From Wikipedia, the free encyclopedia
Dinastija Xia (kineski: 夏朝; Hanyu Pinyin: xià cháo; Wade-Giles: hsia-ch'ao), cca. 2070. pne.–1600. pne.,[1] u Kini je prva dinastija opisana u Zapisima Velikog Historičara i neslužbenim Bambuskim analima, koji bilježe imena sedamnaest kraljeva u četrnaest generacija koje su trajale između 431 i 471 godina. Dinastiji su prethodili legendarnih Tri Uzvišena i Pet Careva, a slijedila ju je Dinastija Shang.
| |||||||||||||||||||||||||||||
 | |||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|
| DREVNA | |||||||
| 3 Suverena & 5 Careva | |||||||
| Dinastija Xia 2100–1600 pne. | |||||||
| Dinastija Shang 1600–1046 pne. | |||||||
| Dinastija Zhou 1045–256 pne. | |||||||
| Zapadni Zhou | |||||||
| Istočni Zhou | |||||||
| Period Proljeća i Jeseni | |||||||
| Period Zaraćenih država | |||||||
| CARSKA | |||||||
| Dinastija Qin 221 pne.–206 pne. | |||||||
| Dinastija Han 206 pne.–220 n.e. | |||||||
| Zapadni Han | |||||||
| Dinastija Xin | |||||||
| Istočni Han | |||||||
| Tri kraljevstva 220–280 | |||||||
| Wei, Shu & Wu | |||||||
| Dinastija Jin 265–420 | |||||||
| Zapadni Jin | 16 kraljevstava 304–439 | ||||||
| Istočni Jin | |||||||
| Južne & Sjeverne dinastije 420–589 | |||||||
| Dinastija Sui 581–618 | |||||||
| Dinastija Tang 618–907 | |||||||
| ( Drugi Zhou 690–705 ) | |||||||
| 5 dinastija & 10 kraljevstava 907–960 |
Dinastija Liao 907–1125 | ||||||
| Dinastija Song 960–1279 |
|||||||
| Sjeverni Song | Z. Xia | ||||||
| Južni Song | Jin | ||||||
| Dinastija Yuan 1271–1368 | |||||||
| Dinastija Ming 1368–1644 | |||||||
| Dinastija Qing 1644–1911 | |||||||
| MODERNA | |||||||
| Republika Kina 1912–1949 | |||||||
| Narodna Republika Kina 1949– |
Republika Kina (Tajvan) 1945– | ||||||
|
Srodni članci
Kineska historiografija | |||||||
Prema službenoj historiji, Dinastija Xia je osnovana kada je Shun abdicirao u korist svog ministra Yua, koga je smatrao savršenim državnim službenikom. Umjesto da vlast preda osobi koju je smatrao najsposobnijom, Yu ju je prenio na svog sina, Qija, postavivši tako presedan za dinastijsku vladavinu. Tako je Dinastija Xia započela period kada su državama vladavine poroduice i klanove.
Skeptička škola rane kineske historije (yigupai), koju je 1920-ih započeo Gu Jiegang, prva je počela sumnjati u tradicionalnu verziju rane historije: “što je više vremena prolazilo, što je duži legendarni period kineske historije... to je rana kineska historija bliža pričama koje se prenose s generacije na generaciju, a svaka nova joj dodaje neke svoje elemente”[2] Yun Kuen Leejeva kritika nacionalističkih objašnjenja za kronologiju Tri dinastije se temelji na dihotomiji dokaza koju pružaju arheološki nalazi nasuprot historijskih istraživanja, što je pogotovo slučaj s popularnom teim kojom se arheološka Kultura Erlitou povezuje s historijskom Dinastijom Xia. “Kako spojiti arheološke datume s historijskim datumima je izazov za sve kronološke studije ranih civilizacija.”[2]
Prema tradicionalnim kineskim pristašama teze o Dinastijskom ciklus, tokom ovog perioda je kineska civilizacija razvila koncept blagonaklone civilne vlasti te okrutnih kaznu za povrede zakona. Na temelju tog konceptu su se počeli razvijati kineski zakoni.
Jie, posljednji vladar dinastije, je prema historijskim izvorima bio korumpiran. Svrgnuo ga je Tang, vođa Shanga, naroda s istoka.
Arheolozi su otkrii gradska nalazišta, brončane predmete i grobove koji sugeriraju na moguće postojanje dinastije Xia na lokacijama koje spominju drevni kineski historijski tekstovi. Još uvijek traju rasprave o tome je li Kultura Erlitou bila nalazište dinastije Xia. Radiokarobonsko datiranje smješta nalazište u period oko 2100. do 1800. pne., pružajući tako dokaze o državi koja je bila suvremenik, a možda čak i identična s dinastijom Xia koju spominju kineski historijski radovi.[3] Godine 1959. su u nalazište u gradu Yanshi otkopane velike palače koje mnogi stručnjaci smatraju sjedištem dinastije Xia. Iako kasniji historijski tekstovi spominju dinastiju Xia, ona sama nije ostavila nikakvih pisanih tragova koji bi potvrdili njeno postojanje niti imena vladara. S druge strane, arheološka otkrića ukazuju na evolucijski stadij između kasnih neolitskih kultura i tipične kineske gradske civilizacije karakteristične za Dinastiju Shangu.
Sarah Allen u svojoj knjizi The Shape of the Turtle: Myth, Art and Cosmos in Early China, primjećuje kako su mnogi aspekti dinastije Xia jednostavno suprotnosti karakteristikla dinastioje Shang. Klasični kineski historičari kao Sima Qian su imali pristup samo do izvorima koji datiraju do Zapadne Dinastije Zhou. Implicirani dualizam Shanga i Xia, po mišljenju Allen argues, sugerira da Shang predstavlja vatru i sunce, ptice i istok, dok Xia predstavlja zapad i vodu. Razvitak mitske dinastije Xia, tvrdi Allen, je bio nužan čin dinastije Zhou u svrhu opravdanja osvajanja Shanga, odnosno tvrdnje kako su Shang prethodno na isti način svrgnuli dinastiju Xia.
| Posthumna imena (Shi Hao 諡號)1 | ||||
|---|---|---|---|---|
| Redoslijed | Vladavina2 | Kineski | Hanyu Pinyin | Bilješke |
| 01 | 45 | 禹 | Yǔ | također Yu Veliki (大禹; dà yǔ) |
| 02 | 10 | 啟 | Qǐ | |
| 03 | 29 | 太康 | Tai Kang | |
| 04 | 13 | 仲康 | Zhòng Kāng | |
| 05 | 28 | 相 | Xiāng | |
| 06 | 21 | 少康 | Shǎo Kāng | |
| 07 | 17 | 杼 | Zhù | |
| 08 | 26 | 槐 | Huái | |
| 09 | 18 | 芒 | Máng | |
| 10 | 16 | 泄 | Xiè | |
| 11 | 59 | 不降 | Bù Jiàng | |
| 12 | 21 | 扃 | Jiōng | |
| 13 | 21 | 廑 | Jǐn | Guoyu: jìn, putonghua: jǐn |
| 14 | 31 | 孔甲 | Kǒng Jiǎ | |
| 15 | 11 | 皋 | Gāo | |
| 16 | 11 | 發 | Fā | |
| 17 | 52 | 桀 | Jié | also Lu Gui (履癸 lǚ guǐ) |
| 1 Imenu vladavine ponekad prethodi ime dinastije, Xia (夏), npr. Xia Yu (夏禹). | ||||
| 2 Moguća dužina vladavine, u godinama. | ||||
Seamless Wikipedia browsing. On steroids.
Every time you click a link to Wikipedia, Wiktionary or Wikiquote in your browser's search results, it will show the modern Wikiwand interface.
Wikiwand extension is a five stars, simple, with minimum permission required to keep your browsing private, safe and transparent.
