Emigrimi në Abisini

Emigrimi në Abisini (Arabisht: الهجرة إلى الحبشة‎, al-hijra ʾilā al-habaša) i njohur ndryshe si Hixhreti i Parë, ishte një episod në historinë e hershme të Islamit, ku pasuesit e parë të Muhamedit (Sahabët) u larguan nga persekutimi i fisit qeverisës kurejsh të Mekës. Ata kërkuan strehim në Mbretërinë e krishterë të Aksumit, Etiopia dhe Eritrea e sotme (referuar më parë si Abisinia, një emër i lashtë origjina e të cilit diskutohet),^[1] në vitin 9 para hixhretit (613 e.r) ose 7 para hixhretit (615 e.r). Monarku Aksumite që i mori ato është i njohur në burimet islamike si Negus Ashama ibn Abjar. Historianët modernë e kanë identifikuar ndryshe atë me Mbretin Armah dhe Ella Tsaham.^[2] Disa nga të mërguarit u kthyen në Mekë dhe bënë hixhret në Medinë me Muhamedin, ndërsa të tjerët qëndruan në Abisini derisa erdhën në Medinë në vitin 628.^[3]

Prapaskena

Sipas pikëpamjes tradicionale, anëtarët e komunitetit të hershëm myslyman në Mekë u përballën me përndjekje, gjë që e shtyu Muhamedin t'i këshillojë ata të kërkojnë strehim në Abisini. Llogaria më e hershme ekzistuese është dhënë në siren e Ibn Is'hakut:^[4][5]

Kur apostulli pa mundimin e shokëve të tij, [...] ai u tha atyre: "Nëse do të shkonit në Abisini (do të ishte më mirë për ju), sepse mbreti nuk do të tolerojë padrejtësinë dhe është një vend miqësor , derisa të të lehtësojë Allahu nga shqetësimi yt ". Pas kësaj, shokët e tij shkuan në Abisini, duke pasur frikë nga braktisja dhe duke ikur tek Zoti me fenë e tyre. Kjo ishte hixhra e parë në Islam.

Një pikëpamje tjetër, e bazuar në zhvillimet politike të kohës, sugjeron që pas kapjes sasaniane të Jeruzalemit në vitin 614 shumë besimtarë panë një rrezik të mundshëm për komunitetin pasi ata nuk ishin partizanë të Persianëve që të dy praktikuan Zoroastrianizmin dhe kishin mbështetur më parë hebrenjtë arab të Himjarit. Pranimi i këtyre myslimanëve në Mbretërinë e Aksumit pikërisht në një moment të triumfit persian në Levant kujton politikën e jashtme etiopiane të shekullit të kaluar, e cila pa Axum dhe Persinë të garonin për ndikim në Gadishullin Arabik.^[6]

Emigrimi(et)

Sipas historianëve myslimanë, kishte dy emigrime, megjithëse ka ndryshime mendimesh në lidhje me datat.^[7][5][8][9]

Grupi i parë i emigrantëve, i përbërë nga njëmbëdhjetë burra dhe katër gra, u dha azil në vitin 7 para hixhretit (615 e.r) (9 para hixhretit (613 e.r) sipas burimeve të tjera) nën Ashama ibn Abjar, sundimtari i Mbretërisë së Aksumit. Ky grup përfshinte vajzën e Muhamedit Rukijen dhe dhëndrin e tij Osman ibn Afan, i cili më vonë u bë halifi i tretë. Muhammedi zgjodhi Uthman bin Mazun, një nga shokët e tij më të rëndësishëm, si udhëheqës të këtij grupi. Sipas Tabkat Ibn Sa'd grupi hipi në një anije tregtare nga porti detar i Shu'aiba dhe pagoi gjysmë dinari secili për kalimin e detit.^[10] Pas një viti të mërguarit dëgjuan zëra se Kurejshët kishin pranuar Islamin, gjë që i nxiti ata të ktheheshin në Mekë. Të ballafaquar me realitetin, ata u nisën përsëri për në Abisini në vitin 6 para hixhretit (616 e.r, 7 para hixhretit (615 e.r, sipas burimeve të tjera),^[9] këtë herë të shoqëruar nga të tjerë, 83 burra dhe 18 gra në të gjitha. S. M. Darsh argumenton se vendimi për t'u kthyer u motivua nga një ndryshim i strategjisë mekase ndaj myslimanëve, i cili përkohësisht krijoi një mjedis më të favorshëm për ta në Mekë, si dhe nga një rebelim kundër mbretit abisinas.^[11]

Historianët perëndimorë, të tillë si Leone Caetani dhe Montgomery Watt kanë vënë në dyshim tregimin e dy migrimeve.^[5] Megjithëse Ibn Is'haku ofron dy lista pjesërisht të mbivendosura të migrantëve, ai nuk përmend që grupi i parë u kthye dhe u kthye për herë të dytë.^[5] Watt argumenton se fjala e përdorur nga Ibn Is'haku (tatāba'a - fjalë për fjalë ndjekur njëra pas tjetrës) dhe renditja e emrave në listë sugjeron që migrimi mund të ketë ndodhur në një numër grupesh më të vogla sesa në dy parti të mëdha, ndërsa paraqitja e dy listave pasqyroi polemikat rreth caktimit të përparësisë në regjistrat zyrtarë gjatë sundimit të halifit të dytë Umerit.^[5]

Në Abisini

Ngjarjet që ndodhën pas emigrimit raportohen nga Ibn Is'haku.^[12][13]

Kur kurejshët mësuan se shokët e Muhamedit mund të praktikonin në mënyrë të sigurt fenë e tyre në Abisini, ata vendosën të dërgojnë një ambasadë në Negus për të kërkuar kthimin e të arratisurve. Ata zgjodhën dy të dërguar, Amr ibn el-As dhe Abdullah bin Rabiah dhe u dhanë atyre dhurata për mbretin dhe gjeneralët e tij. Dhuratat përbëheshin nga lëkura e përgatitur nga lëkura e imët^[12][13] (baṭāriqa). Mekasit iu drejtuan gjeneralëve, duke argumentuar se emigrantët ishin "të rinj budallenj" të cilët shpikën një fe të re për të cilën as mekasit dhe as abisinasit nuk kishin dëgjuar dhe se të afërmit e tyre po kërkonin kthimin e tyre. Mbreti u dha atyre audiencë, por ai nuk pranoi të dorëzonte njerëz që kishin kërkuar mbrojtjen e tij derisa të dëgjonte anën e tyre të historisë.^[12][13]

Myslimanët u sollën para Negus ("al-Najashi" në arabisht) dhe peshkopëve të tij. Xhafar ibn Abi Tqlib, i cili veproi si udhëheqësi i të mërguarve, foli në mbrojtjen e tyre. Ai i përshkroi mbretit se si ata jetonin para Islamit, misionin profetik të Muhamedit dhe atë që ai u kishte mësuar atyre. Ai gjithashtu foli për persekutimin me të cilin ishin përballur nga kurejshët. Mbreti pyeti nëse kishin me vete ndonjë gjë që kishte ardhur nga Perëndia. Kur Xhaferi e konfirmoi, mbreti e urdhëroi ta lexonte. Xhafari pastaj lexoi një fragment nga kaptina Merjem. Kur mbreti e dëgjoi atë, ai qau dhe thirri: "me të vërtetë, kjo dhe ajo që solli Jezusit (Ungjilli) ka ardhur nga i njëjti burim drite". Ai pastaj pohoi se kurrë nuk do të hiqte dorë nga myslimanët.^[12][13]

Sidoqoftë, një prej të dërguarve, Amr ibn el-As, mendoi për një taktikë tjetër. Të nesërmen ai u kthye te mbreti dhe i tha që myslimanët kishin thënë një gjë të tmerrshme për Jezusin. Kur myslimanët dëgjuan që mbreti i thirri përsëri për t’i pyetur për pikëpamjen e tyre për Jezusin, ata u përpoqën të gjenin një përgjigje diplomatike, por më në fund vendosën të flasin sipas zbulesës që kishin marrë. Kur mbreti iu drejtua Xhaferit, ai u përgjigj se ata e konsideronin Jezusin si "shërbëtorin e Zotit, profetin e Tij, frymën e Tij dhe fjalën e Tij që Ai i drejtoi virgjëreshës Mari". Rrëfimi mysliman thotë se me të dëgjuar këto fjalë, Negus deklaroi se Jezusi nuk ishte më shumë se ajo që kishte thënë. Ai iu kthye myslimanëve dhe u tha atyre: "shkoni, sepse ju jeni të sigurt në vendin tim". Pastaj ai ua ktheu dhuratat të dërguarve dhe i hodhi poshtë.^[12][13] Bazuar në kornizën kohore të hixhretit, supozohet se Negus ishte mbreti Armah.

Fundi i mërgimit

Shumë nga mërgimtarët abisinas u kthyen në Mekë në vitin 622 dhe bënë hixhret në Medinë me Muhamedin, ndërsa një valë e dytë shkuan në Medinë në vitin 628.^[3][14]

Lista e emigrantëve të parë

Lista e parë e emigrantëve e raportuar nga Ibn Is'haku përfshinte këta njëmbëdhjetë burra dhe katër gra:^[4]

• Saad ibn Ebi Vakkas
• Xhahsh ibn Rijab^[15]
• Abdullah ibn Xhahsh
• Xhafer bin Ebu Talibi udhëheqësi i grupit
• Osman ibn Afan, dhëndëri dhe shoku i Muhammedit. Burri i Rukijes.
• Rukije bint Muhammed, gruaja e Uthmanit dhe vajza e Muhammedit.
• Ebu Hydhejfe ibn Utba
• Sahla bint Suhejl, gruaja e Ebu Hydhejfes
• Zubejr ibn el-Auam
• Mus'ab ibn Umejr
• Abdurahman bin Auf
• Ebu Seleme
• Umm Seleme, gruaja e Ebu Selemes
• Uthman bin Maz'oon
• Amir bin Rabiah,
• Lejla bint Ebi Esma – gruaja e Amirit^[16]

Shih edhe

• Migrimi i dytë në Abisini

Referime

1. E. A. Wallis Budge (1 gusht 2014). A History of Ethiopia: Volume I: Nubia and Abyssinia (në anglisht). Routledge. fq. vii.
2. M. Elfasi, Ivan Hrbek (1988). Africa from the Seventh to the Eleventh Century (në anglisht). UNESCO. fq. 560.
3. William Montgomery Watt (1961). Muhammad: Prophet and Statesman (në anglisht). Oxford University Press. fq. 66.
4. Ibn Is'haku (2004). Sīratu Rasūlillāh (tr. Alfred Guillaume) (në anglisht). Oxford University Press. fq. 146.
5. W. Montgomery Watt (1980). Muhammad at Mecca (në anglisht). Oxford University Press. fq. 110–111.
6. Bowersock, G.W (Dr). The Throne of Adulis: Red Sea Wars on the Eve of Islam. Oxford University Press, 2013. ISBN 978-0-19-973932-5
7. "The Two Migrations of Muslims to Abyssinia" (në anglisht). Ahlul Bayt Digital Islamic Library Project. Marrë më 18 dhjetor 2015.
8. John L. Esposito, red. (2003). The Oxford Dictionary of Islam (në anglisht). Oxford University Press. fq. 351.
9. Rafiq Zakaria, 1991, Muhammad and The Quran, New Delhi: Penguin Books, pp. 403-4. ISBN 0-14-014423-4
10. "First Hijrah: Migration to Abyssinia". Madain Project (në anglisht). Marrë më 27 prill 2019.
11. S.M. Darsh, "Those Are The High Flying Cranes". Bismika Allahuma (në anglisht).
12. Ibn Is'haku (2004). Sīratu Rasūlillāh (tr. Alfred Guillaume) (në anglisht). Oxford University Press. fq. 150–153.
13. Martin Lings (2006). Muhammad: Jeta e tij bazuar në burimet e hershme (në anglisht). Inner Traditions. fq. 81–84.
14. Timothy Power (2012). The Red Sea from Byzantium to the Caliphate: AD 500 - 1000 (në anglisht). I.B. Tauris. fq. 87. ISBN 9781617973505.
15. Ai është babai i Zejnebës dhe vjehrri i Muhamedit. - see T.W. Arnold, The Preaching of Islam,p.294 nt.8
16. "Authentic History of King Negash of Abyssinia (Currently Ethiopia)". tripod.com (në anglisht). Arkivuar nga origjinali më 2018-01-18. Marrë më 2010-12-02.