డెంకనల్ జిల్లా

డెంకనల్ జిల్లా భారతదేశంలోని ఒరిస్సా పరిపాలనా విభాగం. దీని ఉత్తర సరిహద్దున కెండుజారు, తూర్పు సరిహద్దున జాజ్పూరు, దక్షిణాన కటక్, పశ్చిమ సరిహద్దున అనుగులు ఉన్నాయి. ధేన్‌కనల్పట్టణం, జిల్లా ప్రధాన కార్యాలయంలో దేవాలయాలు, పురావస్తు అవశేషాలు, మధ్యయుగ కోట ఉన్నాయి. మాజీ రాచరిక రాష్ట్రం ధేన్‌కనల్సుదీర్ఘ చరిత్ర ఉంది. ఉత్కళ శ్రీ శ్రీ ప్రత్ప్రుద్ర దేవాకు చెందిన గజపతి మహారాజా దక్షిణ దళాల కమాండరుగా ఉన్న హరి సింగు విద్యాధర, స్థానిక అధిపతిని ఓడించి సా.శ. 1529 లో డెంకనల్, కరాములును ఆక్రమించారు. గజపతి మహారాజు అతనికి ధేన్‌కనల్రాజాగా పట్టాభిషేకం చేశారు. తదనంతరం 18 తరాల రాజాలు ధేన్‌కనల్ను పరిపాలించారు. వారు పరిపాలనా పరమైన అనేక రాజకీయ, సామాజిక-ఆర్ధిక, సాంస్కృతిక పరిణామాలను రాష్ట్రానికి తీసుకువచ్చారు. హరి సింగు విద్యాధర ధేన్‌కనల్వద్ద సిధాబలరామ ఆలయ నిర్మాణాన్ని ప్రారంభించాడు. తరువాత దీనిని నృసింగ భమర్బారు పూర్తి చేశారు.^[1] 1947 లో భారతదేశం స్వాతంత్ర్యం పొందిన తరువాత రాజప్రతినిధి పాలనలో ఉన్న ధేన్‌కనల్ఇండియన్ యూనియనులో విలీనం అయ్యింది. తరువాత ఇది 1948 లో ఒరిస్సాలో కలిసిపోయింది.^[2]

డెంకనల్
జిల్లా
ఎగువన: కపిలాష్ ఆలయం దిగువన: సారంగలో అనంతశయన విష్ణువు
ఒడిశా లోని ప్రాంతం
దేశం	భారతదేశం
రాష్ట్రం	ఒడిశా
ప్రధాన కార్యాలయం	డెంకనల్
విస్తీర్ణం
• Total	4,452 కి.మీ2 (1,719 చ. మై)
జనాభా  (2011)
• Total	11,92,948
• Rank	18
• జనసాంద్రత	268/కి.మీ2 (690/చ. మై.)
భాషలు
• అధికార	ఒరియా , హిందీ, ఆంగ్లం
Time zone	UTC+5:30 (IST)
పిన్‌కోడ్	759 xxx
ప్రాంతపు కోడ్	6762
Vehicle registration	OR-06 / OD-06
సమీప నగరం	భువనేశ్వర్
లింగ నిష్పత్తి	947 ♂/♀
అక్షరాస్యత	79.41%
లోక్‌సభ నియోజకవర్గం	డెంకనల్
విధానసభ నియోజకవర్గం	7   అంగూల్ డెంకనాల్ హిందోల్ తాల్చేర్ పర్జంగ్ పలహడ Kamakshyanagar
శీతోష్ణస్థితి	Aw (కొప్పెన్)
అవక్షేపం	1,421 మిల్లీమీటర్లు (55.9 అం.)

ఈ జిల్లాలో ఎక్కువ భాగం దట్టమైన అడవి, సుదూరప్రాంతం వరకు విస్తరించిన కొండలతో నిండి ఉంది. ఇవి ఏనుగులు, పులులకు నివాసంగా ఉన్నాయి. ప్రధానంగా వ్యవసాయ ఆధారితమైన జిల్లాలలోని ప్రధాన అటవీ ఉత్పత్తులలో కలప, వెదురు, కట్టెలు, కెండు ఆకు, ఔషధ మూలికలు, మొక్కలు ఉన్నాయి.

19 వ శతాబ్దం నుండి భారతదేశం, చాలా తూర్పు దేశాలలో వ్యాపించిన "మహిమా ధర్మం" అనే మత ఉద్యమానికి ఈ జిల్లా కేంద్రం. శీతాకాలంలో ఇక్కడ జరుపుకునే ప్రసిద్ధ పండుగ జాగరు జాత్రా (మహా శివరాత్రి) ఒకటి.

చరిత్ర

భారతదేశం స్వాతంత్ర్యం పొందే వరకు, తరువాత రాచరిక రాజ్యాల విలీనం వరకు ధేన్‌కనల్ఒక రాచరిక రాజ్యంగా ఉంది. ధేన్‌కనల్రాజాగా ఉన్న రాజా శంకరు ప్రతాప సింగ్డియో మహీంద్ర బహదూరు (ఎం.ఎల్.ఎ.)గా ఎన్నికైయ్యాడు. రాణీ రత్న ప్రవా దేవి (రెండు మార్లు ఎం.ఎల్.ఎ. పదవి వహించింది). రాజా శంకరు ప్రతాప సింగ్డియో మహీంద్రా బహదూరు కుమారుడు బ్రిగ్. కె. పి. సింగ్డియో ఎం.పి.గా సుదీర్ఘకాలం ప్రభుత్వంలో మంత్రి (భారత క్యాబినెటు) పనిచేసాడు.

భౌగోళికం

ఒరిస్సాలో కేంద్రంగా ఉన్న జిల్లాలో డెంకనలు జిల్లా ఒకటి. ఇది: 85 ° 58 'నుండి 86 ° 2' తూర్పు రేఖాంశం, 20 ° 29 'నుండి 21 ° 11' ఉత్తరం అక్షాంశంలో ఉంది.

పొరొగు జిల్లాలు

• ఉత్తర కియో జిల్లా,
• కటక్ దక్షిణలో జిల్లా,
• జాజపూర్ తూర్పు జిల్లా
• పశ్చిమంలో అంగుల్ జిల్లా.

నైసర్గికం

ధేన్‌కనల్జిల్లా వైశాల్యం 4595 చ.కి.మీ.నిర్వహణా సౌకర్యం కొరకు జిల్లా మూడు భాగాలుగా విభజించబడింది:

• దక్షిణ కొండ ప్రాంతం.
• ఉపనదులతో నదీ లోయ.
• ఉత్తర కొండ ప్రాంతం.

ఈ జిల్లా మట్టి ప్రధానంగా ఐదు రకాలు ఉన్నాయి:

• ఒండ్రు మట్టి
• రెడ్ లోవామ్ మట్టి
• శాండీ రుణ మట్టి
• గులక మట్టి
• బీటలు రుణ మట్టి

దెంకనల్ ప్రముఖ గ్రామాలు

• భుబాన్
• జొరంద
• కంధారా

ఆర్ధికం

పెద్ద, మధ్య తరహా పరిశ్రమలు జిల్లాలో తమ స్థావరాన్ని స్థాపించాయి. వాటిలో కొన్ని

• నవభారత ఫెర్రో అల్లాయ్స్ లిమిటెడు.
• నీలాచల రిఫ్రాక్టరీసు
• ఉత్కల్ ఆస్బెస్టాసు లిమిటెడు.
• ఒరిస్సా పాలిఫిబ్రేసు లిమిటెడు
• రిలయన్సు ఇండస్ట్రీసు లిమిటెడు
• బి.సమల్ & కంపెనీ లిమిటెడు (చేతితో తయారు చేసిన బీడిలు, గుడాఖూ తయారీదారులు; సాంప్రదాయ టూత్పేస్టు)
• శక్తి షుగర్సు ప్రైవేటు లిమిటెడు
• భూషణ్ స్టీల్ & స్ట్రిప్ లిమిటెడు.^[3]
• ఐపిఐ స్టీల్ లిమిటెడు
• ఉత్కల్ స్పిన్నింగు మిల్లు, గోవింద్పూరు
• బిఆర్జి స్టీల్ ప్రైవేటు లిమిటెడు లిమిటెడు
• జిఎంఆర్ ఎనర్జీ ఎల్‌టిడి, కమలంగా థర్మల్ పవర్ ప్లాంటు
• లాంకో బాబందు పవరు లిమిటెడు

2006 లో పంచాయతీ రాజ్ మంత్రిత్వ శాఖ దేశంలోని 250 అత్యంత వెనుకబడిన జిల్లాలలో ఒకటి (మొత్తం 640 లో) డెంనల్ గా పేర్కొంది.^[4] ప్రస్తుతం ఒరిస్సాలోని 19 జిల్లాల్లో ఇది వెనుకబడిన ప్రాంతాల గ్రాంటు ఫండు ప్రోగ్రాం (బి.ఆర్.జి.ఎఫ్) నుండి నిధులు పొందుతోంది.^[4]

ఆరోగ్యం

• జిల్లా కేంద్రం హాస్పిటల్
• సాయిశ్రీ ఐ హాస్పిటల్
• శ్రీ జగన్నాథ హాస్పిటల్
• కళింగ ఐ హాస్పిటల్

ప్రయాణసౌకర్యాలు

వాయు

భువనేశ్వర్, సమీప విమానాశ్రయం (80 కి.మీ) అనుసంధానించబడిన అహ్మదాబాద్, న్యూ ఢిల్లీ, హైదరాబాద్, కోలకతా, ముంబై, బెంగుళూర్,రాయ్‌పూర్, గోవా, శ్రీనగర్, చెన్నై, విశాఖపట్నం, బాగ్దోగ్రా, కోయంబత్తూర్, పోర్ట్ బ్లెయిర్.

రైలు

కటక్; ప్రధాన హౌరా చెన్నై మార్గం (55 & nbsp km), న్యూ ఢిల్లీ, ముంబై, అహ్మదాబాద్,కు దెంకనల్ లింకులు కోలకాతా, చెన్నై, హైదరాబాదు, బెంగుళూర్, త్రివేండ్రం, గౌహతి, పూరీ. దెంకనల్ కూడా నేరుగా ఢిల్లీ, అహ్మదాబాద్, వైజాగ్, రాయ్‌పూర్ ముంబై అనుసంధానించబడిన.

రహదారి

దెంకనల్ 75 & nbsp ఉంది కిమీ భువనేశ్వర్ (55 & nbsp కి.మీ. ) కటక్ నుండి జాతీయ రహదారి 42. ఎయిర్ కండిషన్డ్, సాధారణ టాక్సీలు సుదూర ప్రాంతాలకు, అలాగే స్థానిక రవాణా నడపటం అందుబాటులో ఉన్నాయి.

2001 లో గణాంకాలు

విషయాలు	వివరణలు
జిల్లా జనసంఖ్య .	1,192,948,[5]
ఇది దాదాపు.	తైమర్-లెస్తె దేశ జనసంఖ్యకు సమానం.[6]
అమెరికాలోని.	రోడేద్వీపం నగర జనసంఖ్యకు సమం.[7]
640 భారతదేశ జిల్లాలలో.	వ స్థానంలో ఉంది.
1చ.కి.మీ జనసాంద్రత.	268 [5]
2001-11 కుటుంబనియంత్రణ శాతం.	11.82%.[5]
స్త్రీ పురుష నిష్పత్తి.	947: 1000 [5]
జాతియ సరాసరి (928) కంటే.	అధికం
అక్షరాస్యత శాతం.	79.41%.[5]
జాతియ సరాసరి (72%) కంటే.	అధికం

ప్రముఖులు

• నందినీ శతపతి^{[8][9][10][11][12][13]}
• సుపర్నో శతపతి^{[10][14][15][16][17][18][19][20][21][22][23][24][25]}
• కల్పన దాసు^{[26][27][28][29][30]}
• హర్మోహన్ పాట్నాయక్^[31][32][33]
• దేవేంద్ర శతపతి ^[34][35]
• బ్రింగు. కామాఖ్యా ప్రసాదు సింగు ^{[34][36][37][38][39][40]}
• బైష్నాప్ చరణ్ పాట్నాయక్^[34][41][42]
• సురేంద్ర మోహన్ పాట్నాయక్^[43][44]
• బ్రజ కిషోరు ధాల్^[45][46]
• సుధీర్ కుమార్ సమల్^{[47][48][49][50]}
• నబిన్ చంద్ర దాస్^{[47][51][52][53][54]}
• ప్రఫుల్ల కుమార్ భంజ^[55][56][57]
• డి.ఎన్.పాట్నాయక్^{[58][59][60][61][62]}
• హలాధర్ మిశ్రా^[43][49][63]
• టథగట శతపాథి^[64][65][66]

సంస్కృతి

ఈ ప్రాంతంలో హిందువులు అత్యధికంగా ఉన్నారు.

ఆహారవిధానం

• బియ్యం, పప్పులు, కూరగాయలు స్థానిక ప్రజల ప్రధాన ఆహారంగా ఉన్నాయి.
• ప్రత్యేక మాంసాహారాలలో చేపలు, రొయ్యలు, మాంసంతో కూడిన ఆహారాలు ఉన్నాయి. దల్మా (కూరగాయలు, పప్పుధాన్యాల మిశ్రమం), సాగ్ (ఆకు కూరలు) శాకాహారం రుచికరమైనవి.
• విలక్షణమైన తీపిపదార్ధాలలో చేనపోడా, చెనాజిల్లి, రసబాలి, రసగుల్లా (అన్నీ పాలతో తయారైనవి), పితా (కేకులు) ఉన్నాయి.
• దత్తాత్రేయ సాయి ఆశ్రమ ప్రాంగణంలో, ధేన్‌కనల్లోని శ్రీ బలరాం ఆలయంలో మహాప్రసాదాన్ని ప్రత్యేకమైన ఆవిరి ప్రక్రియ ద్వారా వండిన దేవతల ఆహారం లభిస్తుంది.
• మినుములు, బియ్యం నుండి తయారుచేసిన సాంప్రదాయ టిఫిన్ అయిన బారాకు ధేన్‌కనల్లో చాలా ప్రసిద్ధి చెందింది.
• హోటళ్ళు, రెస్టారెంట్లలో భారతీయ, చైనా కాంటినెంటలు ఆహారం లభిస్తాయి.

పర్యాటకం

• కపిలాష్ ఆలయం

ఇది జిల్లా ప్రధాన కార్యాలయం నుండి 26 కిలోమీటర్ల దూరంలో ఉన్న ధేన్‌కనల్పట్టణానికి ఈశాన్య మూలలో ఉంది. ఈ దేవాలయాలు సముద్ర మట్టానికి 2239 అడుగుల ఎత్తులో ఉన్నాయి. సా.శ. 1246 లో మొదటి నరసింగదేవ- శ్రీ చంద్రశేఖరుడి కొరకు ఆలయాన్ని నిర్మించాడు. ఈ ఆలయంలో చెక్క జగమోహన విగ్రహం ఉంది. ఈ ఆలయంలో శ్రీ గణేషుడు, కార్తికేయుడు, గంగాదేవి తదితర దేవతలు కనిపిస్తారు. పటితా పావణ జగన్నాథు కూడా పార్స దేవాగా ఆలయంలోనే ఉన్నారు. లార్డు బిశ్వనాథు ఆలయం కూడా ఉంది. కొంతమంది పండితుల అభిప్రాయం ప్రకారం ఈ ఆలయం చంద్రశేఖరు యూదుల ఆలయం కంటే పురాతనమైనది. అందుకే దీనిని బుద్ధ లింగా అని పిలుస్తారు. కపిలాషు పిఠా, దాని ప్రాముఖ్యత గురించి అనేక ఇతిహాసాలు ఉన్నాయి.

కపిలాస్ డీర్ పార్కూ

సప్తసజ్య

సప్తసజ్య ధేన్‌కనల్ బస్ స్టాప్ నుండి 12 కి.మీ దూరంలో ఉంది. సుందరమైన ఈ ప్రదేశంలో మర్యాదాపురోషోత్తముడైన " శ్రీరామచంద్రుడు " ఆలయం ఉంది. ఇది 900 అడుగుల ఎత్తైన కొండశిఖరం మీద ఉంది. ఇక్కడ పవిత్రమైన రామచద్రుని పాదాలను సెయేటిజలాలు స్పృజిస్తూ ఉంటాయి. ఈప్రదేశానికి పురాణ ప్రాముఖ్యత ఉంది. ఇక్కడ ఏడు కొమ్ండలు ఉన్నందున దీనిని సప్తసజ్య అంటారు. ఇక్కడ సప్తౠషి ఆశ్రమాలు ఉండేవని పురాణకథనాలు వివరిస్తూ ఉన్నాయి. వనవాసం చేస్తున్న సమయంలో ఇక్కడ శ్రీరాముడు ఏడు రోజులు విశ్రాంతి తీసుకున్నాడని భక్తులు విశ్వసిస్తున్నారు. అంతేకాక పాండవులు వనవాస సమయంలో ఇక్కడ కొంతకాలం నివసించారని పురాంఅకథనాలు వివరిస్తున్నాయి. 1982లో రాష్ట్ర ప్రభుత్వం ఇక్కడ పక్కారోడ్డు నిర్మించింది.ఆలయసముదాయంలో 1982లో అన్నపూర్ణ ఆలయం, 1985లో కల్కి ఆలయం, 1990లో సూర్యనారాయణ ఆలయం నిర్మించబడ్డాయి. ప్రస్తుతం శ్రీరామేశ్వరాలయం, శ్రీ గణేశ్వరాలయం, శ్రీమహావీర్, నవగ్రహ ఆలయాలు ఉన్నాయి. మహాకాళి, మాతా సరస్వతి, శ్రీనృసింహాలయం నిర్మించాలని ఆలోచిస్తున్నారు. సుందరమైన ఈప్రదేశం మంచి పర్యాటక, విహారకేంద్రంగా ప్రసిద్ధిచెందింది ఉంది. ఇక్కడకు ఒరిస్సా, దేశంలోని ఇతర ప్రాంతాల నుండి వేలాది మంది పర్యాటకులు వస్తుంటారు.

నాగనాథేశ్వరాలయం

ఈ ఆలయం ధేన్‌కనల్నుండి 20 కిలోమీటర్ల దూరంలో ఉన్న నాగేనా గ్రామంలో ఉంది. ఇది శివుడికి అరించబడింది. ఇది చాలా పురాతన శివాలయం. కేశరి రాజవంశం పాలనలో నిర్మించబడింది. పరిశోధకులు అభిప్రాయంలో పండిటు నాగేంద్రనాథు మోహపాత్రల నాగనాథు శతకం ఇది 12 జ్యోతిద్లింగాలలో ఒకటి అని భావిస్తున్నారు. అవశ్యోతిర్లింగ స్తోత్రాలలో జ్యోతిర్లింగాలయం ఒకటి దారుకా-వనం లేదా వేప అడవిలో ఉంది. ఆయయ ప్రాంగణంలో ఇప్పటికే వేప అడవి ఉంది. నాగనాథ ఆలయం అంగ రాజ్యంలో దక్షిణ భాగంలో ఉందని ద్వాదాశ జ్యోతిర్లింగ శ్లోకం వివరిస్తుంది. చరిత్రలో కొన్ని సార్లు కళింగ భూభాగం అంగ సరిహద్దును తాకినట్లు ఇది చూపిస్తుంది. ఏదేమైనా దాని సమీపంలో ఒక కోట శిథిలాలు ఉన్నాయి. ఇది ఇప్పటికీ గుర్తించబడలేదు. ఇక్కడ బ్రాహ్మణి నది గంగా వలె పవిత్రమైన ఉత్తర దిశగా మారుతుంది.

అష్టశంభు ఆలయం

అష్టశంభు ఆలయం

కులో లేదా కర్ముల ధేన్‌కనల్పురాతన రాజధానిగా ఉండేది. కువాలో ధేన్‌కనల్పట్టణానికి ఉత్తరాన బ్రాహ్మణి నదికి కుడి వైపున 32 కి.మీ. దూరంలో ఉంది. ఈ రాజ్యాన్ని షుల్కీ రాజులు పాలించారు. వారు స్తంభ ఆధారాలను కలిగి ఉన్నారు. బహ్ముకరు రాజులకు సామంతులుగా ఉన్నారు. వారి ప్రాథమిక దేవత శివుడు. అందువలన కువాలో ఎనిమిది శివాలయాలను అష్టశంభు అని పిలుస్తారు. ఈ ఎనిమిది శివలింగాలను కనకేశ్వరుడు, స్వాప్నేశ్వరుడు, ఐస్నేశ్వరుడు, కపిలేశ్వరుడు, బైద్యనాథేశ్వరుడు, బనేశ్వరుడు, లోకనాథేశ్వరుడు అని పిలుస్తారు.

అష్ట ఈశ్వరాలయాలు

• శ్రీ కనకేశ్వరుడు

ఇది ఒక " అష్టశంభు శివాలయం " రామచండి ఆలయానికి సమీపంలో ఉంది.

• శ్రీ అన్నకోటేశ్వరుడు

ఈ ఆలయం లతాడియపూరులో ఉంది. ఇక్కడ ప్రతిష్ఠితమైన శివలింగం అమావశ్యనాడు క్షీణించడం, పౌర్ణమినాడు అధికరించడం ఒక విశేషం.

• శ్రీ రఘునాథాలయం

శ్రీ రఘునాధాలయం సప్త్య సజ్య ధేన్‌కనల్జిల్లాలో ఒక ప్రధాన వైష్ణవ ఆలయంగా ఉంది.

• జగనాథాలయం డియోగయాను

ధేన్‌కనల్వైష్ణవిజం వ్యాప్తితో ఎన్: జగన్నాథు ఆలయం జిల్లాలోని వివిధ ప్రాంతాల్లో నిర్మించబడింది. ఈ జగన్నాథు ఆలయం కపిలాసు పర్వతం పాదాల వద్ద ఉన్న డియోగావు వద్ద ఉంది. ఈ ఆలయాన్ని గజపతి ప్రతాపరుద్ర దేవ నిర్మించారు. ఈ ఆలయ ద్వారం ఆలయం కంటే ఎత్తైనది. ప్రతి సంవత్సరం నిర్వహించబడుతుంది.

• కపిలాల నారాయణలయం.

శైవిజం తగినంతగా ఆధిక్యతలో ఉన్న కపిలా కొండ వద్ద నారాయణ ఆలయం ఉంది. అక్కడ శ్రీ నారాయణ అందమైన నల్ల గ్రానైటు చిత్రం ఉంది. భగవంతుడు నారాయణ పవిత్ర పాదాలను తాకిన ఒక ప్రవాహం క్రిందికి ప్రవహిస్తుంది.

• మా బ్రహ్మయణి ఆలయం

ఈ ఆలయం బాజిచౌకు పట్టణంలో ఉంది. దేవి హారతిని చూడటానికి మంగళవారం సాయంత్రం దీనిని సందర్శించడానికి ఉత్తమ సమయం.

పర్యాటక ఆకర్షణలు

• జొరాండా

ఇది ధేన్‌కనల్గ్రామానికి 24 కి.మీ దూరంలో ఉంది. ఇది'మహిమా ధర్మం' మత ప్రధాన కార్యాలయంగా ప్రసిద్ధి చెందింది. ఒరిస్సా నుండి ప్రారంభమైన ఏకైక మతపరమైన ఆరాధన మహిమా ధర్మం గుర్తించబడుతుంది. జోరాండాలో మహిమా కల్టు బోధకుడు, ప్రపోండరు అయిన మహీమా గోసైను సమాధి ఉంది. ఇతర పవిత్ర దేవాలయాలు సూర్య మందిరం, ధుని మందిరం, గాడి మందిరం ప్రధానమైనది. ప్రతి సంవత్సరం జనవరి-ఫిబ్రవరిలో వచ్చే మాఘ పౌర్ణమి రోజున జరిగే జోరాండా తిరునాళ్ళకు పెద్ద సంఖ్యలో యాత్రికులు పోస్తారు. స్తుతి చింతామణి వంటి మతం ప్రధాన గ్రంథాలన్నింటినీ బీమా భోయి స్వరపరిచారు. దీనిని ప్రధానంగా అలెక్ (మహిమా) ధర్మానికి చెందిన మత ప్రజలు జరుపుకుంటారు.

1874 నుండి ఈ ప్రత్యేక పండుగ ప్రతి సంవత్సరం జరుగుతుంది. ఈ గొప్ప ఉత్సవానికి మహిమా స్వామి గౌరవించబడతాడు. ప్రతి సంవత్సరం మహీమా మతానికి చెందిన ప్రజలు తమ వార్షిక కార్యక్రమాన్ని జొరాండా ఫెయిరు అని పిలుస్తారు. ఒరిస్సా మూలమూలల నుండి వచ్చిన భక్తులు వారి జీవితంలో ప్రశాంతత పొందడానికి, మరణం తరువాత మోక్షం (స్వర్గ్) ఎలా సాధించాలో తెలుసుకోవడానికి ఈ ప్రదేశానికి వస్తారు.

భక్తుల అభిప్రాయం ఆధారంగస్ వారు అలెక్ బ్రహ్మ పఠనం ద్వారా తమ దేవుడిని పూర్తిగా ప్రార్థిస్తారు. జజ్నను కుండ్లో నెయ్యిని కాల్చి భూమికి శాంతిని కలుగిస్తారు. ఈ భక్తి భూమికి స్వచ్ఛతను అందిస్తుందని, ప్రజలు తమ రోజువారీ జీవితంలో ఎంతో ఆదరించే అన్ని ప్రాథమిక అవసరాలను తీరుస్తుందని వారు నమ్ముతారు.

• గణేశు ఖోల

ధేన్‌కనల్రాజును పూర్వీకుల మొదటి రాజభవనం, కోట అవశేషాలను ప్రస్తుత ధేన్‌కనల్జిల్లాలోని జోరాండా నుండి 10 కిలోమీటర్ల దూరంలో ఉన్న గణేష్ ఖోలా వద్ద సందర్శించవచ్చు.

• " లడంగా "

40 కి.మీ. ధేన్‌కనల్పట్టణం నుండి 40 కి.మీ. దూరంలో లడగాడ అనే మత ప్రాముఖ్యత కలిగిన ప్రదేశం ఉంది . భగవాన్ సిద్ధేశ్వరుడు అని పిలువబడే లింగాన్ని ఇక్కడ చాలా భక్తితో పూజిస్తారు. భగవంతునికి ఆశ్రయం ఇచ్చే మర్రి చెట్టును కల్పబ్రిక్ష అంటారు.

• మెమన్

ధేన్‌కనల్నుండి 67 కి.మీ. అంగుల నుండి 23 కి.మీ, తాల్చరు 3 కి.మీ. సాల్గ వద్ద బ్రాహ్మణి నది రాతివేదిక మీద విష్ణువు అనంశయన చిత్రాన్ని తల్చేరు నుండి చూడవచ్చు. సర్పం రాజు అనంతుడి పడగలు విష్ణువు తలపై కిరీటంగా వ్యాపించాడు. ప్రాథమిక తామర, విష్ణు నాభిలోని తామరతూడు చివరన ఉద్భవించిన సృష్టికర్త బ్రహ్మ ఇందులో చూడవచ్చు. పరమాత్మ బ్రహ్మణి నది నీటిలో అతని యోగనిద్రలో లోతైన ఆనందం పొందుతూ దర్శనం ఇస్తుంటాడు.

• దండధర్
• ధెంకనల్ నగరం నుండి 67 కి.మీ కామాక్షియనగరు నుండి 30 కి.మీ. దండధర రామియలు నది మీద నీటిపారుదల ప్రాజెక్టు ప్రదేశం- అయిన ఇది విహారానికి అనువైన ప్రదేశం. సూర్యుడురశ్మిలో ప్రకాశించే లోయలో బంధీకృతమైన మెరిసే నీటి నీలం విస్తరించడం వీనులవిందుగా ఉంటుంది. ఈ ప్రదేశం మంచి విహారకేంద్రంగా పరిగణించబడుతుంది. దాని ప్రకృతి సౌందర్యానికి ప్రశంసలు అందుకుంటుంది. శీతాకాలంలో చాలా మంది ప్రజలు ఆనకట్ట ప్రదేశం దగ్గర కొంత ఉల్లాసకరమైన సమయాన్ని గడపడానికి ఇక్కడకు వస్తారు.

విద్య

ధేన్‌కనల్‌లో ఇండియన్ ఇంస్టిట్యూటాఫ్ మాస్ కమ్యూనికేషన్ (ఒడిషా లోని ఒకే ఒక విశ్వవిద్యాలయం) ఉంది. ఇక్కడ జర్నలిజం, మాస్ కమ్యూనికేషన్ కోర్సులు చేయడానికి దేశం మొత్తం నుండి విద్యార్థులు వస్తుంటారు. ఇతర కళాశాలలు, విశ్వవిద్యాలయాలు, సంస్థలు ఉన్నాయి:

• ఇంజనీరింగ్ & టెక్నాలజీ సినర్జీ ఇన్స్టిట్యూట్
• టెక్నాలజీ ఇందిరా మహాత్మా గాంధీ ఇన్స్టిట్యూట్, సారంగ్
• ధేన్‌కనల్ కాలేజ్ వృత్తి ఇంజనీరింగ్ & టెక్నాలజీ ఇంస్టిట్యూట్

రాజకీయాలు

అసెంబ్లీ నియోజకవర్గాలు

ధేన్‌కనల్ పార్లమెంటరీ నియోజకవర్గంలో 4 అసెంబ్లీ నియోజకవర్గాలు ఉన్నాయి.^[67][68] ధేన్‌కనల్ నియోజకవర్గం నుండి ఎన్నికైన సభ్యులు ^[69]

సంఖ్య.	నియోజక వర్గం	రిజర్వేషను	అసెంబ్లీ నియోజక వర్గం	14 అసెంబ్లీ సంహ్యులు	రాజకీయ పార్టీ
55	ధేన్‌కనల్	లేదు	ధేన్‌కనల్ (ఎం), గొండ, ధేన్‌కనల్ (భాగం)	నబిన్ నంద	బి.జె.డి
56	హిండోల్ (ఒడిషా)	షెడ్యూల్డ్ కులాలు	హిండోల్ (ఒడిషా)	శ్రీమతి. అంజలి బెహెరా	బి.జె.డి
57	కమఖ్యానగర్	లేదు	కామాఖ్యనగర్ (ఎన్.ఎ.సి), భూబన్ (ఎన్.ఎ.సి), భుబన్, కామాఖ్యానగర్ (భాగం) , ధేన్‌కనల్ (భాగం)	Prafulla Kumar Mallik	బి.జె.డి
58	పర్జంగ	లేదు	పరిజంగ, కంకదహద్, కామాఖ్యానగర్ (భాగం)	ంరుసింహ సాహు	బి.జె.డి

మూలాలు

1. "Destinations :: Dhenkanal". Archived from the original on 2014-11-11. Retrieved 2014-10-17.
2. "History".
3. "Bhushan Steel & Strips Limited : Cold Rolled Sheet Manufacturers". Bhushan-group.org. Archived from the original on 2012-02-10. Retrieved 2012-05-08. {{cite web}}: More than one of |archivedate= and |archive-date= specified (help); More than one of |archiveurl= and |archive-url= specified (help)
4. Ministry of Panchayati Raj (September 8, 2009). "A Note on the Backward Regions Grant Fund Programme" (PDF). National Institute of Rural Development. Archived from the original (PDF) on 2012-04-05. Retrieved September 27, 2011. {{cite web}}: More than one of |archivedate= and |archive-date= specified (help); More than one of |archiveurl= and |archive-url= specified (help)
5. "District Census 2011". Census2011.co.in. 2011. Retrieved 2011-09-30.
6. US Directorate of Intelligence. "Country Comparison:Population". Archived from the original on 2011-09-27. Retrieved 2011-10-01. Timor-Leste 1,177,834 July 2011 est. {{cite web}}: More than one of |archivedate= and |archive-date= specified (help); More than one of |archiveurl= and |archive-url= specified (help)
7. "2010 Resident Population Data". U. S. Census Bureau. Archived from the original on 2011-08-23. Retrieved 2011-09-30. Rhode Island 1,052,567
8. Nandini Satpathy v. PL Dani (1978) 2 SCC 424
9. "Former Orissa CM Nandini Satpathy dies". NDTV. 4 August 2006.
10. "Smt. Nandini Satpathy Memorial Trust Orissa India Indira Gandhi Sonia Gandhi Rahul Gandhi India Tatahgat Satpathy MP CMPM Suparno Satpathy Biju Patnaik Naveen Patnaik Patnaik Satpathy Politics Carity Trust NGOWriter Books daughter day 2007,2008". www.snsmt.org.
11. "National : Nandini Satpathy cremated". The Hindu. Chennai, India. 2006-08-06. Archived from the original on 2007-11-27. Retrieved 2012-05-10. {{cite news}}: More than one of |archivedate= and |archive-date= specified (help); More than one of |archiveurl= and |archive-url= specified (help)
12. "Ex-CM of Orissa Nandini Satpathy passes away". Times Of India. TNN. 2006-08-05. Archived from the original on 2013-12-15. Retrieved 2012-05-10. {{cite news}}: More than one of |archivedate= and |archive-date= specified (help); More than one of |archiveurl= and |archive-url= specified (help)
13. "List of Memebrs of Lagislative Assembly". Dhenkanal.nic.in. Retrieved 2012-05-10.
14. "Shri. Suparno Satpathy and Dr. Manmohan Singh". orissadiary.com. Archived from the original on 2012-05-18. Retrieved 2014-10-17. {{cite news}}: More than one of |archivedate= and |archive-date= specified (help); More than one of |archiveurl= and |archive-url= specified (help)
15. "Shri. Suparno Satpathy at Raijharana, Angul". orissadiary.com. Archived from the original on 2012-05-18. Retrieved 2014-10-17. {{cite news}}: More than one of |archivedate= and |archive-date= specified (help); More than one of |archiveurl= and |archive-url= specified (help)
16. "CTL Plant news". Times of India. 2011-06-06. Archived from the original on 2013-12-19. Retrieved 2014-10-17. {{cite news}}: More than one of |archivedate= and |archive-date= specified (help); More than one of |archiveurl= and |archive-url= specified (help)
17. "Coal To Liquid (CTL) plant News". Times of India. 2011-05-28. Archived from the original on 2013-12-19. Retrieved 2014-10-17. {{cite news}}: More than one of |archivedate= and |archive-date= specified (help); More than one of |archiveurl= and |archive-url= specified (help)
18. "Pollution News of Dhenkanal & Angul". Times of India. 2010-07-25. Archived from the original on 2013-12-19. Retrieved 2014-10-17. {{cite news}}: More than one of |archivedate= and |archive-date= specified (help); More than one of |archiveurl= and |archive-url= specified (help)
19. "Swami Lakshmananda Saraswati's murder". orissadiary.com. Archived from the original on 2013-12-19. Retrieved 2014-10-17. {{cite news}}: More than one of |archivedate= and |archive-date= specified (help); More than one of |archiveurl= and |archive-url= specified (help)
20. "Suparno Satpathy- the young visionary". orissadiary.com. Archived from the original on 2013-01-04. Retrieved 2014-10-17. {{cite news}}: More than one of |archivedate= and |archive-date= specified (help); More than one of |archiveurl= and |archive-url= specified (help)
21. "2011 Durban Climate meet". Orissa Barta. 2011. Archived from the original on 2013-12-19. Retrieved 2014-10-17.
22. "Global Youth Leadership Award −2009". 2009. Archived from the original on 2013-12-19. Retrieved 2014-10-17.
23. "National Commission for Women(NCW)". The Times Of India. 2012-02-03. Archived from the original on 2013-12-19. Retrieved 2014-10-17. {{cite news}}: More than one of |archivedate= and |archive-date= specified (help); More than one of |archiveurl= and |archive-url= specified (help)
24. "Suparno Satpathy's take on renewable energy". Orissa Barta. Archived from the original on 2013-12-19. Retrieved 2014-10-17.
25. "Suparno on LARR Bill 2011 in Parliament of India". Pioneer News paper.
26. "The first Oriya Girl Miss Kalpan". Dhenkanal.nic.in. 2008-05-21. Retrieved 2012-05-08.
27. "Everest 2008: More Aurn Trek climbers summits with 3 Sherpas". Everestnews.com. 2008. Retrieved 2012-05-08.
28. "Personality page of Oriya Nari – a site for Oriya Women". Oriyanari.com. Archived from the original on 2012-12-22. Retrieved 2012-05-08.
29. "Everest climber Kalpana Das gets warm welcome in Orissa". Thaindian News. 2008-06-08. Archived from the original on 2012-09-21. Retrieved 2012-05-08. {{cite news}}: More than one of |archivedate= and |archive-date= specified (help); More than one of |archiveurl= and |archive-url= specified (help)
30. "Govt Apathy: Kalpana Dash resorts to Begging". Odishanewstoday.com. 2011-05-22. Archived from the original on 2012-05-24. Retrieved 2012-05-08. {{cite news}}: More than one of |archivedate= and |archive-date= specified (help); More than one of |archiveurl= and |archive-url= specified (help)
31. "Our School History". Webcache.googleusercontent.com. 2012-04-28. Archived from the original on 2013-08-12. Retrieved 2022-04-06. {{cite web}}: More than one of |archivedate= and |archive-date= specified (help); More than one of |archiveurl= and |archive-url= specified (help)
32. Debi P. Mishra (1938-09-01). People's Revolt in Orissa: A Study of Talcher. ISBN 9788171567393.
33. http://orissa.gov.in/e-magazine/Orissareview/orissa%20review%20index.pdf
34. "List of Members of Parliament". Dhenkanal.nic.in. Retrieved 2012-05-08.
35. Nandini Satpathy. Books.google.com. 2011-01-10.
36. "Tytler flies in to finalize state Congress team". Times Of India. 2011-08-01. Archived from the original on 2012-07-01. Retrieved 2012-05-08. {{cite news}}: More than one of |archivedate= and |archive-date= specified (help); More than one of |archiveurl= and |archive-url= specified (help)
37. "Congress lets down Orissa in the union cabinet reshuffle". Economic Times (Times of India). 2011-01-20. Archived from the original on 2016-01-15. Retrieved 2012-05-08.
38. "Congress lets down Orissa again". The New Indian Express. 2011-01-20. Archived from the original on 2016-03-04. Retrieved 2012-05-08. {{cite news}}: More than one of |archivedate= and |archive-date= specified (help); More than one of |archiveurl= and |archive-url= specified (help)
39. G. Srinivas (2010-12-15). "Naveen a liar and a sinner: Cong". Indian Express. Retrieved 2012-05-08.
40. "Orissa Whispers". The Telegraph. Calcutta (Kolkata). 2011-02-07. Retrieved 2012-05-08.
41. "Hamara Vote Hamari Sarkar". Hamaravotehamarisarkar.com. Archived from the original on 2014-08-09. Retrieved 2012-05-08.
42. "List Of Political Parties" (PDF). Retrieved 2012-05-08.
43. http://orissa.gov.in/e-magazine/orissaannualreference/OR-Annual-2009/pdf/ora-2.pdf
44. "to article". Icwa.org. 1957-03-31. Retrieved 2013-10-14.
45. http://orissa.gov.in/e-magazine/orissaannualreference/ORA-2005/pdf/utkal_sammilani.pdf
46. "Freedom Fighters". Dhenkanal.nic.in. Archived from the original on 2015-08-13. Retrieved 2012-05-08.
47. "State Elections 2000 Candidates Details for 118-Dhenkanal constituency of Orissa". Eci.nic.in. Retrieved 2012-05-08.
48. "Orissa Government Portal". Og.csm.co.in. Archived from the original on 2013-09-23. Retrieved 2012-05-08. {{cite web}}: More than one of |archivedate= and |archive-date= specified (help); More than one of |archiveurl= and |archive-url= specified (help)
49. "List of Memebrs of Lagislative Assembly". Dhenkanal.nic.in. Retrieved 2012-05-08.
50. "Honorable Members of Orissa Legislative Assembly". As.ori.nic.in. Archived from the original on 2012-03-12. Retrieved 2012-05-08. {{cite web}}: More than one of |archivedate= and |archive-date= specified (help); More than one of |archiveurl= and |archive-url= specified (help)
51. "Members Information System". Ws.ori.nic.in. Archived from the original on 2009-04-10. Retrieved 2012-05-08.
52. http://orissa.gov.in/e-magazine/orissaannualreference/ORA-2005/pdf/council_of_ministers_of_orissa.pdf
53. "Orissa CM inducts 27 ministers in Cabinet". Expressindia.com. 1999-12-10. Retrieved 2012-05-08.
54. "List Of Members" (PDF). Archived from the original (PDF) on 2014-09-13. Retrieved 2012-05-08. {{cite web}}: More than one of |archivedate= and |archive-date= specified (help); More than one of |archiveurl= and |archive-url= specified (help)
55. "State Elections 2000 Candidates Details for 119-Gondia constituency of Orissa". Eci.nic.in. 2000. Retrieved 2012-05-08.
56. "ఆర్కైవ్ నకలు". Archived from the original on 2009-04-10. Retrieved 2014-10-17. {{cite web}}: More than one of |archivedate= and |archive-date= specified (help); More than one of |archiveurl= and |archive-url= specified (help)
57. "Orissa Cong suspends Raghunath, 7 others". Indianexpress.com. 2000-02-07. Retrieved 2012-05-08.
58. "Odissi dance, by D. N. Patnaik". National Library of Australia. Retrieved 2012-05-08.
59. "State to constitute a panel to promote Odissi dance". Orissadiary.com. 2008-10-31. Archived from the original on 2013-03-07. Retrieved 2012-05-08. {{cite news}}: More than one of |archivedate= and |archive-date= specified (help); More than one of |archiveurl= and |archive-url= specified (help)
60. Chatterjea, Ananya (2004-12-28). Butting Out: Reading Resistive Choreographies Through Works. ISBN 9780819567338.
61. Manohar Laxman Varadpande (1983). Religion And Theatre. ISBN 9780391027947.
62. Dhirendranath Patnaik. Odissi dance. Open Library.
63. "State Elections 2004 – పార్టీwise Comparison for 119-Gondia నియోజకవర్గం of Orissa". Eci.nic.in. 2004. Retrieved 2012-05-08.
64. "Shri Tathagata Satpathy – Members of Parliament (Lok Sabha) – Who's Who –". Government: National Portal of India. India.gov.in. Retrieved 2012-05-08.
65. "Biographical Sketch of Member of 12th Lok Sabha". Parliamentofindia.nic.in. Archived from the original on 2012-09-22. Retrieved 2012-05-08.
66. "Tathagata Satpathy Statistics: Indian Elections 2009". Ibnlive.in.com. 2009. Archived from the original on 2010-02-26. Retrieved 2012-05-08. {{cite web}}: More than one of |archivedate= and |archive-date= specified (help); More than one of |archiveurl= and |archive-url= specified (help)
67. "Assembly Constituencies and their extent" (PDF). Retrieved 2013-10-14.
68. "Seats of Odisha". Retrieved 2013-10-14.
69. "List of Member in Fourteenth Assembly". ws.ori.nic.in. Archived from the original on 2 మే 2007. Retrieved 19 February 2013. MEMBER NAME {{cite web}}: More than one of |archivedate= and |archive-date= specified (help); More than one of |archiveurl= and |archive-url= specified (help)

వెలుపలి లింకులు

వికీమీడియా కామన్స్‌లో

డెంకనల్ జిల్లా

కి సంబంధించిన మీడియా ఉంది.

• అధికారిక వెబ్‌సైటు