From Wikipedia, the free encyclopedia
NATO (Organizata e Traktatit të Atlantikut të Veriut) është një aleancë ushtarake ndërkombëtare që përbëhet nga 32 shtete anëtare nga Evropa dhe Amerika e Veriut. Ajo u krijua me nënshkrimin e Traktatit të Atlantikut të Veriut më 4 prill 1949. Neni 5 i traktatit thotë se nëse një sulm i armatosur ndodh kundër njërit prej shteteve anëtare, ai do të konsiderohet si një sulm kundër të gjithë anëtarëve dhe anëtarët e tjerë do të ndihmojnë anëtarin e sulmuar, me forca të armatosura nëse është e nevojshme.[1] Neni 6 i traktatit e kufizon objektin e nenit 5 në ishujt në veri të Tropikut të Kancerit, kontinentin e Amerikës së Veriut dhe Evropës, të gjithë Turqinë dhe Algjerinë Franceze. Si i tillë, një sulm në Hawaii, Puerto Rico, Guiana Franceze, Ceuta ose Melilla, ndër vende të tjera, nuk do të shkaktonte një përgjigje të Nenit 5.
.svg)
Nga 32 vendet anëtare, 30 janë në Evropë dhe 2 në Amerikën e Veriut. Midis 1994 dhe 1997, u krijuan forume më të gjera për bashkëpunimin rajonal midis NATO-s dhe fqinjëve të saj, duke përfshirë Partneritetin për Paqe, nismën e Dialogut Mesdhetar dhe Këshillin e Partneritetit Euro-Atlantik.
Të gjithë anëtarët kanë forca të armatosura, me përjashtim të Islandës, e cila nuk ka një ushtri tipike (por ka roje bregdetare dhe një njësi të vogël specialistësh civilë për operacione të NATO-s). Tre nga anëtarët e NATO-s janë shtete me armë bërthamore: Franca, Mbretëria e Bashkuar dhe Shtetet e Bashkuara. NATO ka 12 shtete anëtare themeluese. Tre anëtarë të tjerë u bashkuan midis 1952 dhe 1955 dhe një anëtar i katërt u bashkua më 1982. Pas përfundimit të Luftës së Ftohtë, NATO shtoi 16 anëtarë të tjerë nga 1999 deri në 2024.[2]
NATO aktualisht njeh Bosnje dhe Hercegovinën, Gjeorgjinë dhe Ukrainën si anëtarë aspirantë si pjesë e politikës së tyre të zgjerimit të Dyerve të Hapura.[3]
Që nga marsi 2024, NATO përbëhet nga 32 shtete:
Shqipëria, Belgjika, Bullgaria, Kanadaja, Kroacia, Çekia, Danimarka, Estonia, Finlanda, Franca, Gjermania, Greqia, Hungaria, Islanda, Italia, Letonia, Lituania, Luksemburgu, Mali i Zi, Holanda, Maqedonia e Veriut, Norvegjia, Polonia, Portugalia, Rumania, Sllovakia, Sllovenia, Spanja, Suedia, Turqia, Mbretëria e Bashkuar dhe Shtetet e Bashkuara.[4][5]
Seamless Wikipedia browsing. On steroids.
Every time you click a link to Wikipedia, Wiktionary or Wikiquote in your browser's search results, it will show the modern Wikiwand interface.
Wikiwand extension is a five stars, simple, with minimum permission required to keep your browsing private, safe and transparent.
