From Wikipedia, the free encyclopedia
Kabupatén Tapanuli Kidul (Surat Batak: Citakan:Btk) nyaéta hiji Kabupatén anu aya di propinsi Sumatra Kalér, Indonésia. Puseur kotana aya di kacamatan Sipirok. Kabupatén ieu asalna mangrupa kacamatan anu cukup badag sarta puseurna di Kota Padang Sidempuan. Daérah anu misah ti Kabupatén Tapanuli Kidul nyaéta Kabupatén Mandiling Natal, Kota Padang Sidempuan, Kabupatén Padang Lawas Kalér jeung Kabupatén Padang Lawas. Sanggeus ékspansi (dimekarkeun) , puseurna pindah ka ka kacamatan Sipirok. Populasi Tapanuli Kidul dina pertengahan taun 2023 aya 317.080 jiwa.[2][3]
 | |
 | |
| Motto | Sahata saoloan Citakan:Lang icon Seiya sekata |
| Propinsi | Sumatera Kalér |
| Ibukota | Sipirok |
| Lega Wilayah | 6030,47 |
| Kordinat | 1.6020992373237393, 99.27431402733853 |
| Pangeusi · Jumlah · Kapadetan | 317080 auto jiwa/km² |
| Administratif · Kacamatan · Désa/kal | 15 36 |
| Dasar hukum | UU No. 24 Tahun 2024[1] |
| Tanggal | 24 November 1956[1] |
| Bupati | Dolly Putra Pasaribu |
| {{{kapala daerah1}}} | Rasyid Assaf Dongoran |
| Kode aréa | 0634 |
| DAU | Rp 679.281.327.000,- (2020) |
|
Ramatloka: tapselkab | |
Di kacamatan ieu aya tempat wisata Situ Marsabut jeung Dano Siais. Basa anu digunakeun ku masarakatna nyaéta Basa Angkola Batak . Agama mayoritas pendudukna nyaéta Islam.[4] Semboyan daérah di kacamatan ieu nyaéta Sahata saoloan (Basa Angkola) anu hartina "Seiya sekata".
_(01).jpg)
Di kalér, Kabupatén Tapanuli Kidul wawatesna téh Kabupatén Tapanuli Tengah jeung Kabupatén Tapanuli Kalér. Di wétan, Kabupatén Tapanuli Kidul wawatesna jeung Kabupatén Padang Lawas, Kabupatén Padang Lawas Kalér jeung Kabupatén Labuhanbatu Kalér. Di Kulon. Kabupatén Tapanuli Kidul wawatesan jeung Kabupatén Mandailing Natal sarta Samudra Hindia. Samentara éta, di kiduleun Kabupatén Tapanuli Kidul wawatesan jeung Kabupatén Mandailing Natal.[5] Kabupatén Tapanuli Kidul ogé nguriingan wilayah Kota Padangsidimpuan.[6] Perenahna kota Padangsidimpuan aya di palebah tengah wilayah Kabupatén Tapanuli Kidul.
Sacara umum, kacamatan ieu diliwatan ku pagunungan Bukit Barisan, ku kituna sapanjangna pasti katempo tiasa ningali pasir dimana-mana. Kabupatén ieu masih kénéh boga wewengkon reservasi/cagar cai di wewengkon leuweung Batang Toru anu masih kénéh beunghar ku flora jeung fauna langka saperti uncal, mencek, kelenci, maung, ucing leuweung/méong congkok, tapir, leuweung. orkid jeung sajabana. Sareng ayeuna parantos diusulkeun janten daérah Leuweung Tutupan. Sabab rentan pisan kana perambahan leuweung anu ngancam kahirupan di wewengkon éta.
Aya sababaraha pasir jeung gunung kawentar, diantarana Gunung Lubuk Raya, Gunung Sibual-buali (masih aktif, sarta ngabogaan geysers nyaeta cai panas anu mancer tijero gunung sarta di kumoulkeun di dua tempat. Pamandian umum di Sipirok, pasir Simago-mago (tor).
Bupati Tapanuli Kidul nyaéta pamingpin pangluhurna di pamaréntahan Kabupatén Tapanuli Kidul. Bupati Tapanuli Kidul tanggung jawabna ka Gubernur propinsi Sumut. Ayeuna, bupati atawa kapala daérah anu kantorna di Tapanuli Kidul nyaéta Dolly Putra Parlindungan Pasaribu, jeung wakil bupati Rasyid Assaf Dongoran. Aranjeunna meunang Pilkada Bupati Tapanuli Selatan 2020. Dolly Pasaribu nyaéta bupati ka-21 sanggeus kamerdikaan, diresmikeun tanggal 25 Pébruari 2021 di Kota Medan.[7]
| No | Bupati | Mimiti ngajabat | Eureun ngajabat | Prd. | Wakil Bupati | ||
|---|---|---|---|---|---|---|---|
| 21 |  |
Dolly Putra Parlindungan Pasaribu | 26 Februari 2021 | petahana | (2020) |  |
Rasyid Assaf Dongoran |
Dewan Perwakilan Rakyat Daerah Kabupaten Tapanuli Selatan
_Kabupaten_Tapanuli_Selatan.svg)
Kabupatén Tapanuli Kidul diwangun ku 15 Kacamatan, kalawan Kacamatan anyar dimekarkeun dina taun 2017, nya éta Kacamatan Angkola Muara Tais.[8] Adapun 15 kecamatan di kabupaten Tapanuli Selatan yaitu:[9]
.jpg)
Nu asli nyicingan Tapanuli Kidul nyaéta Suku Angkola Batak sarta masih deukeut jeung Suku Batak Toba. Salian ti Suku Angkola Batak, aya ogé Suku séjénna, umumna Suku Batak Toba jeung Suku Batak Mandailing. Sanajan mindeng bingung, suku Angkola jeung Mandailing téh béda suku. Suku Angkola Batak sorangan nyaho kana konsép babarayaan/ patrilineal, ku kituna masarakat Angkola Batak nyaho kana marga. Marga-marga masarakat Batak Angkola di antarana Siregar, Harahap, Hasibuan, Rambe, Daulay, Tanjung, Ritonga, Pane, Lubis, Nasution, Hutasuhut, jeung sajabana. Urang Batak Angkola ogé ngalarang perkawinan antara marga.[10]
Imah adat masarakat Batak Angkola disebut Bagas Godang, anu masih kénéh sarua jeung Rumah Bolon di Suku Batak Toba, tapi hartina duanana sacara harfiah sarua, nyaéta Imah Gedé. Bagas Godang wangunna imah panggung tur didominasi ku warna hideung, hateupna dijieun tina injuk sarta pindingna dijieun tina papan. Upami Imah Bolon seueur hiasan sirah kebo, upami Bagas Godang mah henteu nganggo éta hiasan.[11]
Basa anu digunakeun ku masarakat Tapanuli Kidul sajaba ti basa nasional resmi Indonesia nyaéta Batak Angkola. Basa Angkola Batak dipaké dina kahirupan sapopoé ogé dina acara adat[12] Basa Angkola rada lemes tibatan basa Batak Toba. Tapi, urang Batak Angkola leuwih gampang ngarti basa Batak Toba jeung Mandailing batan basa suku-suku Batak séjénna, nyaéta Simalungun, Karo jeung Pakpak..
Dina buku panalungtikan taun 1997 anu judulna “Fonologi Bahasa Angkola” anu disusun ku Tumpal H. Dongoran, sabatur-batur, disebutkeun yén carita turun-tumurun, urang Batak Angkola baheula asalna ti Toba. Daérah. Ku lantaran kitu, aya deui sasaruaan nu leuwih katara antara urang Batak Angkola, urang Batak Toba jeung Mandailing. Ieu sasaruaan ogé kaasup basa anu digunakeun dina kahirupan sapopoé.[13]
Aksara dasar (ina ni surat) dina surat Batak ngagambarkeun hiji suku kata kalawan vokal inheren /a/. Aya 19 karakter dasar anu dipiboga ku sadaya varian aksara Batak, sedengkeun sababaraha aksara dasar ngan dipaké dina varian nu tangtu, ku kituna Basa Angkola Batak nyaho 21 aksara dasar. Wangunna tiasa ditingali kieu:[14]
| a | ha | ka | ba | pa | na | wa | ga | ja | da | ra | ma | ta | sa | ya | nga | la | nya | ca | i | u | |
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
| Angkola |  |
 |
 |
 |
 |
  |
 |
 |
 |
 |
 |
 |
 |
  |
 |
 |
 |
 |
  |
 |
 |
Populasi Kabupatén Tapanuli Kidul dina 2021 dumasar kana data ti Mendagri pangeusi jeung catetan sipil, aya 314.887 jiwa, kalawan kapadetan 52 jiwa/km. Samentara éta, agama anu dipuhit nyaéta Islam sareng Kristen. Persentase Warga Tapanuli Kidul nganut agama nu sabenerna Islam 78,99%, terus Kristen 21,00%, dimana Protestan 19,68% jeung Katolik 1, 32%, jeung leutik tina section of religion Buddha nyaéta 0,01%.[2]
Nu nganut ageman Islam sumebar jeung mayoritas suku AngkolaBatak. Batak Mandailing jeung sababaraha étnis minoritas Batak Tobaanu ampir aya di sakumna kacamatan. Samentara Kristen jadi mayoritas ébatak Batak Toba, étnis Nias jeung minoritas sawareh étnis Batak Angkola. Seuseueurna urang Kristen aya di kacamatan Tano Tombangan Angkola, kacamatan Angkola Sangkunur, sarta cukup signifikan di kacamatan Angkola Selatan, jeung Batang Toru.[2]
Kabupatén Tapanuli Kidul ngabogaan sababaraha tempat wisata, diantarana Situ Jieunan Cekdam di wewengkon Pargarutan), Situ Siasis, Situ Marsabut, Pamandian Aek Parsariran (di wewengkon Batang Toru). ), Mandi Aek Sijorni, bukit (tor) Simago-mago (Sipirok). Aya ogé Istana Adat di Muara Tais, wisata karajinan tenun kain ulos tradisional jeung panorama alam anu hawana tiis di wewengkon Sipirok.
Sacara umum pakasaban masarakat di Kabupatén Tapanuli Kidul nyaéta patani jeung tukang kebon. Hasil tatanén anu kawéntar nyaéta kopi, béas, salak, karét, kakao, kalapa, kayu manis, muncang, cabé, bawang beureum, bawang daun jeung sayuran séjéna.
Ti saprak 10 Agustus 2007, jumlah kacamatan di Kabupatén Tapanuli Kidul geus ngurangan alatan pamekaran kabupatén ieu, nya éta ngaliwatan dibentukna Kabupatén Padang Lawas jeung Kabupatén Padang Lawas Kalér.
Kacamatan anu asup ka wewengkon Kabupatén Padang Lawas, tayalian;
Kacamatan anu kaasup wilayah Kabupatén Padang Lawas Kalée Tayalian;
Seamless Wikipedia browsing. On steroids.
Every time you click a link to Wikipedia, Wiktionary or Wikiquote in your browser's search results, it will show the modern Wikiwand interface.
Wikiwand extension is a five stars, simple, with minimum permission required to keep your browsing private, safe and transparent.
_Jul2013_01.JPG)
