From Wikipedia, the free encyclopedia
مہایان (سنسکرت: महायान) بدھ دھرم دیاں موجودہ تنّ شاخاں وچوں اک ہے ۔
.jpeg)
مہایان بدھ مت دی اک وڈی سوج دا ناں اے۔ ایہ سنسکرت دے دو شبداں مہا، وڈا تے یانہ، پہیہ توں رل کے بنیا اے۔ بدھ مت دے منن والیاں دی 56٪ گنتی دے لوک ایس رستے نوں مندے نیں۔
مہایان موجودہ ویلے وچّ بدھ دھرم دیاں دو پرمکھ شاخاں وچوں اک ہے ۔ دوجی شاخ دا نام تھیرواد ہے ۔ مہایان بدھ دھرم ہندستان توں شروع ہوکے شمال دے ولّ بہت سارے ہور ایشیائی دیساں وچّ پھیل گیا ، جویں کہ چین , جاپان , کوریا , تائیوان , تبت , بھوٹان , منگولیا اتے سنگاپور ۔ مہایان فرقے دیاں اگے ہور شاخاں ہن ، مثلاً جین / چان ، پوتر بھومی ، تییانتائی ، نچرین ، شنگون ، تیندائی اتے تبتی بودھی دھرم ۔ [1]
2010 دے آنکڑےآں مطابق بدھ دھرم وچّ 56 % بودھی مہایان پرمپرا نال تعلق رکھدے ہن ، 38 % بودھی تھیرواد پرمپرا نال جڑے ہن اتے 6 % بودھی وجریان پرمپرا نال جڑے ہن ۔[2]
تھیرواد شبد دا مطلبّ ہے سریشٹ لوکاں دی گلّ ۔ بودھی دھرم دی اس شاخ وچّ پالی بولی وچّ لکھے ہوئے پراچین تریپٹک مذہبی گرنتھاں دا پالن کرن اتے زور دتا جاندا ہے ۔ تھیرواد منن والےآں دا کہنا ہے کہ اس توں اوہ بودھی دھرم نوں اسدے مول روپ وچّ منندے ہن ۔ ایہناں دے لئی مہاتما بدھ اک مہانپرکھ ضرور ہے لیکن کوئی دیوتا نہیں ۔ اوہ انھاننوں پوجدے نہیں اتے نا ہی اوہناں دے مذہبی تقریباں وچّ بدھ - پوجا ہندی ہے ۔ جتھے مہایان بودھی پرمپراواں وچّ دیوی - دیوترپن جویں بہت سارے سندر جیواں نوں منیا جاندا ہے اتھے تھیرواد بودھی پرمپراواں وچّ اجیہی کسے ہستی نوں نہیں پوجا جاندا ۔ تھیروادیاں دا مننا ہے کہ ہر منکھ نوں آپ ہی نروان دا رستہ بھالنا ہندا ہے ۔ اس سمدایاں وچّ جواناں دے بھکھاری(بھکشو) بنن نوں بہت چنگا منیا جاندا ہے اتے اتھے ایہہ روائت وی ہے کہ جوان کجھ دناں لئی بھکشو بنکے پھر گرہستھ وچّ پرط جاندا ہے ۔ [3] پہلے زمانےآں وچّ تھیرواد نوں ہینیان شاخ کیہا جاندا سی ، لیکن ہن بہت ودوان کہندے ہن کہ ایہہ دوناں وکھ ہن ۔
مہایان بودھی دھرم دے ساتھی کہندے ہن کہ زیادہتر منکھاں لئی نروان - رستہ اکلے بھالنا مشکل جاں ناممکن ہے اتے انھاننوں اس کارج وچّ مدد ملنی چاہیدی ہے ۔ اوہ سمجھدے ہن کہ کائنات دے سارے لوک اک - دوجے نال جڑیاں ہن اتے سارےآں نال پریم کرنا اتے سارےآں دے نروان لئی جتن کرنا ضروری ہے ۔ کسے وی جاندار لئی دشبھاونا نہیں رخیل چاہیدا ہے کیونکہ سارے جنم - موت دے جنجال وچّ پھسے ہے ۔ اک ہتیارا جاں اک تچھّ جیو اپنا ہی کوئی پھر توں جمیا آباؤ اجداد وی ہو سکدا ہے اسلئی اوہناں دی وی مدد کرنی چاہیدی ہے ۔ رغبت اتے مدد لئی بودھستواں نوں منیا جاندا ہے جو اوہ لوک ہن جو نروان پا چکے ہن ۔ مہایان شاخ وچّ اجیہے ہزاراں بودھستواں نوں پوجیا جاندا ہے اتے اوہناں دا اس فرقے وچّ دیوترپن - ورگا درجہ ہے ۔ اس بودھستواں وچّ کجھ بہت مشہور ہن ، اداہرن لئی اولوکتیشور ( مطلبّ : نظر ہیٹھاں جگت اتے پاؤن والے پربھو ) , امیتابھ ( مطلبّ : اننت پرکاش ، بے حدّ آبھا ) , میتریی ، منجشری اتے کشتیگربھ ۔[1]
چین (78%)
جاپان (95%)
ویتنام (80%)
دکھنی کوریا (50%)
اتلا کوریا (70%)
سنگاپور (30%)
Seamless Wikipedia browsing. On steroids.
Every time you click a link to Wikipedia, Wiktionary or Wikiquote in your browser's search results, it will show the modern Wikiwand interface.
Wikiwand extension is a five stars, simple, with minimum permission required to keep your browsing private, safe and transparent.
