Loading AI tools
organizacja międzynarodowa powołana przez przedstawicieli państw Europy Środkowo-Wschodniej, które po konferencji jałtańskiej znalazły się w strefie wpływów ZSRR Z Wikipedii, wolnej encyklopedii
Zgromadzenie Europejskich Narodów Ujarzmionych (ang. Assembly of Captive European Nations), ACEN (lub pol. ZENU) – organizacja międzynarodowa powołana do życia przez przedstawicieli państw Europy Środkowo-Wschodniej i Albanii, które znalazły się w strefie wpływów ZSRR po konferencji jałtańskiej oraz Estonii, Łotwy i Litwy[1].
Konferencja w Jałcie w lutym 1945 podzieliła Europę na strefę wpływów USA (Europa Zachodnia, Północna i Grecja) i ZSRR (reszta Europy). Wywołało to oburzenie części rządów państw Europy Środkowo-Wschodniej, będących na emigracji (np. rządu polskiego), które nie brały udziału w konferencji i zostały o tym powiadomione dopiero w połowie lutego.
Z uwagi na napięcia panujące po wojnie pomiędzy USA i Wielką Brytanią a ZSRR liczono na nową wojnę pomiędzy niedawnymi aliantami i tym samym na przekreślenie postanowień z Jałty. Jednak zimna wojna nie mogła spełnić nadziei emigrantów. W ten sposób w 1954 przedstawiciele kilku państw, które były w orbicie wpływów ZSRR, zdecydowali się powołać międzynarodową organizację, mającą zapewnić skuteczną walkę z radzieckim okupantem.
10 sierpnia 1954 powołano do życia Zgromadzenie Europejskich Narodów Ujarzmionych z siedzibą w Nowym Jorku. W skład ACEN weszli emigracyjni przywódcy polityczni, działacze i intelektualiści podzieleni na trzy szczeble:
Członkowie ACEN dążyli do realizacji 3 głównych i wspólnych celów:
Funkcjonowanie ZENU oparto o model organizacyjny ONZ. Stąd też w skład organizacji wchodziły:
Od końca lat 60. działy trzy komisje: polityczno-prawna, socjalno-gospodarcza i kulturalno-informacyjna.
Organizacja początkowo działała prężnie, gdyż otrzymała znaczna pomoc finansową z Komitetu Wolnej Europy. Otwarto m.in. dodatkowe biura w Londynie, Paryżu i Bonn; organizowano manifestacje i rozdawano ulotki. ACEN wydawało także różne publikacje, organizowało spotkania z szefami rządów państw zachodnich oraz starało się wnieść problem państw zależnych od ZSRR pod obrady ONZ. Działania te jednak na skutek niekorzystnej sytuacji politycznej i braku faktycznej siły przebicia nie dały większego rezultatu.
Z powodów finansowych działalność Zgromadzenia została przerwana w styczniu 1972.
ZENU była organizacją wyjątkową, gdyż skupiała nie oficjalnie uznane państwa lub ich przedstawicielstwa, ale reprezentantów tych państw, które do 1939 były niezależne i dopiero wojna lub postanowienia z Jałty uniemożliwiły im dalszą prawną działalność na zasadach w pełni demokratycznych. Tym samym funkcjonowanie organizacji dawało pełną podmiotowość polityczno-prawną jej członkom i umożliwiało walkę z porządkiem politycznym wprowadzonym w Europie w 1945 r.
Seamless Wikipedia browsing. On steroids.
Every time you click a link to Wikipedia, Wiktionary or Wikiquote in your browser's search results, it will show the modern Wikiwand interface.
Wikiwand extension is a five stars, simple, with minimum permission required to keep your browsing private, safe and transparent.
