Američka revolucija

Ovo je članak o političkim i društvenim procesima vezanim uz rat, njegove uzroke i posljedice. Za ratne operacije, vidi Američki rat za nezavisnost.

Američka revolucija je izraz koji se koristi za period historije Sjeverne Amerike u drugoj polovici 18. vijeka tokom koga je tadašnjih trinaest kolonija steklo nezavisnost od Britanskog Imperija i postalo novi entitet pod nazivom Sjedinjene Američke Države. Taj proces je uključivao oružani sukob s kolonijalnom maticom poznat kao Američki rat za nezavisnost ili Američki revolucionarni rat koji je trajao od 1775. do 1783. godine.

Slika Johna Trumbulla Deklaracija nezavisnosti pokazuje petočlani odbor koji je sastavio nacrt Deklaracije 1776. kako predstavlja tekst Drugom kontinentalnom kongresu u Philadelphiji

Glavni razlog sukoba je bio završetak sedmogodišnjeg rata 1763. godine kojim je okončana francuska vlast nad dijelovima Sjeverne Amerike, odnosno prijetnja koju su Francuzi i njihovi indijanski saveznici predstavljali britanskim kolonistima. Britanska vlada je smatrala kako troškove rata koji se vodio za kolonije moraju snositi upravo kolonisti te je zavela nove poreze. Kolonisti su, pak, smatrali kako su ti porezi nelegitimni s obzirom da kolonije nisu bile predstavljene u britanskom Parlamentu.

Nepopularnost poreza, odnosno sve lošiji odnos kolonista prema britanskoj vlasti se počela održavati u protestnim akcijama od kojih je najpoznatija Bostonska čajanka 1773. godine. Nastojeći potvrditi svoj autoritet, britanska vlast je donijela još oštrije mjere prema kolonistima koji su 1774. godine izabrali predstavnike u Kontinentalni kongres.

Sljedeće godine su zabilježeni prvi oružani sukobi između kolonista i britanske vojske, a 4.7. 1776. su predstavnici Kongresa donijeli znamenitu Deklaraciju nezavisnosti kojim kolonije proglašavaju nezavisnost od svoje matice. Sam rat ispočetka nije išao dobro po koloniste, ali je 1778. na njihovu stranu stala Francuska, a potom Španija i Nizozemska. Britanske snage su odlučno poražene 1781. u bitci kod Yorktowna. U međuvremenu je Kongres donio Ugovor o konfederaciji kojim je formaliziran savez trinaest kolonija te uspostavljene zajedničke institucije. Potpisivanjem Pariškog sporazuma 1783. Velika Britanija je priznala nezavisnost Sjedinjenih Američkih Država čime je američka revolucija formalno završena.

Za američku revoluciju je karakteristično da je imala snažnu ideološku notu, odnosno da su pobunjeni kolonisti nastojali kao argumente koristili liberalne filozofske ideje Prosvjetiteljstva koje je tada dominiralo intelektualnom elitom Evrope. Zbog toga su američki kolonisti ne samo uživali brojne simpatije, nego je uspjeh njihove pobune, odnosno njena ideološka podloga poslužila kao poticaj brojnim revolucionarnim pokretima u budućnosti od kojih je najpoznatiji francuska revolucija.

Vanjske veze

Američka revolucija na Wikimedijinoj ostavi

• Library of Congress Guide to the American Revolution
• American Revolution Digital Learning Project Arhivirano 2007-02-07 na Wayback Machine-u Arhivirano 2007-02-07 na Wayback Machine-uNew-York Historical Society
• PBS Television Series Arhivirano 2021-05-11 na Wayback Machine-u
• Smithsonian study unit on Revolutionary Money
• http://www.theamericanrevolution.org
• Haldimand Collection Letters regarding the war to important generals. Fully indexed
• The American Revolution
• "Military History of Revolution" essay by Richard Jensen Arhivirano 2011-05-14 na Wayback Machine-u with links to documents, maps, URLs
• American Independence Museum
• Black Loyalist Heritage Society
• Spanish and Latin American contribution to the American Revolution
• American Archives: Documents of the American Revolution Arhivirano 2008-05-12 na Wayback Machine-u at Northern Illinois University Libraries