From Wikipedia, the free encyclopedia
Slovačka (slovački Slovensko [ˈsloʋensko]; službeno Slovačka Republika, slovački Slovenská republika), država u centralnoj Evropi. Graniči se sa Ukrajinom na istoku, Poljskom na severu, Češkom na severozapadu, Austrijom na jugozapadu i Mađarskom na jugu.
| |||||
 | |||||
| Službeni jezik | Slovački | ||||
| Glavni grad | Bratislava | ||||
| Predsednik | Peter Pellegrini | ||||
| Premijer | Robert Fico | ||||
| Površina - Ukupno - % vode |
126. po površini 49.035 km² Zanemarljivo | ||||
| Stanovništvo | 103. po broju stanovnika
| ||||
| Nezavisnost stekla
|
Raspadom Čehoslovačke | ||||
| Valuta | Euro | ||||
| Časovna zona | UTC +1 | ||||
| Državna himna | Nad Tatrou sa blýska | ||||
| Internet domen | .sk | ||||
| Pozivni broj | +421 | ||||
Glavni članak: Historija Slovačke
Prvobitno slavensko stanovništvo je naselilo teritoriju današnje Slovačke u 5. vijeku. Slovačka je bila središte Samovog carstva u 7. vijeku. Praslovačka drava poznata kao Nitranska kneževina je nastala u 8. vijeku i godine 833. postala dijelom Velikog moravskog carstva. Vrhumac ovog proto-slovačkog carstva bio je dolazak sv. Kirila i Metoda i širenje pod kraljem Svätoplukom.
Između 11. i 14. vijeka Slovačka je postala dijelom Mađarskog kraljevstva. Dok su 10. vijeku Slovaci naseljavali sjevernu polovicu današnje Mađarske, u 14. vijeku se njihov teritorij prostirao do današnje centralne i sjeveroistočne Mađarske (do današnjeg Váca (slovački Vacov), Visegráda (Višegrad/Vyšehrad), Miskolca (Miškovec)). Veliki dio plemstva u mađarskom kraljevstvu bio je slovačkog porijekla.
Nakon što se Otomanski imperij počeo širiti prema današnjoj Mađarskoj, središte Mađarskog kraljevstva (preimenovanog u Kraljevsku Mađarsku) se premjestilo prema Slovačkoj i Bratislava (poznata kao Pressburg/Pressporek/Posonium/Posony/Požun u to doba) postalo je njegovom prijestolnicom godine 1536. No, do kraja 18. vijeka slovački utjecaj će se smanjiti.
Za vrijeme mađarske revolucije 1848-49 Slovaci su se pridružili Austrijancima u gušenju mađarskog separatističkog pokreta, nastojeći stvoriti vlastiti državnopravni entitet unutar Habsburške monarhije, odvojen od Mađarskog kraljevstva, no taj cilj nije postignut.
U doba Austro-Ugarske, i.e. 1867 - 1918, Slovaci su postali žrtvama jedne od najbrutalnijih represija u svojoj historiji, koja se odražavala u obliku prisilne mažarizacije koju je sprovodila mađarska vlada.
Godine 1918. Slovačka se zajedno s bivšim habsburškim pokrajinama Bohemijom i susjednom Moravska odlučila na stvaranje Čehoslovačke. Tokom kaotičnog perioda koji je nastao nakon raspada kraće vrijeme se, po uzoru na boljševike u Rusiji stvorila Slovačka sovjetska republika koja je godine 1919, slično kao i njen ekvivalent u Mađarskoj, ugušena. Čehoslovačka je postojala sve dok nije raskomadana od strane susjednih država nakon Minhenskog sporazuma 1938. Godine 1939. Slovačka - dijelove čijeg teritorija je temeljem prve bečke arbitraže preuzela Mađarska - je postala "nezavisna" republika pod patronatom nacističke Njemačke. Kao njemački saveznik uzela je učešće u drugom svjetskom ratu i njene trupe su sudjelovale u napadu na Poljsku godine 1939. Pet godina kasnije, prilikom dolaska Crvene armije na njene granice, Slovačka je podigla ustanak i priključila se saveznicima. Nakon završetka rata Čehoslovačka je obnovljena (izuzev Zakarpatske Ukrajine koja je postala dio SSSR-a), ali je došla pod sovjetski utjecaj.
Nakon invazije Varšavskog pakta na Čehoslovačku i sloma praškog proljeća godine 1968. počeo se stvarati sve veći jaz između Češke i Slovačke. U potonjoj je bilo daleko manje otpora prema prosovjetskom režimu, a 1970-e i 1980-e su čak bilježile ekonomski rast, najčešće na račun razvijenije i liberalnije Češke. Sve to je doprinijelo da nakon sloma komunističkog režima u baršunastoj revoluciji godine 1989 izbiju otvorene nesuglasice između čeških i slovačkih političara koje će godine 1993. dovesti do tzv. Baršunastog razvoda i stvaranja dviju nezavisnih država - Češke i Slovačke. Slovačka je u maju 2004. godine postala dio Evropske Unije.
V. također: Bratislava - Historija i Historija Bratislave
Glavni članak: Slovački Krajevi
Slovačka je podeljena na 8 Viših Zemaljskih Celina (svk: vyššie územné celky skraćeno VÚC)odnosno 8 Samoupravnih Krajeva (svk: samosprávny kraj):
Svaki od ovih Krajeva podeljen je na više okruga (svk: okresy), kojih danas ima 79.
Slovačka je pretežno planinska zemlja, sa Karpatskim planinama koje se prostiru preko severnih i središnjih delova zamlje. Nizije su u Slovačkoj uglavnom koncentrisane u južnim i jugozapadnim delovima zemlje, tačnije u dolini Dunava. Među planinama se posebno ističu Tatre, koje su poznati skijaški centar, ali njihova jezera i kamenite udoline privlače posetioce tokom cele godine. Nad njima dominira i najviši vrh Slovačke Gerlahovski Štit (Gerlachovský štít) sa svojih 2.655 metara nadmorske fisine. Pored Dunava veće doline prave Vah (Váh) i Hron (Hron).
Klima u Slovačkoj je umerena sa relativno hladnim letima i hladnim, vlažnim i oblačnim zimama.
Slovačka privreda
Seamless Wikipedia browsing. On steroids.
Every time you click a link to Wikipedia, Wiktionary or Wikiquote in your browser's search results, it will show the modern Wikiwand interface.
Wikiwand extension is a five stars, simple, with minimum permission required to keep your browsing private, safe and transparent.
