From Wikipedia, the free encyclopedia
Eparhija banatska je eparhija Srpske pravoslavne crkve.
Nadležni arhijerej je Nikanor Bogunović, a sedište eparhije se nalazi u Vršcu, gde se nalazi Saborna crkva i vladičanski dvor.
Eparhija banatska, iako pod današnjim nazivom relativno mlada, duhovno i prostorno se smatra naslednikom nekadašnje, viševekovne Eparhije vršačke.
U 16. i 17. veku bilo je na prostoru današnjeg Banata puno srpskog pravoslavnog stanovništva i postojalo je nekoliko episkopija: Lipovska, Temišvarska, Bečkerečka i Karansebeška ili Vršačka. Posle Velike seobe Srba 1690., Bečkerečka eparhija je spojena sa Temišvarskom.
Eparhija vršačka osnovana je 1481. godine, u manastiru Mesić pored Vršca, u doba despotovine Jovana Brankovića, ktitora mnogih manastira u Banatu. Zabeleženo je da se prvi episkop zvao Partenije, a u Banat je stigao sa Svete gore atonske, iz Hilandara.
Jedan od slavnih episkopa jeste i sveti sveštenomučenik, vladika Teodor Vršački. On je 1594. godine poginuo posle Srpskog ustanka protiv Turaka u Banatu, jer je bio izdat. Njega je Srpska pravoslavna crkva kanonizovala 1994., a dan njemu posvećen (29. maj) proglašen je za slavu grada Vršca.
Zbog najezde Turaka, u 17. i početkom 18. veka, episkopija je premeštena u Karansebeš, (danas) grad u Rumuniji. U trećoj deceniji episkopija je vraćena u Vršac i tada je započeta izgradnja saborne crkve i vladičanskog dvora.
Početkom 30-ih godina 20. veka ujedinjenjem delova Vršačke eparhije i Temišvarske eparhije u Jugoslaviji nastala je Eparhija banatska. Prvi episkop ove ujedinjene eparhije bio je Georgije Letić.
Prema podacima iz 2002. godine, eparhija ima 158 parohija, 132 sveštenika u 6 namesništava.
Eparhija banatska podeljena na pet arhijerejskih namesništava:
Manastiri Eparhije banatske su:
Na ovom području, koje je nekada imalo više eparhija, poznati su bečkerečki episkopi Visarion (1609) i Mihajlo (1687) kao i episkop Teodor Nestorović koji se spominje kao vođa ustanka Srba u Banatu protiv Turaka 1594. Zatim episkopi Simeon (1619), Antonije (1622) i Teodosije (1662).
Od 1903. temišvarski episkop je Georgije Letić (1872-1935). On je 1931. postavljen za administratora Eparhije vršačke. Po stupanju na snagu novog crkvenog ustava 1932. sproveo je ujedinjenje bivše Eparhije temišvarske u jugoslovenskom delu Banata i delova Eparhije vršačke u Banatsku eparhiju.
Dosadašnji episkopi ove eparhije su: (nepotpun spisak)
episkopi vršački
episkopi banatski
Seamless Wikipedia browsing. On steroids.
Every time you click a link to Wikipedia, Wiktionary or Wikiquote in your browser's search results, it will show the modern Wikiwand interface.
Wikiwand extension is a five stars, simple, with minimum permission required to keep your browsing private, safe and transparent.
