1823

Godina 1823 (MDCCCXXIII) bila je redovna godina koja počinje u srijedu po gregorijanskom kalendaru odn. redovna godina koja počinje u ponedjeljak po 12 dana zaostajućem julijanskom kalendaru.

Ovo je članak o godini 1823.

Milenijum:	2. milenijum
Vjekovi:	18. vijek – 19. vijek – 20. vijek
Decenija:	1790-e  1800-e  1810-e  – 1820-e –  1830-e  1840-e  1850-e
Godine:	1820 1821 1822 – 1823 – 1824 1825 1826

1823. po kalendarima

Gregorijanski	1823. (MDCCCXXIII)
Ab urbe condita	2576.
Islamski	1238–1239.
Iranski	1201–1202.
Hebrejski	5583–5584.
Bizantski	7331–7332.
Koptski	1539–1540.
Hindu kalendari
• Vikram Samvat	1878–1879.
• Shaka Samvat	1745–1746.
• Kali Yuga	4924–4925.
Kineski
• Kontinualno	4459–4460.
• 60 godina	Yin Voda Koza (od kineske Ng.)
Holocenski kalendar	11823.
p • r • u
Podrobnije: Kalendarska era

Događaji

Januar/Siječanj – Mart/Ožujak

• 18 - 25. 1. - Prečasni William Buckland otkrio u Velsu "Crvenu damu iz Pavilanda", prvi ikad ljudski fosil (muškarac od pre 33.000 godina).
• 28. 1. - Pučem konzervativaca zbačen čileanski diktator Bernardo O'Higgins, naslediće ga Ramón Freire.

• 1. 2. (20. 1. po j.k.) - Uredba za sveštenstvo u Srbiji kojim se regulišu njihovi prihodi (vladike nezadovoljne)^[1].
• 3. 2. - Praizvedba Rossinijeve opere Semiramide.
• 20. 2. - James Weddell stigao do 74°15' južne geo. širine - rekord ostaje osamdeset godina.

• 19. 3. - Agustín de Iturbide abdicirao pod pritiskom, što je kraj kratkotrajnog Prvog meksičkog carstva.

April/Travanj – Jun/Lipanj

• 7. 4. - Počinje Francuska intervencija u Španiji u korist kralja Ferdinanda VII., protiv liberala.
• 13. 4. - Jedanaestogodišnji Franz Liszt održao koncert nakon kojeg ga je navodno poljubio Ludwig van Beethoven.
• april - Stari vojvoda Mladen Milovanović ubijen na Zlatiboru, na putu za Crnu Goru.

• 27. 5. - Portugalski princ Miguel digao neuspešnu pobunu zvanu Vilafrancada protiv oca i liberalnog ustava.

• 7. 6. - Sresko načelstvo u Kotoru zabranilo hodočašće u Manastir Podostrog^[2].

Jul/Srpanj – Septembar/Rujan

• 1. 7. - Savezna Republika Centralne Amerike proglasila nezavisnost od Meksika i svakog drugog (čine je dan. Gvatemala, El Salvador, Honduras, Nikaragva, Kostarika, traje do 1838/40).
• 2. 7. - Portugalci izbačeni iz Baije, deset meseci nakon što je Brazilsko Carstvo proglasilo nezavisnost od Portugala.
• 15. 7. - U požaru stradala rimska crkva bazilika Svetog Pavla izvan zidina.
• jul - Erzurumski ugovor okončava Tursko-persijski rat (1821-1823) - potvrđene granice iz 1639.

Bitka kod Trocadera

• 18. 8. - Izbila kratkotrajna pobuna robova u britanskoj koloniji Demerara-Essequibo (buduća Britanska Gvajana).
• 20. 8. - Umro papa Pio VII, nakon 23 godine na prijestolu.
• 20/21. 8. (8/9. 8. po j.k.) - Grčki rat za nezavisnost: Bitka kod Karpenisija - u inače uspešnom napadu na turski logor u južno-centralnoj Grčkoj poginuo Markos Bocaris.
• 31. 8. - Bitka kod Trocadera je odlučujuća francuska pobeda nad španskim liberalima - zauzeto je utvrđenje kod Cádiza. U spomen na ovo je nazvan glamurozni trg Trocadéro u Parizu, a po njemu mnogi lokali u svetu.

• 1. 9. - Husein-beg Egipatski porazio grčku četu na Kritu.
• septembar - Ugovorom iz Moultrie Creeka ustanovljen indijanski rezervat u centralnoj Floridi.
• septembar - Jedediah Smith sa družinom krenuo na svoju prvu ekspediciju na zapadnoj granici, preko Stenovitih planina.
• 22. 9. - Joseph Smith navodno našao Zlatne ploče, izvor "Knjige Mormona".
• 23. 9. - Cádiz se predao - kraj liberalne trogodišnjice u Španiji, povratak apsolutne monarhije. Uprkos obećanjima, veliki broj liberala će biti ubijen.
• 25. 9. - Filozofski fakultet u Jeni dodelio počasni doktorat Vuku Karadžiću.

Lav XII.

• 28. 9. - Kardinal della Genga izabran za papu Lava XII. (do 1829).

Oktobar/Listopad – Decembar/Prosinac

• 5. 10. - Osnovan medicinski časopis The Lancet.
• oktobar - decembar - Druga opsada Misolongija, Turci opet neuspešni.

• 2. 12. - Monroeova doktrina: pokušaj evropske rekolonizacije u zapadnoj hemisferi će biti smatran za neprijateljski čin prema SAD.
• 14. 12. - Umro gornjokarlovački episkop Mojsije Mioković, sledeće godine administrator postaje Lukijan Mušicki.
• 29. 12. - Lord Byron stigao u Misolongi.

Kroz godinu

Kafana "?" u Beogradu

• U Beogradu podignuta zgrada u kojoj se nalazi Kafana "?".
• Vuk Karadžić u Lajpcigu izdaje novo prošireno izdanje "Pjesnarice" (tri knjige).
• Đuro Šporer objavio "Almanah ilirski".
• Fra Ilija Starčević otvorio prvu osnovnu školu u Tolisi, prvu pučku školu u Bosni i Hercegovini^[3].
• 1823-24 - Srpski seljaci u Zvečevu u Slavoniji se pobunili protiv preseljenja na čelu sa Jeftimijem Milekićem i sveštenikom Janićijem Škorićem^[4].
• Ruski moreplovac Oto Kocebu krenuo na treću cirkumnavigaciju, u ekspediciji učestvuje i oficir Stevan Vukotić iz Bratešića (Grbalj).
• Počeo prvi Anglo-Ašanti rat (do 1831).
• U astronomiji formulisan Olbersov paradoks.
• Jöns Jacob Berzelius izolovao silicijum.
• Daniel O'Connell u Irskoj osnovao Katoličku asocijaciju za emancipaciju od britanske vlasti.

Rođenja

Glavni članak: :Kategorija:Rođeni 1823.

• 1. 1. - Sándor Petőfi, mađarski pjesnik i političar († 1849)
• 3. 1. - Robert Whitehead, konstruktor torpeda († 1905)
• 8. 1. - Alfred Russel Wallace, prirodnjak, istraživač († 1913)
• januar - Visarion Ljubiša, crnogorski mitropolit († 1884)
• 28. 2. - Ernest Renan, filozof, književnik († 1892)
• 8. 3. - Gyula Andrássy, mađarski i AU političar († 1890)
• 12. 4. - Aleksandar N. Ostrovski, dramatičar († 1886)
• 14. 4. - Svetozar Kušević, političar i vlastelin († 1911)
• 23. 4. - Abdul Medžid I, osmanlijski sultan († 1861)
• 23. 5. - Ante Starčević, hrvatski političar i književnik († 1896)
• 24. 6. - Ivan Filipović, pedagog i književnik († 1895)
• 5. 8. - Josif Veselić, srpski pisac hrvatskog porekla
• 28. 8. - Jovan Ilić, književnik i političar († 1901)
• 16. 9. - Mihailo Obrenović, knez Srbije († 1868)
• 30. 10. - Luka Vukalović, hercegovački vojvoda († 1873)
•  ? - Emilijan Josimović, arhitekta († 1897)
•  ? - Nikola Bizumić, izumitelj mašinice za šišanje († 1906)
•  ? - Maksimilijan Prica, pravnik i političar († 1873)

Smrti

Glavni članak: :Kategorija:Umrli 1823.

• 25. 1.? - Marko Todorović (knez) (* 1780)
• 26. 1. - Edward Jenner, engleski liječnik (* 1749)
• 7. 2. - Ann Radcliffe, književnica (* 1764)
• 14. 3. - Charles François Dumouriez, francuski general (* 1739)
• april - Mladen Milovanović, vojvoda (* 1760)
• 1. 6. - Louis-Nicolas Davout, francuski maršal (* 1770)
• 7. 8. - Matijaš Laáb, književnik (* ca. 1746)
• 2. 8. - Lazare Carnot, političar, matematičar (* 1753)
• 20. 8. - Papa Pio VII. (* 1742)
• 20. 8. - Friedrich Arnold Brockhaus, izdavač (* 1772)
• 11. 9. - David Ricardo, ekonomista (* 1772)
• 14. 10. - Andrija Cicarelli, povjesničar (* 1759)
• 18. 10. - Ivan Nepomuk Bužan, književnik (* 1746)
• 30. 10. - Edmund Cartwright, pronalazač mehanizovanog razboja (* 1743)
• 14. 12. - Mojsije Mioković, gornjokarlovački episkop (* 1770)^[5]

Reference

1. Vuk Karadžić, Милош Обреновић, књаз Сербији, или грађа за српску историју нашега времена, rastko.rs
2. Slavko Mijušković, [www.rastko.rs/rastko-bo/istorija/smijuskovic-tudjini1_l.html Stav tuđinskih vlasti prema narodnim običajima u Boki Kotorskoj], rastko.rs
3. Život i rad fra Ilije Starčevića Arhivirano 2017-02-28 na Wayback Machine-u, donji-rahic.com
4. Istorija s. n. V-2, 34
5. Mojsije Blagorodni ot Mioković Arhivirano 2012-08-19 na Wayback Machine-u, eparhija-gornjokarlovacka.hr

Literatura

• Istorija srpskog naroda, Od Prvog ustanka do Berlinskog kongresa 1804-1878, Beograd 1981
  • Peta knjiga drugi tom (V-2)