Plandište

Plandište je selo i centar istoimene opštine u Južnobanatskom okrugu. Prema popisu iz 2002. bilo je 4270 stanovnika (prema popisu iz 1991. bilo je 4380 stanovnika). Većinu čine Srbi.

Plandište

Plandište
Nova pravoslavna crkva
Osnovni podaci
Država	Srbija
Pokrajina	Vojvodina
Upravni okrug	Južnobanatski
Opština	Plandište
Stanovništvo
Stanovništvo (2022)	4270
Gustina stanovništva	95* st./km²
Geografija
Koordinate
Nadmorska visina	79 m
Površina	45,0* km²
Plandište Plandište (Srbije)
Ostali podaci
Poštanski kod	26360
Pozivni broj	013
Registarska oznaka	VŠ

Ime grada

srpski: Plandište;makedonski: Plandište; mađarski:Zichyfalva ; nemački:Zichydorf ; rumunski: Plandişte

Današnje ime grada Dolazi poreom grofa zorana dodica poznatijeg kao drne, ovo ime je sastalo tako sto je on podizao plan grada pa je ime ostalo plan-dište

Plandište – Banat ima dugu istoriju kao ključna lokacija u istočno-centralnoj Evropi zbog transportnih ruta duž njegovih reka i planinskih prolaza. Banat je bio vojno strategijska spoljna granica za antičko Rimsko carstvo i oni su tu sagradili nekoliko većih gradova koji još uvek postoje, kao što je Temišvar. Germanska plemena su napadala rimske garnizone ali nisu uspela da osvoje teritoriju koja se kasnije konsolidovala kao deo Mađarske monarhije oko 1000. godine nove ere. Mađarska je omogućila mirno vreme hrišćanstva koje je opredelilo sudbinu Banata. I kasnije je Banat trpeo razne nesreće. Xingis kan je 1240-1242. godine ostavio za sobom pustoš kada je prošao u svom osvajačkom pohodu na Evropu. Teritorija našeg mesta je oko 85 km severno od Dunava i u pravcu severa od Beograda, koji takođe postoji od drevnih vremena.

Bioseg (Srednji vek) Tokom srednjeg veka mesto je nazvano po livadi na kojoj je nastalo: Bioseg. Tokom ovog perioda, Turci iz Osmanskog carstva su 1526g. počeli sa sukobima sa Mađarskom imperijom sa ciljem širenja svoje teritorije. Posle bitke kod Mohača, Turci su zavladali na dve trećine Mađarske, uključujući i Banat. Rat sa otomanskim Turcima je trajao tokom šesnaestog i sedamnaestog veka; 1663-1739, i opet 1788. godine, pri čemu su uvek uništavana banatska naselja i ubijano njegovo stanovništvo. Skoro je sigurno da su ljudi koji su živeli na Bioseg livadi bili umešani u te ratove zbog blizine Dunava. Dunav je formirao pprirodnu granicu između Osmanskog carstva i Mađarske monarhije.

»Morminz« (1717-1738) Austrijska carska armija kojom je komandovao princ Eugen Savojski je napokon isterala Turke sa svoje teritorije. Mirovni ugovor potpisan u Karlovicu 1699. godine je doveo Mađarsku, bez Banata, pod upravu habzburškog cara Leopolda I. Kasnije, princ Eugen je zauzeo Banat 1718. godine, i provincija je ustupljena habzbušskom caru Čarlsu .VI U skladu sa naređenjima (vojnom upravom) princa Eugena od 1723. do 1725. godine, naše mesto je naseljeno pod imenom ‚’’’Morminz’’’ i tako je registrovano na mapi Temišvara, Banat. Naseljenici Morminza su gradili svoje kuće od zemlje i blata i pokrivali ih trskom iz lokalnih močvara ili slamom (od žitarica koje su rasle u južnom Banatu).

1738. otomanski Turci obnovili su neprijateljstvo probojem u južni Banat i pustošenjem i razaranjem naseobina duž Dunava, uključujući i Morminz. Turci su napredovali na sever tokom sledeće godine, sve do Temešburga, centralnog i glavnog grada Banata. Stanovnici koji nisu izbegli na sever pobijeni su ili odvedeni u ropstvo. Sva sela južno od Temešburga spaljena su. Nakon ove invazije teritorija oko Morminza ličila je na pustinju.

Zičidorf nemački:Zichydorf (1787-1867) Austrijanci i Mađari udruzili su snage i 1738g. potisnuli Turke nazad na jug, preko Dunava. Mada je i prethodno ovde bilo uglavnom nemačko stanovništvo, proterivanje Turaka donelo je organizovano naseljavanje pod okriljem Habzburga. Austrougarski vojni pohodi bili su zasnovani na nemačkom plemstvu - grofovima, koji su služili kao generali Carskoj austrijskoj vojsci. Za austrijskog kajzera bilo je uobičajeno da nagradi svakog grofa parcelom zemlje novoosvojenog pograničnog Banata. Tako je grof Karl Zič de Vasonkeo, (grof Karl Zichy de Vasonkeo) tadašnji predsednik mađarskog parlamenta, postao vlasnik oko 10.000 akri zemlje oko ? (sela) nazvanog Zičidorf u njegovu čast.^[1].

Zičfalva mađarski Zichyfalva : (1867-1918) 1867. godine Austrija je prihvatila dvojnu monarhiju poznatu kao Austrougarsko carstvo. Ugarska vlast je kasnije naturila mađarizaciju da kreira posebnu mađarsku naciju iz mešane populacije, koja je bila najvećim delom nemačka, ali je takođe uključivala i [[Rumune, Srbe i Turke. Mađarizacija je rezultovala promenom imena naselja sa nemačkog na mađarski. Tako je Zičdorf preimenovan u Zičfalva, mesto koje se nalazilo u 54. grofoviji Torontal, Ugarska.

Mariolana (1918-1942) Prvi svetski rat doneo je još jednu promenu imena mesta Austrougarske imperije. Nakon Versajskog ugovora 1918. godine nove granice dovele su Zičdorf/Zičfalva u sastav nezavisne države Srbije, koja je postala deo novoformirane Jugoslavije. Jugoslovenski kralj Aleksandar proklamovao je promenu naziva svih mesta na srpski jezik, te je mesto dobilo naziv Mariolana, koji je zadržalo do Drugog svetskog rata.

Za vreme nemačke okupacije u toku Drugog svetskog rata nazivi naselja su vraćeni na nemačke izvorne nazive. Nakon Drugog svetskog rata, mesto dobija sadašnji naziv. Mariolana postaje ’’’ Plandište’’’, u SAP Vojvodini, SFR Jugoslavija. Na teritoriju opštine pristigli su doseljenici i iz drugih krajeva zemlje, tako da je u multietničkoj strukturi stanovništva bilo zastupljeno 18 nacionalnosti.

Danas Plandište je registrovano na zvaničnim mapama Srbije (tada Jugoslavije) sa populacijom ispod 5000. Ako tražite Plandište u atlasu, zbog njegove veličine teško ćete ga pronaći. Nalazi se 85 kilometara severno od Beograda, glavnog grada Srbije. Do Plandišta se dolazi magistralnm putem Beograd-Vršac koji se kod Alibunara grana prema Plandištu, odnosno, iz pravca Novog Sada putem Novi Sad–Vršac.

Populacija

Godina	Ukupno	Srbi	Makedonci	Jugosloveni	Mađari	Rumuni	Slovaci	Crnogorci	Ostali
1991	4,380	54.84%	23.69%	9.2%	5.57%	1.57%	0.82%	0.66%	3.65%

Populacija kroz istoriju

Godina	1869.	1880.	1890.	1900.	1910.
Ukupno	2,937	2,636	3,128	3,192	2,846

Demografija

Prema popisu iz 2002. bilo je 4270 stanovnika (prema popisu iz 1991. bilo je 4380 stanovnika).

U naselju Plandište živi 3453 punoletna stanovnika, a prosečna starost stanovništva iznosi 39,3 godina (38,3 kod muškaraca i 40,3 kod žena). U naselju ima 1455 domaćinstava, a prosečan broj članova po domaćinstvu je 2,93.

Stanovništvo u ovom naselju veoma je nehomogeno.

Grafik promene broja stanovnika tokom 20. veka

Demografija Godina Stanovnika 1921. 3120 1931. 3281 1948. 2985 [2] 1953. 3040 1961. 3446 1971. 3701 1981. 4122 1991. 4380 4308 2002. 4400 4270

Etnički sastav prema popisu iz 2002.
Srbi			2539	59.46%
Makedonci			910	21.31%
Mađari			243	5.69%
Jugosloveni			168	3.93%
Rumuni			73	1.70%
Romi			63	1.47%
Slovaci			41	0.96%
Hrvati			21	0.49%
Crnogorci			18	0.42%
Slovenci			18	0.42%
Nemci			7	0.16%
Bugari			6	0.14%
Rusi			1	0.02%
Muslimani			1	0.02%
Bošnjaci			1	0.02%
Albanci			1	0.02%
nepoznato			34	0.79%

Stanovništvo prema polu i starosti ^[3]

	m			ž
?	13			11
80+	22			36
75-79	52			70
70-74	63			107
65-69	102			113
60-64	115			118
55-59	107			119
50-54	201			197
45-49	222			203
40-44	155			172
35-39	122			130
30-34	124			129
25-29	157			132
20-24	168			163
15-19	165			145
10-14	114			109
5-9	105			102
0-4	101			106
prosek	38.3			40.3

Domaćinstva

Broj domaćinstava po popisima od 1948-2002. Godina popisa 1948. 1953. 1961. 1971. 1981. 1991. 2002. Broj domaćinstava 713 700 893 1083 1273 1395 1455

Domaćinstva po broju članova po popisu od 2002. Broj članova 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 i više Prosečan broj članova Broj domaćinstava 268 355 311 343 113 44 17 - 2 2 2.93

Domaćinstva

Broj domaćinstava po popisima od 1948-2002. Godina popisa 1948. 1953. 1961. 1971. 1981. 1991. 2002. Broj domaćinstava 1788 584 1059 86 56 3 1845

Domaćinstva po broju članova po popisu od 2002. Broj članova 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 i više Prosečan broj članova Broj domaćinstava 410 1056 301 77 1

Pol	Ukupno	Poljoprivreda, lov i šumarstvo	Ribarstvo	Vađenje rude i kamena	Prerađivačka industrija	Proizvodnja i snabdevanje...	Građevinarstvo	Trgovina	Hoteli i restorani	Saobraćaj, skladištenje i veze
Muški	916	209	-	22	267	16	59	80	32	52
Ženski	715	67	-	-	309	8	4	101	17	5
Oba	1631	276	-	22	576	24	63	181	49	57
Pol	Finansijsko posredovanje	Nekretnine	Državna uprava i odbrana	Obrazovanje	Zdravstveni i socijalni rad	Ostale uslužne aktivnosti	Privatna domaćinstva	Eksteritorijalne organizacije i tela	Nepoznato
Muški	13	8	74	17	22	19	1	-	25
Ženski	15	6	33	49	86	9	1	-	5
Oba	28	14	107	66	108	28	2	-	30

Stanovništvo prema delatnosti koju obavlja

Napomene

→ * - Podaci za površinu i gustinu naseljenosti dati su zbirno za katastarsku opštinu Plandište, na kojoj se nalaze dva naselja: Laudonovac i Plandište.

Reference

1. Milleker, Felix. Geschichte der Gemeinde Mariolana (Zichydorf, Zichyfalva), 1787-1924.
2. Knjiga 9, Stanovništvo, uporedni pregled broja stanovnika 1948, 1953, 1961, 1971, 1981, 1991, 2002, podaci po naseljima, Republički zavod za statistiku, Beograd, maj 2004, ISBN 86-84433-14-9
3. Knjiga 2, Stanovništvo, pol i starost, podaci po naseljima, Republički zavod za statistiku, Beograd, februar 2003, ISBN 86-84433-01-7

Korišćena Literatura

1. Milleker, Felix. Geschichte der Gemeinde Mariolana (Zichydorf, Zichyfalva), 1787-1924. [E: History of the community of Mariolana....]. 1924, Vrsac, Kirchner. 44 Pages. Library: IfA, ONB
2. Izvor Monografija Podunavske oblasti 1812-1927 sastavio Dr, Vladimir Margan biv. Predsednik Oblasnog odbora Komesar Oblasne Samouprave, objavljeno 1927„Napredak Pančevo,,
3. Teritorija Podunavske Oblasti napisao Dr. Vladimir Margan Predsednik Obl. Odbora Smederevu 1928 g.
4. Istorijiski preglad Podunavske Oblasti Banatski deo napisao: Feliks Mileker bibliotekar i kustos gradske biblioteke i muzeja u Vršcu 1928 g.
5. Délmagyar. őskori régisiségi leletei; Milecker Felix Temesvár 1891.
6. Letopis Period 1812 – 2009 g. Peščari Napisao M. Marina:(Beč 2009) Sastavio od Pisanih tragova, Letopisa, po predanju o selu Plandišta nastanak sela ko su bili Dosenjenici čime se bavili meštani:

Povezano

• Opština Plandište

Spoljašnje veze

Portal Srbija

Plandište na Wikimedijinoj ostavi

• Mape, aerodromi i vremenska situacija lokacija (Fallingrain)
• Satelitska mapa (Wikimapia)
• Gugl satelitska mapa (Maplandia)
• Plan naselja na mapi (Mapquest)

Naseljena mesta opština Plandište Plandište Banatski Sokolac Barice Velika Greda Veliki Gaj Dužine Jermenovci Kupinik Laudonovac Margita Miletićevo Markovićevo Stari Lec Hajdučica (Plandište)