Trnava

Trnava (slov. Trnava, nem. Tyrnau, mađ. Nagyszombat) je sedmi po veličini grad u Slovačkoj i upravno središte istoimenog Trnavskog kraja.

Za ostale upotrebe, v. Trnava (razvrstavanje).

Trnava Trnava
Trnava
Zastava Grb
Osnovni podaci
Država	Slovačka
Gradonačelnik	Peter Bročka
Kraj	Trnavski
Okrug	Trnava
Regija	Donje Považje
Osnovan	1211
Stanovništvo
Stanovništvo (1.1.2021)	63 803[1]
Gustina stanovništva	891 st./km²
Geografija
Koordinate
Nadmorska visina	144 m
Površina	71, 537 782 km²
Trnava Trnava (Slovačke)
Ostali podaci
Poštanski kod	917 00
Pozivni broj	(+421) 33
Registarska oznaka	TT
Web-stranica	www.trnava.sk

Trnava je danas središte Univerziteta i katoličke nadbiskupije (osnovane 1541. godine). Zbog mnogobrojnih crkava smeštenih unutar gradskih zidina mnogi Trnavu nazivaju „Slovačkim Rimom“.

Prirodni uslovi

Trnava je smeštena u zapadnom delu države. Prestonica države, Bratislava, nalazi se na svega 55 km jugozapadno i to je prestonici najbliži veći grad u državi.

Reljef: Trnava se razvila na severozapadnom obodu Panonske nizije, na mestu gde počinju prvi bregovi Malih Karpata, koji se dalje izdižu na zapadu. Nadmorska visina grada je oko 150 metara.

Klima: Klima u Trnavi je umereno kontinentalna.

Vode: Kroz grad protiče rečica Trnavka, pritoka Vaha. Ona deli grad na dva dela.

Istorija

Na raskrsnici starih trgovačkih puteva koji su korišćeni od praistorijskih vremena, kod rečice Trnavka, bilo je osnovano naselje Trnava. Prvi pismeni podatak o tome je iz godine 1211. Ti je lista ostrihomskog arcibiskupa Jana o donaciji primanja mesne crkve.

Trnava je bila prvi grad na teritoriji današnje Slovačke koji je dobio beneficije kraljevskog grada. Udelio ih je 1238. godine ugarski kralj Bela IV. U početku Trnava kao poljoprivredni centar počeo je postepeno da se menja u centar proizvodnje, trgovine i zanatstva.

U 13. veku grad je izgradio jaka utvrđenja na površini od skoro 60 hektara. Konstrukcija utvrda se sastojala od kula koje su ubrzo bile povezane zidanim bedemima.

Grad su dalje utvrđivali ugarski kraljevi. O tome da je Trnava bila od značaja svedoči i činjenica da je bila mesto susreta kraljeva.

Značaj Trnave je narastao kada se tu preselilo-bežeći pred bližećim se turskim najezdama 1543. godine – ostrihomsko arcibiskupstvo. Bratislava je postala administrativni centar zemlje a Trnava je preuzela ulogu kulturnog i religioznog centra zemlje.

Sedamnaesti vek se smatra za jedno od najgorih razdoblja slovačke istorije i karakterišu ga protivhabzburški ustanci ugorske vlastele protiv bečkog dvora koji se tiču i grada Trnave. Upravo je paradoks da je u tim vremenima tu buknuo i požar (23. jun 1666. godine) kada je uništeno izuzev nekoliko ulica ceo grad a istovremeno Trnava postaje univerzitetski grad. Prvo je to bila samo sa filozofijom i teologijom dok je Pravni fakultet otvoren 1667. godine a lekarski 1769. godine. U ovom veku su bile postavljene građevine koje su sada kulturno istoriske znamenitosti Trnave. U 18. vek je Trnava stupila kao univerzitetski grad koji je poznat u celoj Evropi. 1777. godine na inicijativu Marije Terezije se univerzitet seli u Budin i ovaj gubitak je osetila ne samo Trnava već i cela Slovačka.

Od 1. avgusta do 24. septembra 1831. godine Trnava je zaživela uništavajuću epidemiju kolere koja je za dva meseca imala 800 žrtava.

Veliki razvoj je zaživeo grad u vreme između dva rata kada je narastao broj stanovnika od 15 hiljada u 1910. godini na 26. hiljada u 1940. godini. Trnava je bila tada treći po redu grad u Slovačkoj.

25. avgusta 1996. godine godine Trnava je postala oblasni grad.

Stanovništvo

Danas Trnava ima oko 63.803 stanovnika^[1] i poslednjih godina broj stanovnika stagnira.

Etnički sastav: Po popisu iz 2021. godine sastav je sledeći:

• Slovaci - 90,5%,
• Česi - 0,5%,
• ostali.

Verski sastav: Po popisu iz 2021. godine sastav je sledeći:

• rimokatolici - 54,7%,
• ateisti - 30,3%,
• luterani - 2,3%.
• ostali.

Galerija slika

• 
  Katedrala sv. Jovana Krstitelja
• 
  Trg svete Trojice
• 
  Gradska kuća
• 
  Luteranska crkva

Reference

1. „Obyvatelia - Základné výsledky” (sk). Statistički zavod Republike Slovačke. Pristupljeno 2022-11-14.

Vanjske veze

• Wikimedia Commons ima multimedijalne datoteke vezane za: Trnava
• Službene stranice‍ ()