Zdzisław Tobiasz

Zdzisław Tobiasz (ur. 13 maja 1926 w Nowych Miedzach, zm. 17 października 2022^[1] w Konstancinie-Jeziornie^[2]) – polski aktor teatralny, telewizyjny, radiowy i filmowy, reżyser teatralny.

Zdzisław Tobiasz

Zdzisław Tobiasz (1957)
Data i miejsce urodzenia	13 maja 1926 Nowe Miedze
Data i miejsce śmierci	17 października 2022 Konstancin-Jeziorna
Zawód	aktor, reżyser teatralny
Lata aktywności	1949–1997
Odznaczenia

Użyczył głosu postaci Soamesa Forsyte’a w polskiej wersji językowej serialu BBC Two Saga rodu Forsyte’ów (TVP 1970), a rola ta przeszła do historii polskiego dubbingu jako największe osiągnięcie w tej dziedzinie filmowej^[3]. Stał się rozpoznawalny dzięki roli majora Wołczyka w serialu kryminalnym 07 zgłoś się (1976–1987)^[4]. Grał i reżyserował w Teatrze Telewizji.

Kariera

Po II wojnie światowej zamieszkał w Łodzi. W 1947 zdał maturę. Kiedy w gazecie przeczytał o zapisach do szkoły teatralnej, wkrótce zdał egzaminy i został przyjęty do Państwowej Wyższej Szkoły Teatralnej w Łodzi na wydział aktorski^[3]. Studiował także pod kierunkiem Leona Schillera, za którym wraz z innymi studentami z rocznika przeniósł się do Warszawy. W 1949 zadebiutował na scenie warszawskiego Teatru Placówka, filii łódzkiego Teatru Wojska Polskiego^[3] jako Antonelo w Psie ogrodnika Lope de Vegi. W 1951 ukończył studia na wydziale aktorskim warszawskiej PWST^[5][4].

W latach 1950–1951 występował w Państwowych Teatrach Dramatycznych w Szczecinie, gdzie w latach 1960–1961 wyreżyserował pięć przedstawień. W 1951 otrzymał angaż w warszawskim Teatrze Ateneum, z którym związał się w latach 1951–1957 i 1961–1991. Był też aktorem Teatru im. Stefana Jaracza w Olsztynie (1957–1958) i Teatru im. Juliusza Osterwy w Lublinie (1958–1960). Był wykładowcą warszawskiej PWST (1951–1955) i łódzkiej PWSFTViT (1975–1995). W 1991 otrzymał Złoty Mikrofon - nagrodę Polskiego Radia^[4].

Zmarł w wieku 96 lat w Domu Aktora Weterana w Skolimowie. 21 października 2022 aktora pożegnano podczas mszy świętej w Kościele Środowisk Twórczych przy placu Teatralnym w Warszawie. Następnego dnia został pochowany w grobie rodzinnym na cmentarzu parafialnym w miejscowości Rossoszyca w gminie Warta niedaleko Sieradza^[6][7][8].

Filmografia

• 1962: Ludzie z pociągu – strażnik kolejowy
• 1962: Gangsterzy i filantropi – nieuprzejmy kelner
• 1965: Życie raz jeszcze – kolejarz
• 1971: Agent nr 1 – major RN dowódca i koordynator akcji J. Iwanowa
• 1974: Jutro – Jozue
• 1976–1987: 07 zgłoś się – major Wołczyk w odc. 1-6, 8, 10–17, 19–20
• 1980: Zatrzymać czas – głos lektora
• 1982: Dolina Issy – aktor „oficer niemiecki” na planie filmu
• 1985: Przyłbice i kaptury – głos kanonika Dunina, wuja Uny
• 1987: Krótki film o zabijaniu – sędzia
• 1988: Dekalog V – sędzia
• 1989: Kanclerz – medyk Blandrata (odc. 1 i 2)

Źródło: Filmpolski.pl^[4].

Dubbing

• 1995: Niekończąca się opowieść III: Ucieczka z krainy Fantazji
• 1992–1996: Kroniki młodego Indiany Jonesa
• 1987–1988: Babar
• 1986: Piotr Wielki
• 1985: Asterix kontra Cezar – Juliusz Cezar (pierwsza wersja dubbingu)
• 1980: Pies, który śpiewał
• 1976: Dwanaście prac Asteriksa – Juliusz Cezar (pierwsza wersja dubbingu)
• 1976: Pogoda dla bogaczy
• 1971: Królowa Elżbieta – William Cecil
• 1983: Straszydła – burmistrz
• 1967: Saga rodu Forsyte’ów – Soames Forsyte
• 1963: Ikaria XB 1
• 1960: Wehikuł czasu
• 1956: Dwunastu gniewnych ludzi – ławnik #4

Ordery i odznaczenia

• Krzyż Oficerski Orderu Odrodzenia Polski (1988)
• Krzyż Kawalerski Orderu Odrodzenia Polski (1979)
• Złoty Krzyż Zasługi (1974)
• Medal 40-lecia Polski Ludowej (1984)
• Medal 10-lecia Polski Ludowej (19 stycznia 1955)^[9]
• Odznaka „Zasłużony Działacz Kultury” (1977)
• Odznaka honorowa „Za Zasługi dla Warszawy” (1977)

Źródło: Filmpolski.pl^[4].

Przypisy

1. PolsatP. News PolsatP., Nie żyje Zdzisław Tobiasz. Aktor miał 96 lat [online], polsatnews.pl [dostęp 2022-10-17] (pol.).
2. Zdzisław Tobiasz nie żyje. Aktor znany między innymi z serialu „07 zgłoś się” miał 96 lat [online], TVN24 [dostęp 2022-10-17] (pol.).
3. Zdzisław Tobiasz Biografia (1926-). Dziennik teatralny. [dostęp 2020-08-17]. [zarchiwizowane z tego adresu (2016-06-17)]. (pol.).
4. Zdzisław Tobiasz w bazie filmpolski.pl
5. Zdzisław Tobiasz. Wirtualna Polska. [dostęp 2020-08-18]. [zarchiwizowane z tego adresu (2020-08-18)]. (pol.).
6. W Kościele Środowisk Twórczych pożegnano aktora Zdzisława Tobiasza [online], Polska Agencja Prasowa SA [dostęp 2022-10-22] (pol.).
7. Pogrzeb Zdzisława Tobiasza w Rossoszycy [online], radiolodz.pl [dostęp 2022-10-22] (pol.).
8. Zdzisław Tobiasz, aktor znany z „07 zgłoś się” i „Sagi rodu Forsyte’ów” spoczął w Rossoszycy [online], sieradz.naszemiasto.p [dostęp 2022-10-22] (pol.).
9. M.P. z 1955 r. nr 101, poz. 1400 - Uchwała Rady Państwa z dnia 19 stycznia 1955 r. nr 0/196 - na wniosek Ministra Kultury i Sztuki.

Linki zewnętrzne

• Zdzisław Tobiasz w bazie IMDb (ang.)
• Zdzisław Tobiasz w bazie Filmweb
• Zdzisław Tobiasz w bazie filmpolski.pl
• Zdzisław Tobiasz, [w:] Encyklopedia teatru polskiego (osoby) [dostęp 2021-04-09].
• Zdzisław Tobiasz na zdjęciach w bazie Filmoteki Narodowej „Fototeka”
• Zdzisław Tobiasz w bazie Discogs.com (ang.)
• Zdzisław Tobiasz na zdjęciach w bibliotece Polona

Kontrola autorytatywna (osoba):

• ISNI: 0000000113107075
• VIAF: 165074711
• PLWABN: 9810657354805606

Encyklopedie internetowe:

• ETP: 45

Identyfikatory zewnętrzne:

• FilmPolski.pl: 514928