేశంలోని ప్రస్తుత భూభాగంలో సుమారు 17% వరకు ఉంది. నెదర్లాండ్ జనసాంధ్రత చ.కి.మీ 412. జలభాగాన్ని మినహాయిస్తే చ.కి.మీ. - 507. నెదర్లాండ్స్ జనసాంద్రత అధికంగా కలిగిన దేశంగా వర్గీకరించబడింది. కేవలం బంగ్లాదేశ్, దక్షిణ కొరియా, తైవాన్ మాత్రమే ఒక పెద్ద జనసంఖ్య, అధిక సాంద్రత కలిగిన దేశాలుగా ఉన్నాయి.అయినప్పటికీ నెదర్లాండ్స్ ప్రపంచంలో రెండవ అతిపెద్ద ఆహార, వ్యవసాయ ఉత్పత్తుల ఎగుమతి దేశంగా ఉంది.మొదటి స్థానంలో యునైటెడ్ స్టేట్స్ ఉంది.[7][8] ఇది పాక్షికంగా సారవంతమైన, తేలికపాటి వాతావరణం అలాగే అత్యంత అభివృద్ధి చెందిన వ్యవసాయానికి అనుకూలంగా ఉంది. నెదర్లాండ్స్ ప్రభుత్వం చర్యలను నియంత్రించే ప్రతినిధులు ఎన్నికచేయబడిన ప్రపంచంలోని మూడుదేశాలలో నెథర్లాండ్ ఒకటి. 1848 నుండి ఇది పార్లమెంటరీ ప్రజాస్వామ్యం, ఒక రాజ్యాంగ రాచరికం వలె నిర్వహించబడుతుంది. ఇది ఒక ఏకీకృత రాజ్యంగా నిర్వహించబడింది. నెదర్లాండ్స్ సాంఘిక సహనం సుదీర్ఘ చరిత్రను కలిగి ఉంది, సాధారణంగా స్వేచ్ఛాయుత దేశంగా పరిగణించబడుతుంది, గర్భస్రావం, వ్యభిచారం, అనాయాస చట్టబద్ధం కలిగి ఉంది, ఇది ప్రగతిశీల మందుల విధానాన్ని కొనసాగించింది. నెదర్లాండ్స్ 1870 లో మరణశిక్షను రద్దు చేసింది, 1919 లో మహిళల ఓటు హక్కును ప్రవేశపెట్టింది.నెదర్లాండ్స్ ఎల్.జి.బి.టి. కమ్యూనిటీకి అంగీకారం తెలిపింది. నెదర్లాండ్స్ 2001 లో స్వలింగ వివాహం చట్టబద్ధం చేసి స్వలింగ వివాహాన్ని చట్టబద్ధం చేసిన ప్రపంచంలోని మొట్టమొదటి దేశంగా మారింది.
నెదర్లాండ్స్ యురేపియన్ యూనియన్, యూరోజోన్,జి-10,నాటో,ఒ.ఇ.సి.డి. డబల్యూ.టి.ఒ. వ్యవస్థాపక సభ్యదేశంగా ఉంది. అదే విధంగా స్కెంజెన్ ప్రాంతం, త్రిబంధీయ బెనెలోక్స్ యూనియన్లో భాగంగా ఉంది. ర్సాయన ఆయుధాల నిషేధసంస్థ, ఐదు అంతర్జాతీయ న్యాయస్థానాలకు ఆతిథ్యం వహిస్తూ ఉంది; శాశ్వత న్యాయస్థానం, ఇంటర్నేషనల్ కోర్ట్ ఆఫ్ జస్టిస్, మాజీ యుగోస్లేవియా ఇంటర్నేషనల్ క్రిమినల్ ట్రిబ్యునల్, ది ఇంటర్నేషనల్ క్రిమినల్ కోర్ట్, స్పెషల్ ట్రిబ్యునల్ ఫర్ లెబనాన్.హాగ్ లో మొదటి నాలుగు దేశాల యురేపియన్ యూనియన్ నేర నిఘా సంస్థ యూరోపోలో, న్యాయ సహకారం ఏజెన్సీ యూరోజస్ట్, యునైటెడ్ నేషన్స్ డిటెన్షన్ యూనిట్ ఉన్నాయి. ఇది ఈ నగరాన్ని "ప్రపంచ చట్టబద్ధమైన రాజధాని"గా పిలవబడానికి దారితీసింది.[9] రిపోర్టర్స్ వితౌట్ బోర్డర్స్ ప్రచురించిన విధంగా 2016 ప్రెస్ ఫ్రీడం ఇండెక్స్లో కూడా దేశం రెండవ స్థానంలో ఉంది. [10] నెదర్లాండ్స్ మార్కెట్ ఆధారిత మిశ్రమ ఆర్థిక వ్యవస్థను కలిగి ఉంది. ఎకనామిక్ ఫ్రీడం ఇండెక్స్ ప్రకారం 177 దేశాలలో 17 వ స్థానాన్ని పొందింది.[11] అంతర్జాతీయ ద్రవ్య నిధి ప్రకారం ఇది 2016 లో ప్రపంచంలోని తలసరి ఆదాయంలో పదమూడవ స్థానంలో ఉంది. 2017 లో, ఐక్యరాజ్యసమితి ప్రపంచ సంతోషం రిపోర్టు నెదర్లాండ్స్ను ఆరవ సంతోషకరమైన దేశంగా గుర్తించబడింది. ఇది అధిక నాణ్యత కలిగిన జీవనవిధానాన్ని పౌరులకు అందిస్తుంది.[12][nb 2] నెదర్లాండ్స్ కూడా సార్వజనిక ఆరోగ్య సంరక్షణ, ప్రజా విద్య, మౌలిక సదుపాయాలు, విస్తృత సామాజిక ప్రయోజనాలు. దాని బలమైన పునఃపంపిణీ పన్ను విధానాన్ని కలిపి ఆ సంక్షేమ వ్యవస్థ నెదర్లాండ్స్ను ప్రపంచవ్యాప్తంగా అత్యంత సమీకృత దేశాలలో ఒకటిగా చేస్తుంది. ఇది ఆస్ట్రేలియాతో పాటు మానవ అభివృద్ధి సూచికలో ఉమ్మడిగా మూడవ స్థానంలో ఉంది.