మెక్సికో
From Wikipedia, the free encyclopedia
మెక్సికో సంయుక్త రాష్ట్రాలు[2] లేదా సాధారణనామం మెక్సికో, ఇది ఉత్తర అమెరికాలోని ఒక ఫెడరల్ రాజ్యాంగ ప్రజాతంత్రం; దీనికి ఎల్లలు ఉత్తరాన అమెరికా సంయుక్త రాష్ట్రాలు, దక్షిణం, పశ్చిమాన పసిఫిక్ మహాసముద్రం; ఆగ్నేయాన గౌతమాలా, బెలిజె, కరీబియన్ సముద్రం, తూర్పున మెక్సికో అఖాతం ఉన్నాయి.[3][4] దీనిలో 31 రాష్ట్రాలు, ఒక ఫెడరల్ జిల్లా గలదు. దీని రాజధాని మెక్సికో నగరం, ఇది ప్రపంచములోని అత్యధిక జనసాంద్రతగల నగరాలలో ఒకటి.
Estados Unidos Mexicanos సంయుక్త మెక్సికన్ రాష్ట్రాలు |
||||||
---|---|---|---|---|---|---|
జాతీయగీతం en:Himno Nacional Mexicano మెక్సికో జాతీయగీతం |
||||||
రాజధాని | మెక్సికో నగరం 19°03′N 99°22′W | |||||
అతి పెద్ద నగరం | రాజధాని | |||||
en:National language/జాతీయ భాష | లేదుస్పానిష్ భాష (en:de facto)1 | |||||
ప్రజానామము | Mexican | |||||
ప్రభుత్వం | ఫెడరల్ రాష్ట్రపతి గణతంత్రం | |||||
- | రాష్ట్రపతి | en:Felipe Calderón PAN పార్టీ |
||||
స్వాతంత్ర్యం | స్పెయిన్ నుండి | |||||
- | ప్రకటింపబడినది | సెప్టెంబరు 16 1810 | ||||
- | గుర్తింపబడినది | సెప్టెంబరు 27 1821 | ||||
- | జలాలు (%) | 2.5 | ||||
జనాభా | ||||||
- | 2007 అంచనా | 108,700,891 (11th) | ||||
- | 2005 జన గణన | 103,263,388 | ||||
జీడీపీ (PPP) | 2006 అంచనా | |||||
- | మొత్తం | $1.149 ట్రిలియన్ (12వ) | ||||
- | తలసరి | $11,249 (63వ) | ||||
జీడీపీ (nominal) | 2006 అంచనా | |||||
- | మొత్తం | $840.012 బిలియన్ (14వ) | ||||
- | తలసరి | $8,066 (55వ) | ||||
జినీ? (2006) | 47.3 (high) | |||||
మా.సూ (హెచ్.డి.ఐ) (2007) | 0.829 (high) (52వ) | |||||
కరెన్సీ | en:Mexican peso/మెక్సికన్ పెసో (MXN ) |
|||||
కాలాంశం | (UTC-8 to -6) | |||||
ఇంటర్నెట్ డొమైన్ కోడ్ | .mx | |||||
కాలింగ్ కోడ్ | +52 | |||||
1 See languages note (below):[1] |
ప్రి - కొలంబియన్ ఒల్మెక్, టాల్టెక్, టియోటిహుయాకన్, జెపోటెక్, మాయా, అజ్టెక్ మొదలైన మెక్సికో పలు మెసొమెరికా నాగరికతలకు నిలయం. వీరికి మొదటి సారిగా యురేపియన్లతో సంబంధం ఏర్పడే వరకు ఈ నాగరికతలు ఇక్కడ విలసిల్లాయి. 1521లో స్పానిష్ సామ్రాజ్యం అజ్టెక్ ప్రాంతాన్ని ఆక్రమించి దానిని తమ వలసరాజ్యం చేసి దానికి వైశ్రాయిని పాలకునిగా నియమించి " న్యూ స్పెయిన్ " అని నామకరణం చేసారు. మూడు శతాబ్ధాల తరువాత ఈ ప్రాంతం మెక్సికో అయింది. 1821లో మెక్సికన్ స్వతంత్ర పోరాటం తరువాత దీనికి రాజ్యాంగపరమైన గుర్తింపు లభించింది. స్వాతంత్ర్యానంతర కాలంలో ఆర్థిక అస్థిరత, రాజకీయ మార్పులు సంభవించాయి. మెక్సికన్ అమెరికన్ యుద్ధం (1846 - 1848) ఉత్తర సరిహద్దులో భౌగోళిక మార్పులు సంభవించాయి. మెక్సికన్ భూభాగంలో మూడవ వంతు అమెరికా వశం అయింది. పాస్ట్రీ యుద్ధం, ఫ్రాంకో - మెక్సికన్ యుద్ధం, రిఫాం యుద్ధం (అంతర్యుద్ధం) జరిగాయి. తరువాత 19 వ ఎంపరర్ ఆఫ్ మెక్సికో, మెక్సికో అధ్యక్షులు పాలన కొనసాగింది. 1910లో మెక్సికన్ తిరుగుబాటు తరువాత నియంతృత్వపాలన త్రోసివేయబడింది. మెక్సికో ఆర్థికరం ఉత్తర అమెరికా ఫ్రీ ట్రేడ్ వాణిజ్య విధానాల మీద ఆధారపడి ఉంటుంది.[5][6]" ఆర్గనైజేషన్ ఫర్ ఎకనమిక్ కో - ఆపరేషన్ అండ్ డెవెలెప్మెంటు " సభ్యత్వం పొందిన లాటిన్ అమెరికన్ దేశాలలో మెక్సికో ప్రథమ స్థానంలో (1994లో చేరింది) ఉంది.వరల్డ్ బ్యాంక్ మెక్సికోను అప్పర్ మిడిల్ ఇంకం కంట్రీ [7], కొత్తగా పారిశ్రామీకరణ చేయబడిన దేశంగాగా వర్గీకరించింది.[8][9][10][11] 2050 నాటికి మెక్సికో ప్రపంచబేశాలలో 5 లేక 7 వ స్థానంలో ఉంటుందని భావిస్తున్నారు.[12][13] మెక్సికో ప్రాంతీయ శక్తి, మద్యశక్తిగా భావించబడుతుంది.[14][15][16][17] అలాగే మెక్సికో అభివృద్ధి చెందుతున్న అంతర్జాతీయ శక్తిగా భావించబడుతుంది.[18] సుసంపన్నమైన చారిత్రక వైభవం, సాంస్కృతిక సంపద కలిగిన మెక్సికో దేశాన్ని అమెరికా ఖండంలో మొదటి స్థానంలోనూ ప్రపంచ దేశాలలో 7 వ స్థానంలోనూ ఉందని ప్రపంచవారసత్వ సంపదను గుర్తించే యునెస్కో వర్గీకరించింది.[19][20][21] భౌగోళిక వైవిధ్యం కలిగిన ప్రపంచదేశాలలో మెక్సికో 4 వ స్థానంలో ఉంది. 2015లో ప్రపంచంలో అత్యధికంగా సందర్శించబడే దేశాలలో మెక్సికో 9 వ స్థానంలో ఉన్నట్లు వర్గీకరించబడింది. 2015 లో మెక్సికో 32.1 మిలియన్ల మంది విదేశీయులు సందర్శించారు.[22][23] మెక్సికో ఐక్యరాజ్యసమితి, ది వరల్డ్ ట్రేడ్ ఆర్గనైజేషన్, జి - 20, ది యునైటెడ్ ఫర్ కాంసెబ్సస్, పసిఫిక్ అలయంస్ లలో సభ్యత్వం కలిగి ఉంది.