Irinej Ćirić

1884. 1955. Irinej (svetovno Irinej Ćirić; Sremski Karlovci, 1. maj 1884 — Novi Sad, 5. april 1955) je bio episkop Srpske pravoslavne crkve.

Irinej (Ćirić)
1884.	maj 1884.
Sremski Karlovci	Sremski KarlovciAustrougarska
1955.	april 1955.
Novi Sad	Novi SadSFRJ

Svetovni život

Irinej Ćirić rođen je u Sremskim Karlovcima 1. maja 1884. od oca Isidora, srpskog narodnog crkvenog tajnika, i majke Eveline rođ. Krečarević. Osnovnu školu je završio u rodnom mestu, gimnaziju sa ispitom zrelosti u Novom Sadu, Duhovnu akademiju u Moskvi, Filozofski fakultet u Beču, gde je odbranio i doktorat filozofije iz grupe semitskih jezika.

Monaški život

Pred Božić 1908. zamonašen je po činu male shime u manastiru Hopovu od arhimandrita dr Avgustina (Bošnjakovića). Na Božić iste godine rukopoložen je od patrijarha srpskog Lukijana za đakona. Za protođakona proizveden je 1910, a za arhiđakona 1912. Aprila 1909. jerođakon Irinej postavljen je za bibliotekara Patrijaršijske biblioteke u Sremskim Karlovcima, a u septembru iste godine za docenta za Stari zavet sa arheologijom i jevrejskim jezikom, pošto je prethodno uspešno održao probno predavanje na temu datu od saveta Bogoslovije „Današnji naučni rezultati o postanku Petoknjižja“. Kasnije je, na osnovu objavljenih naučnih radova, izabran za vanrednog i redovnog profesora. Izvesno vreme je predavao i liturgiku. Školske 1911/12. predavao je i veronauku u Karlovačkoj gimnaziji. Kada je Sveti arhijerejski sinod Srpske pravoslavne crkve obrazovao komisiju za prevod Svetog pisma na srpski jezik, postao je njen član. Kao profesor prevodio je starozavetne tekstove sa jevrejskog jezika i propratio ih svojim napomenama.

Episkopsko zvanje

Za episkopa timočkog izabrao ga je Sveti arhijerejski sabor bivše Kraljevine Srbije 5. juna 1919. U čin prezvitera rukopoložio ga je i proizveo u čin arhimandrita episkop temišvarski dr Georgije (Letić), administrator Karlovačke mitropolije. Hirotonisan je u beogradskoj Sabornoj crkvi 15. juna iste godine od arhiepiskopa beogradskog i mitropolita Srbije Dimitrija, episkopa veleško–debarskog Varnave, niškog Dositeja, žičkog Nikolaja i vikarnog Ilariona. Na ovoj eparhiji je episkop Irinej ostao do kraja 1921. godine, a tada je, po svojoj želji, prešao u Bačku eparhiju.

Kao delegat Srpske pravoslavne crkve, proveo je 1927. godinu u prikarpatskoj Rusiji gde mu je bila poverena misija uređenja pravoslavne crkve. Administrirao je eparhijama Vršačkom, Banatskom (u dva maha) i Temišvarskom. Predstavljao je Srpsku crkvu u Pokretu za ujedinjenje crkava („Vera i uređenje“), u Sveopštem savezu za praktično hrišćanstvo, Svetskom savezu za međunarodno prijateljstvo pomoću crkava (današnji Ekumenski savet crkava), koji ga je dva puta birao za predsednika upravnog odbora, a 1939. izabrao ga je za predsednika čitave organizacije. Godine 1930. bio je predstavnik srpske crkve u Londonu u komisiji Lambetske konferencije za ujedinjenje Anglikanske i Pravoslavne crkve, a isto tako i u zajedničkoj anglikansko-pravoslavnoj naučnoj komisiji 1931. godine. Kada se 1928. godine osnovao pokret „Mir putem religija“ izabran je u odbor. Bio je član počasnog odbora prvog međunarodnog religijsko-psihološkog kongresa u Beču 1930. godine. Organizovao je 1936. u Novom Sadu predspremnu konferenciju pravoslavnih crkava za izradu predmeta namenjenih konferenciji stokholmskog vaseljenskog pokreta za praktično hrišćanstvo, koja se sastala 1937. u Oksfordu.

Zaslugom episkopa Irineja iz mađarskog logora Šarvara razmešteno je po Bačkoj eparhiji oko 2.800 dece i 180 majki sa odojčadima, a u Novom Sadu je osnovana Eparhijska dečja bolnica za lečenje dece koja su u ovom logoru obolela od tuberkuloze. Kasnije je poradio na spasavanju odraslih iz logora i na njihovom respoređivanju po domovima njegovih eparhiota. Odmah posle završetka Drugog svetskog rata stavljen je u kućni pritvor, u kome je držan sedamnaest meseci, a posle puštanja na slobodu pretučen je. Posle duže bolesti umro je u Novom Sadu 5. aprila 1955. godine i sahranjen u kripti Saborne novosadske crkve.

Zasluge

Retko je koji profesor stare Karlovačke bogoslovije dolazio za njenog učitelja sa toliko nada i očekivanja kao što je bio slučaj sa njegovim dolaskom. On je u Srpskoj pravoslavnoj crkvi prvi počeo naučno obrađivati probleme iz Staroga zaveta, a ti radovi zauzimaju i danas vidno mesto u bogoslovskoj nauci crkve.

Episkop Irinej se vrlo rano počeo baviti pesništvom, ikonografijom i beletristikom. Dugo godina bavio se izučavanjem crkvenog pojanja ne samo našeg, nego i vizantijskog, ruskog i rumunskog. Spremio je udžebnik crkvenog pojanja za Bogoslovski fakultet koji nije ugledao sveta. Celog života bavio se i prevodilačkim radom, a prevodio je sa jevrejskog, latinskog, grčkog, francuskog, ruskog, nemačkog i mađarskog jezika. Vrlo rano je uvideo potrebu prevođenja bogoslužbenih tekstova sa grčkog na srpski jezik i preveo je, između ostalog, Službu mesopusne nedelje, Večernje molitve, službu Nedelje svete Pedesetnice i Osmoglasnik (vaskrsne nedeljne službe).

Izvori

• Sava Vuković: Srpski jerarsi Arhivirano 2013-12-02 na Wayback Machine-u

Vanjske veze

• „Svetosavlje" - EPISKOP BAČKI IRINEJ (ĆIRIĆ)

Prethodnik: Melentije (Vujić)

episkop timočki 1919—1922.

Nasljednik: Emilijan (Piperković)