سدھارتھ گوتم

سدھارتھ گوتم

سدھارتھ گوتم بدھ (سنسکرت: सिद्धार्थ गौतम बुद्ध) بدھ دھرم دے موڈھی اتے مذہبی گرو سن۔ اوہناں دا جم 567 عیسیٰ مشرق نوں وساکھ پورنماشی نوں لمبنی وچ ہویا۔ اوہناں دی ماں دا نام مہامایا اتے پیؤ دا نام سدھودن سی۔ مہاتما بدھ دا اصلی نام سدھارتھ اتے گوت گوتم سی۔ بدھ مت وچ اوہناں نوں ساکی منی، گوتم، ساکی سہے آدی ناواں نال وی جانیا جاندا اے۔^[18]

گوتم بدھ، سدھارتھ گوتم، ساکیہ منی یا صرف بدھ اتلے ھندستان دا اک روحانی بندہ سی جینے بدھ مت دی نیو رکھی۔ بدھ لوک اوہنوں اپنے ویلے دا بدھا کیندے نیں۔ اودا ناں سدہارتھ گوتم سی۔ اونوں شاکیہ منی وی کیا جاندا اے۔ سدہارتھ 563 ق م چ نیپال دے اک نکے دیس کپل وستو دی نگری لمبنی چ جمیا۔ اودے پیو دا ناں راجہ سدودھنا سی تے ماں دا ناں مایادیوی سی۔ کیا جاندا اے اودھے جمن تے ای اودھی ماں مر گئی سی۔ سیانے لوکاں نیں اونوں ویکھ کے آکھیا سی کہ گوتم یاں تے بہت وڈا راجا بنے گا یا بڑا نیک انسان۔ گوتم نے ٹھاٹھ آلا جیون گزاریا اودھے پیو نے اونھوں مزہبی پڑھائی دے نیڑے نا جان دتا گوتم نوں اودھی ماسی نے پالیا۔

گوتم بدھ نو‏‏ں بدھا تے بدھ دے ناں تو‏ں وی پکاریا جاندا ا‏‏ے۔ انہاں دا اصل ناں سدھارتھ سی۔ ایہ 563 ق م یا 480 ق م وچ پیدا ہوئے۔^[19][20] انہاں دا باپ اک ریاست، جو علاقہ ہن موجودہ نیپال وچ شام‏ل اے، دا راجا سی اس ریاست نو‏‏ں کپل وستو کہیا جاندا سی۔ گوتم بدھ بدھ مت مذہب دے بانی نيں۔^[21]

16ویں ورے اودھا ویاہ یشودھرا نال کر دتا گیا اودھے پیو نے ہر چیز دے دتی سی پر گوتم سوچدا سی کہ دولت ای جیون دا انت نئی اے۔ 29ویں ورے اوہ اپنے کعروں نکلیا تے اونھے پہلی واری لوکاں نوں دکھاں چ ویکھیا اودھے نال اودھا نوکر چنا وی سی۔ جگ دے دکھاں نوں ویکھ کے اودھا دل ٹٹ گیا تے اونھے بڑھاپے روگ تے موت توں بچن لئی جگ توں دور رہن دا سوچیا۔ اک رات گوتم اپنے نوکر چنا تے اپنے گھوڑے کنتھکا نال اپنے کعروں نکل گیا۔ اوہ مگدہ دیس وچ آگیا تے بھیک منگن لگ گیا پر اونھوں پچھان لیا گیا اوتھوں دے راجا نے اونھوں راجا بنان دی کوشش کیتی پر اوہ نہ منیا۔ کج گرواں نال اونھے ویلا لنگایاتے اونھاں دی راہ تے ٹریا مگر اونھوں چین نہ آیا۔ پنج سنگیاں نال اونھے بوت ای سادھا جیون گزارنا ٹوریا ۔ بوت زیادہ سوچن توں بعد اونھوں نروان لب گیا۔ گوتم دے نیڑے سکون وشکارلے رستے تے چلن نال ای لبدا اے۔ اے سوچ آن توں بعد اونھے اوکھی زندگی چھڈ دتی۔ اک پنڈ دی کڑی سجاتا اودھے آستے ددھ تے چول لے کے آئی جیڑے اونھے لے کے کھا لۓ۔

اوہ گیا نگر چ اک پپل دے رکھ تھلے بے گیا سوں کھادی کہ جدوں تک اودھے سوالاں دا جواب نئیں لبے گا اوہ نئیں اٹھے گا۔ 49 دناں دی سوچ بچار توں بعد اونھوں راہ لب گیا اونھوں نروان مل گیا۔ اس ویلے اونھے سوچیا دکھاں دی اصل وجہ جہالت اے۔ جمنا دکھ اے، بڑہاپا دکھ اے بیماری دکھ اے بری چیز نوں پانا دکھ اے تے چنگی چیز دا دور جانا دکھ اے۔

دکھاں توں بچن لئ اٹھ راہ نیں: ٹھیک ویکھنا، ٹھیک نیت، ٹھیک گل بات، ٹھیک جیون، ٹھیک کم،ٹھیک کوشش، ٹھیک سوچ تے ٹھیک توجہ۔،

کئی لوک کپل وستو، نیپال نوں بدھ دی جمن تھاں مندے نیں۔ ہور ہونوالیاں تھانواں وچ لمبینی اجکل دا نیپال، کاپلسیوارہ اوڑیسہ اکل دا ہندستان تے پپراہوا، اترپردیش اجکل دا ہندستان وی مندے نیں۔