Kumanovo
grad u Makedoniji From Wikipedia, the free encyclopedia
grad u Makedoniji From Wikipedia, the free encyclopedia
Za selo u Srbiji, vidite članak Kumanovo (Pirot).Kumanovo (makedonski: Куманово, albanski: Kumanovë ili Kumanova) je sa oko 70 hiljada stanovnika treći najveći grad u Republici Makedoniji (posle Skoplja i Bitolja) i sedište njene najprostranije opštine. Nalazi se u severoistočnom delu Makedonije na nadmorskoj visini od 344 metra. Kroz njega protiču reke Lipkovka i Kumanovska reka.
| Kumanovo Куманово | |
|---|---|
|
| |
 Grb | |
| Osnovni podaci | |
| Država |  Severna Makedonija |
| Opština | Kumanovo |
| Stanovništvo | |
| Stanovništvo (2002) | 70.842 |
| Geografija | |
| Koordinate | |
| Nadmorska visina | 344 m |
  Kumanovo Kumanovo (Severne Makedonije) | |
| Ostali podaci | |
| Poštanski kod | 1300 |
| Pozivni broj | 031 |
| Registarska oznaka | KU |
U 11. vijeku, na valu velikih provala nomadskih azijskih plemena na teritorij Bizanta (Istočno rimsko carstvo) kroz ove krajeve provaljuju i Pečenezi, Uzi, i Kumani, po ovim posljednjima je najvjerovatnije Kumanovo i dobilo ime. Kumanovo se prvi put kao naselje spominje 1519. godine, kao selo u tzv - Nagoričkoj nahiji (Osomanska teritorijalna organizacija), koja je pak spadala u Ćustendilski sandžak. U to doba Kumanovo je kao naselje imalo samo 52 porodičnih kuća sa oko 300 stanovnika. Na prijelazu iz 16. u 17. vijek Kumanovo je preraslo u grad i postalo administrativni centar - Kumanovske nahije. Turski putopisac Evlija Čelebija prošao je 1660. kroz Kumanovo i zabilježio da je tada u njemu postojalo: 600 kuća, džamija, medresa, karavansaraj, više radnji i mlinova. U ovom kraju je izbio Karpošev ustanak 1689. u kome su se ustanici uz pomoć Austrijske vojske borili protiv Turaka. Nakon slamanja otpora, osmanske vlasti poduzele su velike represalije nad lokalnim stanovništvom (pogubljenja, masovna preseljenja ), tako da su i grad i njegova okolica pali u stagnaciju, koja je trajala gotovo čitav 18. vijek Mnogi stanovnici potražili su utočište u vrlo dalekim krajevima; Vojvodina, Ukrajina, Mađarska, na to podsjećaju toponimi naselja koje su osnovali u doseljenim krajevima.
Razvitak Kumanova, vezan je uz njegovu stočnu tržnicu - Tumbu, koja je inače i bila sinonim za sam grad (nalazila se u centru grada). Nagli razvoj te tržnice počeo je dolaskom željeznice u grad 1888., kada se moglo organizirati i prevoženje veće količine stoke, ili stočnih sirovina; kože, vune. Uz tu tržnicu rastao je i grad. Na početku 20. vijeka pored Kumanova, (23. oktobra, 1912), odigrala se jedna od presudnih bitaka Prvog balkanskog rata - Kumanovska bitka, u kojoj je srbijanska vojska, pod komandom generala Radomira Putnika, odbacila osmanske snage i nakraju ih natjerala u povlačenje. Nakon toga Kumanovo je kao i ostali dio Makedonije dospio pod vlast Srbije.
Za vrijeme Prvog svjetskog rata, Kumanovo je bilo pod vlašću Bugarske (1914. - 1918.), a po završetku rata, pod vlašću Kraljevne SHS i Kraljevine Jugoslavije.
Za Drugog svjetskog rata, Kumanovo ponovo dolazi pod vlast Bugarske (1941. - 1944.). Otpor bugarskoj okupaciji u Kumanovu i okolici, počeo je vrlo rano, već 11. oktobra 1941 pod vodstvom Hristijana Karpoša. Poslije početnih uspjeha otpora, ustanak je naglo zamro, zbog vrlo odlučnih bugarskih mjera, strijeljanja, hapšenja i prisilnih deportacija u koncentracijske logore (unutar Bugarske), velikog dijela stanovništva. Ustanak se ponovno razbuktao tek 1943. godine.
Po kapitulaciji Bugarske 1944., Kumanovo ulazi u sastav novoosnovane FNRJ, kasnije SFRJ. Od 1992. Kumanovo se nalazi u sastavu Makedonije. U Kumanovu je 1999. godine potpisan Vojnotehnički sporazum između NATO-a i Vojske Jugoslavije, poznat i kao Kumanovski sporazum, kojim je okončano NATO bombardovanje SRJ.
U gradu koji je relativno novijeg datuma, značajni objekti su; Eski džamija ( izgrađena 1751. ), crkva Sv. Nikole ( podignuta 1851. na mjestu starije manje crkvice istog imena) od strane Andreja Damjanova, makedonskog graditelja.
Kumanovo se je značajnije počelo razvijati tek od 19. vijeka kada je kroz njega prošla željeznička pruga( 1888.) barona Hirscha, Solun - Skopje - Beograd. Tada je postao regionalni trgovački i zanatski centar, a i broj stanovnika mu se ubrzano uvećavao. Nagli industrijski razvoj grad je doživio u drugoj polovici 20. vijeka. U gradu djeluje ; duhanska, metalna, drvna, tekstilna i obućarska industrija. I dan danas je prilično jak industrijski centar i administrativno - trgovačko sjedište poljoprivredno-stočarskog kraja.
Prema popisu iz 2002. godine u Kumanovu živi 76.272 stanovnika (u općini 105.484).
Nacionalna struktura je bila:
Seamless Wikipedia browsing. On steroids.
Every time you click a link to Wikipedia, Wiktionary or Wikiquote in your browser's search results, it will show the modern Wikiwand interface.
Wikiwand extension is a five stars, simple, with minimum permission required to keep your browsing private, safe and transparent.
