Magac

Magac (Ingiriis: Name) waa sumad ama astaan u gaar ah qof ama xayawaan, kaas oo loo bixiyo marka uu dhasho.

Magac

Sharaxaad badan iyo faahfaahin magacyada, fadlan fiiri Jadwalka Magacyada.

Sidoo kale, magac waxaa loo isticmaalaa in lagu calaamadeeysto wax la rabo in la isla garto marka magacaas la soo hadal qaado, tusaale ahaan qeeyb dhulka oogadiisa ka mid ah - sida magaalo - alaab - sida baabuur - walaxyo, iyo dhamaan wixii la rabo in eey laga dhex aqoonsan karo waxyaabaha kale.

= Taariikhda Magaca =2017

Magaca Aadamaha

Sharaxaad badan iyo faahfaahin magacyada, fadlan fiiri Jadwalka Magacyada.

Magacyada dadka Soomaalida ah iyo kuwa dadka Islaamka ahi aad ayay u badan yihiin, boqolka magac ee ugu muhiimsan isla markaana loogu isticmaalka badan yahay waxaa ka mid ah:

Magacyada Soomaalida iyo Islaamka

Tiro	Magac	Soomaali ama Carabi	Lab ama Dhedig	Macnaha	Isticmaalka	Dadka Caanka ah
1	Aadam	Carabi	Lab	-	dhexdhexaad	Nebi Aadam Aadam Cade
2	Aamina	Carabi	dhedig	la aaminay lagu kalsoon yahay	dhexdhexaad	Aamina bintu Cabdulaahi hooyada Nebi Muxamed Aamina Cabdulaahi fanaanad heesaa ah.
3	Abu Baker	Carabi	Lab	-	laguma badna	Abu Baker Sadiiq (asxaabi)
4	Aasiya	carabi	dhedig	-	laguma badna	Qaarad Aasiya
5	Aadan	fiiri Aadam
6	Abiib	Carabi	Lab	-	looma badna	-
7	Axmed	Carabi	Lab	-	loo badan yahay	Axmed waa magac labaad ee Nebi Muxamed
8	Abshir	Carabi Soomaali	lab	bishaaraysi	dhexdhexaad	Abshir Bacadle gabayaa Soomaaliyeed Abshir Dheere mid ka mida maamulayaasha so.wikipedia.org
9	Ayaan	Soomaali	dhedig	nasiibley	dhexdhexaad	-
10	Ayaanle	Soomaali	Lab	nasiib badane	dhexdhexaad	-
11	Asma	Carabi	dhedig	-	dhexdhexaad	-
12	Ayuub	Carabi	Lab	-	looma badna	Nebi Ayuub
13	Aways	Carabi	Lab	-	dhexdhexaad	-
14	Cali	Carabi	Lab	-	dhexdhexaad	Cali bin Abi Daalib
15	Canab	Carabi	dhedig	-	looma badna
16	Ciise	Carabi	Lab	-	looma badna	Nebi ciise
17	Cumar	Carabi	Lab	-	dhexdhexaad	Cumar bin Khattab (asxaabi)
18	Cabdi	Carabi	Lab	adoon	dhexdhexaad	-
19	Cabdi Raxmaan	Carabi	Lab	adoonkii Naxariistaha	dhexdhexaad	-
20	Cabdi Raxiim	Carabi	Lab	adoonkii Naxariistaha gaar	dhexdhexaad	-
21	Cabdi Laahi	carabi	lab	-	dhexdhexaad	-
22	Cabdi Salaam	carabi	lab	-	dhexdhexaad	-
23	Cabdi Casiis	carabi	lab	-	dhexdhexaad	-
24	Cabdi Jabaar	carabi	lab	-	dhexdhexaad	Cabdi Jabaar fanaan heesaa Soomaaliyeed
25	Cabdi Fataax	carabi	lab	-	dhexdhexaad	-
26	Cabdi Qani	Carabi	Lab	adoonkii Taanjirka	dhexdhexaad	-
27	Cabdi Rasaaq	Carabi	Lab	adoonkii Quudiyaha	dhexdhexaad	-
28	Cabdi Maalik	Carabi	Lab	adoonkii boqorka	dhexdhexaad	-
29	Caynaan	Soomaali	Lab	midkii lagu diirsaday	dhexdhexaad	-
30	Daa'uud	Carabi	Lab	-	dhexdhexaad	Nebi Daa'uud Daa'uud Cali Masxaf muusig yahan Soomaaliyeed
31	Deeqa	Soomaali	dhedig	loogu Deeqay	dhexdhexaad	Deeqa Gaydh
32	Deeq	Soomaali	Lab	loogu Deeqay	dhexdhexaad	-
33	Dalmar	Soomaali	Lab	socdaa; qof dalka soo arkey	dhexdhexaad	-
34	Daahir	Carabi	Lab	nadiif	dhexdhexaad	Daahir Riyaale Kaahin
35	Faadumo	carabi	dhedig	-	dhexdhexaad	*Faaduma Nebi gabadh Nebi Muxamed dhalay
36	Foosiya	Carabi	dhedig	guulaysato	dhexdhexaad	Foosiya Maxamed wasiirka arimaha dibada dowlada Soomaaliya (2013- )
37	Faarax	Carabi	Lab	-	dhexdhexaad	-
38	Geedi	Soomaali	Lab	qof safar ah	looma badna	-
39	Haaruun	Soomaali	Lab	kii sharafta laha	lagu yar yahay	Nebi Haaruun
40	Haybe	Soomaali	Lab	kii sharafta laha	lagu yar yahay	-
41	Hinda	Hindi	dhedig	-	ma badna	*qof loogu magac daray wadanka Hindiya
42	Hibo	Soomaali	dhedig	loo quudhay	dhexdhexaad	Hibo Nuura hooyada fanka Soomaaliyeed
43	Hodan	Soomaali	dhedig	barwaaqo	dhexdhexaad	Hodan C.Raxmaan fanaanad Soomaaliyeed
44	Huud	Carabi	Lab	-	dhexdhexaad	Nebi Huud
45	Iidle	Soomaali	Lab	qof nasiib leh	dhexdhexaad	-
46	Ibraahim	Carabi	Lab	-	dhexdhexaad	Nebi Ibraahim
47	Ismaaciil	Carabi	Lab	Alle waa maqley	dhexdhexaad	Nebi Ismaaciil Ismaaciil Cumar Geele madaxweynaha Jabuuti Ismaaciil Suge
48	Ilyaas	Carabi	Lab	-	dhexdhexaad	Wali Ilyaas
49	Iqbaal	Carabi	dhedig	la ogolaaday	dhexdhexaad	-
50	Idil	Soomaali	dhedig	dhamaystiran	dhexdhexaad	-
51	Idiris	Carabi	Lab	-	dhexdhexaad	Nebi Idriis
52	Jaamac	Carabi	lab	kulmiye	looma badna	-
53	Jamiila	Carabi	dhedig	qurux badan	dhexdhexaad	-
54	Khadiija	Carabi	dhedig	-	dhexdhexaad	Khadiija xaaska Nebi Muxamed
55	Khaalid	Carabi	Lab	-	dhexdhexaad	-
56	Khadar	Carabi	Lab	nasiible	dhexdhexaad	-
57	Khadra	Carabi	dhedig	guuleysato	dhexdhexaad	Khadra Daahir fanaanad Soomaaliyeed
58	Ladan	Soomaali	dhedig	qof wax heysta	looma badna	-
59	Ladane	Soomaali	lab	nin wax heysta	dhexdhexaad	-
60	Leyla	Carabi	dhedig	ayaanley	dhexdhexaad	-
61	Liibaan	carabi	lab	guul	dhexdhexaad	-
62	Luul	Carabi/Soomaali	dhedig	dheeman/Lu'lu	dhexdhexaad	Luul Maxamed hooyo Soomaaliyeed
63	Maxamed	Carabi	Lab	amaanan, la amaaney	lagu badan yahay	Nebi Muxamed Maxamed Siyaad Bare Maxamed Ibraahim Cigaal
64	Muxumed	Carabi	Lab	-	dhexdhexaad	-
65	Maxamuud	Carabi	Lab	-	dhexdhexaad	-
66	Maryam	Carabi	dhedig	-	dhexdhexaad	Maryama bintu Cimraan
67	Maslax	Carabi	Lab	wax hagaajiye	dhexdhexaad	*Maslax Xuseen Maslax Siyaad Bare
68	Mowliid	Carabi	Lab	dhalasho	dhexdhexaad	-
69	Muuse	Carabi	Lab	-	dhexdhexaad	Nebi muuse
70	Najma	Soomaali	dhedig	-	dhexdhexaad	-
71	Nuur	carabi	lab	ileys ama iftiin	dhexdhexaad	-
72	Nuux	Carabi	Lab	-	dhexdhexaad	-
73	Qaasim	Carabi	Lab	-	dhexdhexaad	Qaasim bin Muxamed
74	Raxmo	Carabi	dhedig	naxariis	lagu yar yahay	-
75	Raaxo	Soomaali	dhedig	raaxaysi	lagu yar yahay	-
76	Raage	Soomaali	Lab	midkii habsaamay	dhexdhexaad	-
77	Ruqiya	Carabi	dhedig	-	lagu yar yahay	*Ruqiya Nebi gabadh Nebi Muxamed dhalay
78	Samatar	Soomaali	Lab	-	dhexdhexaad	-
79	Safiya	Soomaali	dhedig	-	dhexdhexaad	-
80	Saynab	carabi	dhedig	-	dhexdhexaad	-
81	Sahra	carabi	dhedig	wado/jid	dhexdhexaad	-
82	Sacaada	carabi	dhedig	guul	dhexdhexaad	-
83	Suleekha	carabi	dhedig	-	dhexdhexaad	-
84	Saalax	Carabi	Lab	-	dhexdhexaad	*Nebi Saalax
85	Shuceyb	Carabi	Lab	-	dhexdhexaad	-
86	Suleymaan	Carabi	Lab	-	dhexdhexaad	Nebi Suleymaan
87	Shacbaan	carabi	lab	dheregsane	dhexdhexaad	-
88	Saadaam	carabi	lab	-	dhexdhexaad	Saadaam Xuseen madaxweynihii hore ee Ciraaq
89	Siyaad	Carabi	Lab	-	laguma badna
90	Suge	Soomaali	Lab	kii la sugayay	dhexdhexaad	Suge Xareed aqoon yahan Soomaaliyeed
91	Warfaa	Soomaali	Lab	-	dhexdhexaad	-
92	Waaberi	Soomaali	Lab	marka qoraxdu soo baxayso	dhexdhexaad	Hobolada Waaberi
93	Warda	Soomaali	dhedig	tasbiix	dhexdhexaad	-
94	Xaawo	Carabi	dhedig	-	dhexdhexaad	Xaawo hooyada dadka
95	Xareed	Soomaali	Lab	biyaha roobka	dhexdhexaad	-
96	Xuseen	Carabi	Lab	-	dhexdhexaad	Xuseen wiilkii Cali binu abi Daalib
97	Xasan	Carabi	Lab	-	dhexdhexaad	Xasan wiilkii Cali binu Abi Daalib
98	Xasna	Soomaali	dhedig	-	dhexdhexaad	-
99	Xaliimo	Soomaali	dhedig	-	dhexdhexaad	Xaliimo Khaliif Magool fanaanad Soomaaliyeed
100	Yaasiin	Carabi	Lab	-	dhexdhexaad	-
101	Yaasmiin	Soomaali	dhedig	-	dhexdhexaad	-
102	Yusra	Soomaali	dhedig	fudayd	dhexdhexaad	-
103	Yuusuf	Carabi	Lab	-	dhexdhexaad	*Nebi Yuusuf
105	Yaxye	Carabi	Lab	-	dhexdhexaad	-
106	Yacquub	Carabi	Lab	-	dhexdhexaad	*Nebi Yacquub
107	Yoonis	Carabi	Lab	-	dhexdhexaad	Nebi Yoonis

Magac Islaam

magaca islaam waa magac naxariis taas uu muujinaysa nabad iyo nolol wanaagasan

macnaha magacyada Allaah ee wanwanaagsan

• Mahad iyo amaan Allaah ayaa mudan oo iska leh, Rabiga Caalamiinka, naxariis iyo nabad gelyona ha ahaato korkiisa Rasuulka Allaah iyo Ahalkiisa iyo Asxaabtiisa iyo mid kasta oo maray jidkiisii oo ku hadaysmay hanuunkiisa ilaa iyo maalinta qiyaamaha, Intaas ka dib: Allaah subxaanahu watacaalaa wuxuu Quraankiisa kariimka ah ku yidhi: {وَلِلّهِ الأَسْمَاء الْحُسْنَى فَادْعُوهُ بِهَا وَذَرُواْ الَّذِينَ يُلْحِدُونَ فِي أَسْمَآئِهِ سَيُجْزَوْنَ مَا كَانُواْ يَعْمَلُونَ }الأعراف180 {Allaah subxaanahu watacaalaa wuxuu leeyahay magacyo wanaagsan, oo muujinaaya dhamaanshaha waynaantiisa, magacyadiisa oo dhamina way wanaagsan yihiin, ee ku waydiista isaga magacyadiisa waxa aad Doonaysaan, iskana dhaafa, oo iskaga taga kuwa bedelaaya magacayadiisa ee ama wax ku siyaadinaaya, ama ka dhimaaya, ama leexinaaya, sida in ay ku magcaabaan cid aan istaahilin, siday ugu magcaabi jireen Mushrikiintu Ilaahyadooda, ama inay u yeelaan macne aan Allaah iyo Rasuulkiisa tooni inoo sheegin, kuwaas waa laga abaal marinayaa abaal marinta camaladooda Xun ee ay ku samayn jireen aduuniyada, ee ah ku gaaloobida Allaah, iyo magacyadiisa oo ay leexiyaan, iyo Rasuuladiisa oo ay beeniyaan}, xadiith uu soo weriyay Abuu Hureerana radiya Allaahu canhu wuxuu yidhi: [عن أبي هريرة ، رضي الله عنه ، قال : قال رسول الله صلى الله عليه وسلم : ” إن لله تسعا وتسعين اسما مائة إلا واحدا ، من أحصاها دخل الجنة ، وهو وتر يحب الوتر ” .] [Abu Hureera radiya Allaahu canhu wuxuu yidhi: wuxuu yidhi Rasuulkii Allaah sala Allaahu calayhi wasalam: in Allaah leeyahay sagaal iyo sagaashan magac, boqol mid la’, cidii koobtaana (yacni korka ka qaybta, ee fahamta macnahooda iyo ujeedooyinkooda, ee Allaah tacaalaa ku amaanta, oo wax ku waydiisata, ee rumaysan), janada ayay ku gelaysaa, janadana ma galo ruux aan mu’min ahayni, Allaahna waa ku keli sifooyinkiisa iyo ahaantiisa aan kala qaybsami Karin, wuxuuna jecel yahay salaada habeenimo ama witirka], hadaba qoraalkan soo socda ee muhiimka iyo Dhaxalgalka ahi, wuxuu sharaxayaa macnaha magacyada Allaah ee wanaagsan, si uu qofku ugu baryo Allaah tacaalaa wuxuu garanaayo, qoraalkan muhiimka ah waxaa dedaal badan geliyay, oo isku soo dubariday, oo turjumay, marxuum Saalah Xaashi Carab ama Khaliif Xaashi Carab siday dad badani ugu yaqaanaan, siiba reer Ceerigaabo, oo uu ka soo jeeday marxuumku Allaah ha u Naxariistee, hase yeeshee markii aan arkay qoraalkan, iyada oo uu marxuumku ahaa macalimkaygii, hadii aan ahay Ciise Maxamuud Aadam, xidhiidh qaraabo oo dhowina naga dhexaysay, waxan goostay maadaama aanan arag qoraalkan intii uu noolaa, oo aanan tala ka gaysan, in aan hada waxyaabo yar yar oo aan badnayn ka bedelo, kuwana ku kordhiyo, ugu Horayna waxaan ka bedelay cinwaanka qoraalka, oo marxuumku uga dhigay cinwaan “Tusmaynta magacyada Eebe” , waxaana ka dhigay sidaad kor ku aragtaan oo uu Sunnaha iyo Quraanka u waafaqo “macnaha magacyada Allaah ee wanaagsan” taas oo ah sida ku timid Quraanka iyo Sunnahaba, waxan kale oo ka saaray kelmeda Eebe meelaha ay qoraalka kaga Jirtay, taas oo qoraalka aad ugu soo noqnoqonaysay, waxana ku bedelay kelmeda Allaah, waayo kelmeda Eebe kama mid aha magacyada Allaah ee wanaagsan, waxan kale oo ku daray magacyada lafdigii carabiga ahaa, oo aan looga maarmayn xaga dhawaaqa, sidoo kale waxaan u samayay hordhacan gaaban, waxana saxay waxyaabo yar yar oo xaga dhawaaqista ahaa, welina walaal muslimiinta ah way u furantahay wixii sixitaan iyo Talooyin ah,  waayo diintu waa amaano iyo naseexo, iyada oo aad noogu soo hagaajinaysaan cinwaanada webkan ka muuqda, Allaah tacaalaa ha ugu daro miisaanka wanaagiisa, dededaalka badan ee uu geliyay marxuumku Allaah ha u naxariistee mawduucan, ee ah inuu u macnayo muslimiinta magacyada wanaagsan ee ay Rabigooda ku caabudayaan, qoraalkana sidan buu ku bilaabay: 1. Allaahu –الله Waa magacca ismullaahil’Acdamka uu Allaah isku keliyeeyey oo isaga gaar dhigay ugu na horreeysiiyey magacyadiisa ku na tilmaamay ahaantiisa uu Issaga oo keliyihi ogyahay. Allaahu waa magac uu ku tusmeeyey Ilaah ahaantiisa koroo waa Ismullaahil’Acdam. 2. Alrraxmaanu – الرحمن Waa Kan ay naxariistiisu badan tahay oo raxmaddiisu uunka wada gaadhdho; Waa magac Allaah u gaar ah oo aanay bannaanayn Issaga mooyee in cíd kale loogu yeedho. Rabbi weeye makhluuq u roonoo dùnida kala reebid la’aan raxmád wéyn u fidsha 3. Alrraxiimu –الرحيم Waa Kan nimcayntiisu ay joogtada tahay oo ay raxiimnimada, fadliga iyo gadaalsamida uu kan uu raalli ka noqdo Aakhiró ku siiyaa aanay kalaggo’ lahayn. Waa Raxiimka gadáál nimcò raagtiyo khayr raalli kuu ka noqdo raaxò siiya mugweyn 4. Almaaliku –الملك Waa Boqorka boqorrada oo wax kasta lahaanshohoodu u sugnaaday; Waa Kan leh Maalinta YowmulQiyaamaha oo wax kasta oo abuuran idil ahaantood leh; Waa Kan Issaga mooyee aanay cíd kale wax ba lahayn. Boqor weeye makhluuq mulkiyoo dhan leh oo kèli maalintaWeyn maamulkeeda qunsha 5. Alqudduusu –القدوس Waa Kan daahirka ah oo ka nassahàn cééb iyo kala dhimmanaansho oo ka du’wan wax kasta oo jira. Qaaye buuxid ebyoon Kan weeyaan quwad loo qummanaan u qalmoon ceeb lahayn qabadta. 6. Alsalaamu –السلام Waa Kan koonka dhexdiisa ku bààhiya nabadda oo aanay ahaantiisu lahayn kala dhinní iyo cééb oo mar kasta na tiisu dhammaystiran tahay. Waa Kan koonka samáán degganáán ka simoon qadderkiisa sugní sarma’seegto lahayn. 7. Almu’minu –المؤمن Waa Kan àwliyadiisa ka badbààdìya cadaabtiisa oo ay addoommadiisu rumaystaan waxxa uu ugu ballanqaado. Kan weeyaan martabayn mudnáán siiya weloo badbaadshoo mu’minka kan rumeeya bila. 8. Almuhayminu –المهيمن Waa dhawraha iyo ilaaliyaha wax kasta, oo qumiya hèdèllada addoomadiisa una hayya kadabkooda ay na gacantiisa ku jirto hedistooda oo ka mas’uul ah mooliskooda, xannaankooda iyo dhaqidtaankooda. Maariskoodiyo siin beryo deyn makalkood waa Kan mooliska uun dháb u maamuli og. 9. Alcasììsu –العزيز Waa Kan cìssì oo dhan iska leh; Waa daahir aan wax qahrin oo xoog badan oo loo irkado oo aan laga qaalib noqon e wax kasta ka qaalib noqda. Cissiyoo idil waa Kan qudhoo cudud loon cíd awoodi kartaa caabbintiisa la arkin. 10. Aljabbaaru –الجبار Waa Kan ay fulsho doonistiisu oo aan cidi na ka baxsan karin qàddèrkiisa, waa Kan ku sandulleeya addoommadiisa wixxii uu doono. Waa awòòd jirta Kan xoog leh oo wax jaroo an cíd joojin kartaa qadderkiisu jirin. 11. Almutakabbiru –المتكبر Waa Kan tusmaynta makhluuqqiisa ka wada korreeya, ka na wada du’wan oo weynida iyo sarrayntu ay keli ahaantii u sugnaadtay. Waa Kan aanu makhluuq méél ka shaabbihin oon lagu keenin malayn ahaantiisa mudan. 12. Alkhaaliqu –الخالق Waa askumaha wax kasta oo bilaw ah, oo uu qadderku xaggiisa ka yimaaddo oo qumiya xaajooyinka issaga oo aan la weyddiisan oo nimcadiisu badan tahay oo waxbixintiisu ààd u weyntahay. Alkun’uun khalqidtaan Kan weeyaan khalqiddu keli khaas u tahoo khayrka oo dhan baxsha. 13. Albbaari’u –البارئ Waa Kan makhluuqqa ku abuuray awooddiisa e aan ka soo jaanqaadin wax hore u jirey oo awóód u leh inuu wuxuu qaddero ahaantooda taabbaggelsho. Uumidtaan bilaw ah bawsi dheegad la’áán waa Kan beer alkuma firi béér noqodta. 14. Almussawiru –المصور Waa Kan suuradeeya uunka oo idil oo sí kala gaar ah u radtiba, mid kasta na siiya suurád u gaar ah iyo qaabáyn aan la la wadaagin oo tusmaysa saldhigga na u ah kala du’wanaantooda iyo tiradooda. Suuradaynta makhluuq Kan weeyaan kala muuq sannifoo mid ba qaab midabayn ka dhiga. 15. AlqafFaaru –الغفار Waa Kan keliya ee dunuubta dhaafa oo if iyo aakhiro ba ceebaha astura. Qadaf uun galay waa Kan qudhoo caffiyoo quluubaa asturoo ceebohooda qarsha. 16. Alqahaaru –القهار Waa Kan aan laga qaalib noqon awooddiisa iyo qadderkiisa, ku na hàga makhluuqqiisa sida uu rabo, doonís iyo diidís la’áán. Wax kastoo qoran waa Kan qunshoo fuliyoo aan la qoormarin tuu qadderoo socodta. 17. Alwahaabu –الوهاب Waa Kan nimcadiisu iyo wax bixintiisu ba badanyihiin oo joogtada yihiih, kii baahan ba baahitira isagoo aan wax ba ka dhaafsanayn. Waa Waxsiinbadane nimco ààd u mugweyn wuxuu doono baxsha iyadoon la warsan.

Magaca Ilaahay

Magaca Ilaahay waa AllaH. Micnaha magaca AllaH waa “Waa magacca ismullaahil’Acdamka uu Allaah isku keliyeeyey oo isaga gaar dhigay ugu na horreeysiiyey magacyadiisa ku na tilmaamay ahaantiisa uu Issaga oo keliyihi ogyahay.”. Ilaahay 99 magac keliya buu leeyahay. Ilaahay magaciisa Kitaabka quraanka ayuu ku qoran yahay

• Iimaan Run ah Waa Waddada Nolol Farxad Leh

Magaca Ma Noolaha

• Islām—The Way to God by Submission