Yanisha

Yanisha (Yanesha) icha Amuesha nisqakunaqa Piruwp Amarumayu sach'a-sach'a suyunpi, Chanchamayu pruwinsyapi (Hunin suyu), Uqshapampa pruwinsyapi (Pasqu suyu), Inka wamp'uwatana pruwinsyapipas (Wanuku suyu), tiyaq runa llaqtam, Yanisha simita rimaq.

Yanesha / Yanesha / Amuesha
Yanesha wamrakuna, Amarumayu sach'a-sach'a suyu, Piruw
Mama llaqta	Piruw
Riqyun	Amarumayu sach'a-sach'a suyu
Suyu	Chanchamayu pruwinsya, (Hunin suyu); Uqshapampa pruwinsya (Pasqu suyu): Inka wamp'uwatana pruwinsya (Wanuku suyu),
Runakuna	6.980 llapan (1993 watapi), [1] 3.224 warmi, 3.756 qhari
Simi	Yanisha simi
Rimaykunap ayllun	Arawak rimaykuna
Iñiy

Tiyay

Mayukuna

• Palcazú mayu, Pichis mayu, Pachitiya mayu, Wankapampa mayu, Cacazú mayu, Churupampa mayu, Yurinaqui mayu.

Suyukuna

Suyu	Pruwinsya	Distritu
Hunin suyu	Chanchamayu pruwinsya	Pirini distritu
Pasqu suyu	Uqshapampa pruwinsya	Uqshapampa distritu, Palkasu distritu, Villa Rica distritu
Wanuku suyu	Inka wamp'uwatana pruwinsya	Yuyapichis distritu

• Pukyu: ^[2]

Yanesha ayllu llaqtap risirwan

Yanesha ayllu llaqtap risirwan
Tiyay	Pasqu suyu, Uqshapampa pruwinsya, Palkasu distritu
Hallka k'iti k'anchar	34.744,70 ha
Kamasqa wata	28-IV-1988 (R.S. Nº 0193-88-AG-DGFF)
Ayllu llaqtakuna	10

• Pukyu: ^[3]

Risirwapi uywakuna yurakunapas

• Puka luwichu Mazama americana
• Hayupa Agouti paca
• Wankana Tayassu pecari
• Lumu khuchi Pecari tajacu
• Khirkinchu: Dasypus novemcinctus
• Chiwayru Dasyprocta sp.
• Qhampu k'usillu Ateles sp.
• Churu k'usillu Lagothrix sp.
• Karunchi Penelope jacquacu
• Pseudopimelodus sp.
• Prochilodus sp.
• Brycon melanopterum
• Mylossoma aureum
• Sunkaru Pseudoplatystoma sp.
• Leporinus sp.

Pukyukuna

1. www.peruecologico.com.pe/ Amuesha (Yanisha) (kastilla simipi)
2. www.peruecologico.com.pe/ Amuesha (Yanesha)
3. www.enjoyperu.com / Reserva Comunal Yanesha

Kaypipas qhaway

• Piruwpi amachasqa sallqa suyukuna

	Piruw suyupi runa llaqtakuna
	Qhichwa rimaq runa llaqtakuna: Qhichwa runa · Chanka runa · Inka · K'ana runa · Qanchi runa · Q'irus · Wanka · Kichwa runa: Llakwash · Napuruna · Piruwanu Pastasa runa
	Amarumayu sach'a-sach'a suyupi runa llaqtakuna: Qhichwa runa: Llakwash, Napuruna, Qhichwa Pastasa-Tigre · Arawak rimaq runa llaqtakuna: Amuesha, Ashaninka, Kulina, Chamikuru, Machiqinqa, Nomatsiguenga, Piru · Hiwaru rimaq runa llaqtakuna: Achual, Awahun, Kandoshi, Wampisa, Shuwar · Pano rimaq runa llaqtakuna: Amawaka, Kapanawa, Kashibo-Kakataibo, Kashinawa, Isqunawa, Mayo-Pisabo, Mayuruna, Yura (Nawa), Sharanawa, Shipibu-Qunibu, Yaminawa · Tupi-Waraniyi rimaq runa llaqtakuna: Kukama-Kukamilla · Kawapana rimaq runa llaqtakuna: Chayawita, Jebero · Manaraq allinchurasqa: Tawshiru, Tikuna, Urarina · Peba-Yagua rimaq runa llaqtakuna: Yagua · Witoto rimaq runa llaqtakuna: Bora, Witoto, Okaina · Harakmbet rimaq runa llaqtakuna: Amarakaeri · Takanu rimaq runa llaqtakuna: Ese' Ejja · Tukanu rimaq runa llaqtakuna: Payawa, Siquya · Sapara rimaq runa llaqtakuna: Sapara: Arabela, Ikitu
	Hukkuna indihina runa llaqtakuna: Aymara runa · Uru runa
	Mawk'a runa llaqtakuna: Chachapuya · Chimu · Inka · Muchik · Wari