brunatny

brunatny (język polski)

brunatny (1.1)

brunatni (1.2)

wymowa:

IPA: [brũˈnatnɨ], AS: [brũnatny], zjawiska fonetyczne: nazal. ​^?/i

znaczenia:

przymiotnik jakościowy

przypadek	liczba pojedyncza				liczba mnoga
	mos/mzw	mrz	ż	n	mos	nmos
mianownik	brunatny		brunatna	brunatne	brunatni	brunatne
dopełniacz	brunatnego		brunatnej	brunatnego	brunatnych
celownik	brunatnemu		brunatnej	brunatnemu	brunatnym
biernik	brunatnego	brunatny	brunatną	brunatne	brunatnych	brunatne
narzędnik	brunatnym		brunatną	brunatnym	brunatnymi
miejscownik	brunatnym		brunatnej	brunatnym	brunatnych
wołacz	brunatny		brunatna	brunatne	brunatni	brunatne
stopień wyższy brunatniejszy przypadek liczba pojedyncza liczba mnoga mos/mzw mrz ż n mos nmos mianownik brunatniejszy brunatniejsza brunatniejsze brunatniejsi brunatniejsze dopełniacz brunatniejszego brunatniejszej brunatniejszego brunatniejszych celownik brunatniejszemu brunatniejszej brunatniejszemu brunatniejszym biernik brunatniejszego brunatniejszy brunatniejszą brunatniejsze brunatniejszych brunatniejsze narzędnik brunatniejszym brunatniejszą brunatniejszym brunatniejszymi miejscownik brunatniejszym brunatniejszej brunatniejszym brunatniejszych wołacz brunatniejszy brunatniejsza brunatniejsze brunatniejsi brunatniejsze
stopień najwyższy najbrunatniejszy przypadek liczba pojedyncza liczba mnoga mos/mzw mrz ż n mos nmos mianownik najbrunatniejszy najbrunatniejsza najbrunatniejsze najbrunatniejsi najbrunatniejsze dopełniacz najbrunatniejszego najbrunatniejszej najbrunatniejszego najbrunatniejszych celownik najbrunatniejszemu najbrunatniejszej najbrunatniejszemu najbrunatniejszym biernik najbrunatniejszego najbrunatniejszy najbrunatniejszą najbrunatniejsze najbrunatniejszych najbrunatniejsze narzędnik najbrunatniejszym najbrunatniejszą najbrunatniejszym najbrunatniejszymi miejscownik najbrunatniejszym najbrunatniejszej najbrunatniejszym najbrunatniejszych wołacz najbrunatniejszy najbrunatniejsza najbrunatniejsze najbrunatniejsi najbrunatniejsze

(1.1) mający kolor ciemnobrązowy

(1.2) przen. zob. hitlerowski, faszystowski

odmiana:

(1.1-2)

 

przykłady:

(1.1) Wtem, gdy już był na pierwszym piętrze, otoczyło go kilku ludzi w brunatnych opończach, którymi zasłaniali kaftany w czarne i białe pasy^[1].

(1.2) Po opanowaniu Czechosłowacji dyplomacja brunatna rozwinęła ożywioną działalność na szerokim froncie^[2].

składnia:

kolokacje:

(1.1) czerwonobrunatny • czerwono-brunatny • płowobrunatny • rdzawobrunatny • brunatno-biały • brunatnoceglasty • brunatnoczarny • brunatno-czarny • brunatnoczerwony • brunatnopopielaty • brunatnorudy • brunatnoszary • brunatnożółty • niedźwiedź brunatny • węgiel brunatny • brunatny kolor

(1.2) brunatna ideologia / organizacja / przeszłość / rewolucja / prasa

synonimy:

antonimy:

hiperonimy:

(1.1) brązowy

hiponimy:

(1.1) żółtawobrunatny, żółtobrunatny, brudny, ciemnobrunatny, czerwonobrunatny, jasnobrunatny, płowobrunatny, rdzawobrunatny, szarobrunatny, zgniły, zielonobrunatny^[3]

holonimy:

meronimy:

wyrazy pokrewne:

rzecz. brunatność ż, brunatnienie n

czas. brunatnić, brunatnieć ndk.

przysł. brunatno, brunatnawo, brunatnie

przym. brunatnawy

związki frazeologiczne:

etymologia:

(1.1) śwn. brūnāt → ciemna tkanina^[4][5]

(1.2) od „brunatnych koszul”, potocznej nazwy oddziałów szturmowych NSDAP

uwagi:

(1.1) zobacz też: Indeks:Polski - Kolory

tłumaczenia:

• angielski: (1.1) brown
• duński: (1.1) brun, brunlig, brunagtig; (1.2) brun
• esperanto: (1.1) bruna
• fiński: (1.1) ruskea
• hiszpański: (1.1) pardo
• niemiecki: (1.1) braun; (1.2) braun
• rosyjski: (1.1) коричневый; (1.2) коричневый
• szwedzki: (1.1) brun
• wilamowski: (1.1) braun
• włoski: (1.1) bruno; (1.2) bruno

źródła:

1. Bolesław Prus Faraon
2. W obliczu wojny: z prasy polskiej 1939 roku, miesięcznik „Znak”, 337/1984, s. 77
3.  Uniwersalny słownik języka polskiego, red. Stanisław Dubisz i Elżbieta Sobol, Wydawnictwo Naukowe PWN.
4. Słownik zapożyczeń niemieckich w polszczyźnie, red. Marek Łaziński, Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa 2008, ISBN 978-83-01-15588-9, s. 39.
5.  Hasło „brunatny” w: Aleksander Brückner, Słownik etymologiczny języka polskiego, Krakowska Spółka Wydawnicza, Kraków 1927.