novine From Wikipedia, the free encyclopedia
Za drugo značenje, vidite članak Borba (razvrstavanje).Borba su novine koje su, s dužim i kraćim prekidima, izlazile od 1922. do 2009. godine na području Jugoslavije, najpoznatije kao službeno glasilo Komunističke partije Jugoslavije, od 1945. do 1990. vladajuće stranke. Ponovo se publicira od 2020. godine, nakon jedanaest godina hiatusa.
| Borba | |
|---|---|
 | |
| Format | berliner |
| Osnivači | Komunistička partija Jugoslavije |
| Izdavač | NIŠP Borba |
| Osnivanje | 19. februar 1922 |
| Politička orijentacija | komunizam (do 1990) |
| Jezik | srpskohrvatski (latinica i ćirilica) (1922-1990) srpski (ćirilica) (1991-2009, 2020-danas) |
| Sjedište | Zagreb (prije drugog svjetskog rata) Beograd (1944 - 2009) |
| Službeni website | borba-online |
Borba je osnovana 19. februara 1922. u Zagrebu, kao teoretski časopis KPJ.[1] Ime je dobila prema istoimenom časopisu koji je prije prvog svjetskog rata izlazio u Srbiji kao glasilo Srpske socijaldemokratske partije, jedne od stranaka od koje je nastala KPJ.
Đuro Cvijić je, zajedno sa Kamilom Horvatinom, bio urednik Borbe od njenog pokretanja 1922. godine.[2] U tom trenutku je KPJ bila zabranjena od vlasti tadašnje Kraljevine Jugoslavije. Od 1924. godine urednik Borbe je bio Vladimir Ćopić, koji je ubrzo zbog pisanja protiv vlasti i poretka uhapšen.[3]
Samo u 1928. godini, od 106 brojeva Borbe, čak 52 su bila zabranjena.[4] Đuro Cvijić je 1928. godine uhapšen i suđen kao glavni urednik »Borbe«. Protiv njega su podignute 32 optužbe (optužnica je imala ukupno 200 stranica). On je zbog članaka pisanih u »Borbi« osuđen na dvije i pol godine zatvora.[4]
Ognjen Prica je uređivao Borbu od 1928. godine. Ispočetka je Borba izlazila kao tjednik, redovno sve do 13. januara 1929. kada je nakon uvođenja šestojanuarske diktature zabranjena, a njeni urednici osuđeni na kazne od 5 do 12 godina. Poslije toga su neredovito izlazile pod raznim alternativnim naslovima kojima je cilj bio izigrati zabrane - (Borba, nezavisan politički i društveni list, Borba organ Nezavisne radničke partije, Radnička Borba, Borba radničko seljačke novine).
S redovnim izlaženjem su pod starim imenom počele tokom Drugog svetskog rata, kada su ponovo pokrenute u oslobođenom Užicu, gdje su se štampale 19. oktobra do 27. novembra 1941. Nakon pohoda u Bosansku Krajinu i stvaranja oslobođene teritorije u Bosanskoj krajini (kasnije poznate kao "Bihaćka republika") su se štampale od 1. oktobra 1942. do 27. februara 1943. godine. u selu Driniću.
Posle oslobođenja Beograda je Borba s radom počela kao u Beogradu 15. novembra 1944. godine, kao dnevni list. S obzirom da je KPJ preuzela vlast u Jugoslaviji, Borba je postala polu-službeni režimski list; u njemu su tada pisali i surađivali najvažniji i najuticajniji političari tog doba. Od 22. oktobra 1948. godine se u Zagrebu počelo štampati latinično izdanje.
KPJ je formalno kontrolu nad listom prepustila 9. juna 1954. kada je list postao službeno glasilo Socijalističkog saveza radnog naroda Jugoslavije (SSRNJ). Usprkos toga je i dalje zadržala status najuticajnijeg i najčitanijeg lista u državi. Tada je bio poznat i po prestižnoj Borbinoj nagradi za arhitekturu, kao i po karikaturama Milorada Dobrića čiji je junak bio kurir Fićo (po kome će ime dobiti Zastava 750).
Borba je svoj položaj izgubila 1960-ih, kada se počinju profilirati zasebne medijske kuće u jugoslavenskim republikama i pokrajinama, a čiji se čitatelji okreću lokalnim, odnosno republičkim novima - prije svega beogradskoj Politici, zagrebačkom Večernjem listu, sarajevskom Oslobođenju, ljubljanskom Delu. Borba nakon toga počinje preživljavati prije svega od državnih subvencija, odnosno od obaveznih pretplata u državnim i paradržavnim institucijama (uključujući garnizone JNA). I ta podrška krajem 1980-ih počinje slabiti, kada se tokom procesa raspada Jugoslavije raspala vladajuća Patrija, a na kraju i državama čije je službeno glasilo bilo. Usprkos pokušaja da se očuva kao nezavisan list, na kraju je ugašen, a njegova imovina u Zagrebu i Beogradu (štamparije i zgrade) privatizirana i razgrabljena.
Borba je privatizovana krajem 2008. godine i prvi redizajnirani broj izašao je 15. januara 2009. godine. Pod novim rukovodstvom, na čijem je čelu bio novi vlasnik i glavni urednik Ivan Radovanović, Borba je izlazila nekoliko meseci i tokom 2009. godine, posle 87 godina postojanja, list je ugašen.
U Borbi su između ostalih kao urednici, odnosno glavni urednici ili direktori učestvovali: Zlatko Šnajder, Vladimir Čopić, Ivan Krndelj, Ognjen Prica, Josip Kraš, Veselin Masleša, Marijan Stilinović, Puniša Perović, Veljko Vlahović, Vlajko Begović, Lazar Mojsov, Moma Marković Vladimir Dedijer i Olivera Zekić.
List je odlikovan Ordenom zasluge za narod sa zlatnom zvezdom i Ordenom bratstva i jedinstva sa zlatnim vencem.
Časopis "Borba" ponovo je pokrenuta u februaru 2020. godine, ali u redizajniranom izdanju. Prvi broj objavljen je 19. marta 2020., časopis se štampa na ćirilici, izlazi jednom mesečno, svakog 19-og u mesecu i bavi se isključivo temama iz kulture, turizma, obrazovanja, tradicije, ekologije.
Večernje novosti su prema hroničarima nastale zahvaljujući poznatom jugoslovenskom novinaru, publicisti i istoričaru – Vladimiru Dedijeru. To je bilo jeseni 1953. godine, kada je trajala Tršćanska kriza koja je imala negativan uticaj na Jugoslaviju. U redakciji Borbe, okupljeni urednici su pripremali vanredno specijalno izdanje lista (tako da se isti dan čitaoci obaveste o Tršćanskoj krizi); odlučeno je da se osnuje novi list koji bi izlazio popodne i sadržavao aktuelne kraće vesti, popraćene fotografijama i krupnim naslovima. U Beogradu je 16. oktobra 1953. godine izašao prvi 'večernjak', pomenutih minimalističkih karakteristika. Ovako su nastale Večernje novosti. Prvi glavni i odgovorni urednik bio je Slobodan Glumac.
Seamless Wikipedia browsing. On steroids.
Every time you click a link to Wikipedia, Wiktionary or Wikiquote in your browser's search results, it will show the modern Wikiwand interface.
Wikiwand extension is a five stars, simple, with minimum permission required to keep your browsing private, safe and transparent.
