George V od Ujedinjenog Kraljevstva

George V rođen kao George Frederick Ernest Albert; (London, 3. jun 1865. - Norfolk, 20. januar 1936.), bio je kralj Ujedinjenog Kraljevstva Velike Britanije i Irske, svih ondašnjih Britanskih dominiona i indijski car od 22. januar 1910. do svoje smrti 1936.^[1]

George V
Portret Georga V
Kralj Ujedinjenog kraljevstva i Britanskih dominiona
Vladavina	6. maj 1910. - 20. januar 1936.
Krunidba	22. jun 1911.
Prethodnik	Edward VII
Nasljednik	Edward VIII
Supruga	Mary od Tecka
Djeca	Edward VIII, George VI, Mary, Henry, Princ George, John
Puno ime
George Frederick Ernest Albert
Dinastija	Windsor
Otac	Edward VII
Majka	Alexandra od Danske
Rođenje	3. jun 1865. London
Smrt	20. januar 1936. Zamak Sandringham Norfolk
Vjera	Anglikanac

Biografija

George Frederick bio je drugo po redu dijete, kralja Edwarda VII i Alexandre od Danskei sve do smrti svog starijeg brata Alberta Victora 1892. (koji je trebao postati monarh) služio je mornarici kao oficir.^[1] Te iste godine u maju proglašen je Vojvodom od Yorka, a u julu 1893. se i oženio sa princezom Mary od Tecka, dotadašnjom zaručnicom umrlog brata. Zatim je proglašen je Vojvodom od Cornwalla i Princem od Walesa, pa je nakon očeve odluke donešene 1901., on naslijedio oca na tronu 6. maja 1910. Za kralja je okrunjen 22. jun 1911.^[1]

Odmah na početku svoje vladavine, suočio se sa velikim problemima, jedna od najvećih je bila ustavna borba za obuzdavanje moći Doma lordova, problem koji je sve dotad ostao visiti u zraku. Tadašnja vlada koju su formirali Liberali predložila je Georgu salamonsko rješenje, da on proglasi dovoljno novih doživotnih lordova, i na taj način osigura njima potrebnu većinu u tom domu. Nakon uspjeha liberalne partije na izborima u decembru 1910., Dom lordova više nije mogao odbacivati prijedloge Donjeg doma pa je 1911. konačno izglasan Zakon o parlamentu (Parliament Act), kojim je bitno ograničena moć tog doma parlamenta.^[1]

Ugled kralja Georgea V jako je narastao za Prvog svjetskog rata kao lidera Antante, nakon što je on u nekoliko navrata posjetio front u Francuskoj nekoliko puta.^[1]

Odmah nakon Prvog svjetskog rata, Britanija se suočila sa serijom štrajkova koji su paralizirali industriju, pa je tadašnji premijer Andrew Bonar Law 1923. podnio ostavku. George V morao se odlučiti kome povjeriti sastav nove vlade, seriozni kandidati bili su lord Curzon i Stanley Baldwin, favorit stariijih iskusnih političara. George se nakon dužih konzultacija ipak odlučio za Baldwina koji je imao veću podršku u konzervativnoj partiji i parlamentu.

George V je teško obolio krajem 1928., pa je nakon tog do kraja života morao izuzetno paziti na svoje zdravlje.^[1] Nakon kolapsa funte 1931. i dugotrajne financijske krize koja je uslijedila nakon tog, raspala se dotadašnja laburistička vlada. Zbog tog je on, kako bi osigurao jaku i stabilnu vladu, uspio nagovoriti dotadašnjeg premijera Ramsaya MacDonalda i dio njegovog kabineta da ostanu u vladi, u koju je ušlo nekoliko ministara iz konzervativne i liberalne partije, pa je na taj način formirana nacionalna koalicijska vlada. Zbog tog je proslava njegova srebrnog jubileja u maju 1935. ispala trijumfalno.^[1]

Kralj George V imao je pet sinova, to su bili kraljevi; Edward VIII, George VI, te prinčevi Henry (vojvoda od Gloucestera), George (vojvoda od Kenta) i John, koji je umro mlad, te kćer Mary koja se udala za vojvodu od Harewooda.^[1]

Izvori

1. „George V” (engleski). Encyclopædia Britannica. Pristupljeno 16. 10. 2014.

Vanjske veze

George V od Ujedinjenog Kraljevstva na Wikimedijinoj ostavi

• George V na portalu Encyclopædia Britannica ()

Prethodnik:	Kralj Ujedinjenog Kraljevstva	Nasljednik:
Edward VII		Edward VIII