Zbigniew Włodzimierz Rau (ur. 3 lutego 1955 w Łodzi[1]) – polski polityk, prawnik i nauczyciel akademicki. Profesor nauk prawnych, profesor zwyczajny Uniwersytetu Łódzkiego, kierownik Katedry Doktryn Polityczno-Prawnych oraz Centrum Myśli Polityczno-Prawnej im. Alexisa de Tocqueville’a UŁ. Senator VI kadencji (2005–2007), wojewoda łódzki (2015–2019), poseł na Sejm IX i X kadencji (od 2019), minister spraw zagranicznych w drugim rządzie Mateusza Morawieckiego (2020–2023), przewodniczący OBWE (2022).
Data i miejsce urodzenia |
3 lutego 1955 |
---|---|
Minister spraw zagranicznych | |
Okres |
od 26 sierpnia 2020 |
Przynależność polityczna | |
Poprzednik | |
Następca | |
Przewodniczący OBWE | |
Okres |
od 1 stycznia 2022 |
Poprzednik | |
Następca | |
Wojewoda łódzki | |
Okres |
od 8 grudnia 2015 |
Przynależność polityczna |
bezpartyjny (z rekomendacji PiS) |
Poprzednik | |
Następca | |
Odznaczenia | |
Życiorys
Syn Zygmunta i Zdzisławy[1]. W 1977 ukończył studia na Wydziale Prawa i Administracji Uniwersytetu Łódzkiego. Pracował początkowo jako bibliotekarz stażysta i młodszy bibliotekarz w Bibliotece Uniwersytetu Łódzkiego. W 1980 wstąpił do NSZZ „Solidarność”.
W 1982 uzyskał stopień doktora nauk prawnych na Wydziale Prawa i Administracji UŁ. Od 1981 długoletni stypendysta i wykładowca uczelni w Niemczech, Holandii, Wielkiej Brytanii, USA i Australii[2]. Pracował m.in. w Max-Planck-Institut für Geschichte w Getyndze, w Trinity College w Cambridge oraz na Uniwersytecie Teksańskim w Austin. Przełożył i opatrzył komentarzem polskie wydanie Dwóch traktatów o rządzie Johna Locke’a z 1992[3].
W 1995 został pracownikiem naukowym Uniwersytetu Łódzkiego. W 1996 habilitował się na WPiA UŁ, pracę habilitacyjną stanowiła rozprawa pt. Contractarianism versus Holism: Reinterpreting Locke’s Two Treatises of Government[4]. Rok później został kierownikiem Zakładu Doktryn Polityczno-Prawnych. Od 1998 był pełnomocnikiem rektora ds. Filii Uniwersytetu Łódzkiego w Tomaszowie Mazowieckim. Z funkcji tej zrezygnował po uzyskaniu w 2019 mandatu poselskiego[5]. Od 2001 kierował Katedrą Filozofii Prawa i Etyki w Salezjańskiej Wyższej Szkole Ekonomii i Zarządzania w Łodzi. W 2005 otrzymał tytuł naukowy profesora nauk prawnych. Został kierownikiem Katedry Doktryn Polityczno-Prawnych na UŁ, a w 2007 objął funkcję kierownika Centrum Myśli Polityczno-Prawnej im. Alexisa de Tocqueville’a. Został też członkiem rady naukowej kwartalnika „Prawo i Więź”[6]. Doktoraty pod jego kierunkiem napisali m.in. Tomasz Tulejski (2002), Maciej Chmieliński (2003) i Kazimierz Michał Ujazdowski (2004)[4].
W 2005 był członkiem Honorowego Komitetu Poparcia Lecha Kaczyńskiego w wyborach prezydenckich. W wyborach parlamentarnych w tym samym roku uzyskał mandat senatora VI kadencji z ramienia Prawa i Sprawiedliwości w okręgu piotrkowskim. Reprezentował polski parlament w Zgromadzeniu Parlamentarnym Rady Europy[7]. W przedterminowych wyborach parlamentarnych w 2007 nie ubiegał się o reelekcję. We wrześniu 2008 znalazł się we władzach stowarzyszenia Ziemia Łódzka XXI[8]. Wchodził także w skład rady ogólnopolskiej ruchu Polska XXI. Był uczestnikiem seminariów lucieńskich organizowanych przez prezydenta Lecha Kaczyńskiego[9].
8 grudnia 2015 został powołany na stanowisko wojewody łódzkiego[10]. W 2018 kwestionował dopuszczalność sprawowania urzędu prezydenta Łodzi przez Hannę Zdanowską w związku z wyrokiem skazującym ją na karę grzywny. Deklarował działania nadzorcze w ramach kompetencji wojewody w razie jej ponownego zwycięstwa w wyborach samorządowych, których jednak nie podjął[11].
W wyborach w 2019 z ramienia PiS uzyskał mandat posła IX kadencji z okręgu łódzkiego[12]. W związku z tym wyborem 11 listopada 2019 zakończył urzędowanie na funkcji wojewody[13]. W Sejmie objął funkcję przewodniczącego Komisji Spraw Zagranicznych[14]. Był też przewodniczącym delegacji polskiego parlamentu do Zgromadzenia Parlamentarnego Rady Europy. Został też członkiem rady programowej Warsaw Enterprise Institute[15].
26 sierpnia 2020 prezydent RP Andrzej Duda na wniosek premiera Mateusza Morawieckiego powołał go na stanowisko ministra spraw zagranicznych[16]. W 2022 Zbigniew Rau pełnił funkcję przewodniczącego OBWE[17]. Wstąpił do Prawa i Sprawiedliwości; w wyborach w 2023 został liderem listy tej partii w okręgu łódzkim[18]. W trakcie kampanii wyborczej media ujawniły informacje o postępowaniu w sprawie procederu nielegalnego wydawania polskich wiz obcokrajowcom (w tym z Azji i Afryki) i nielegalnego przerzutu ludzi do USA, w którym mieli brać udział urzędnicy polskiego Ministerstwa Spraw Zagranicznych. Media okrzyknęły proceder ten mianem afery wizowej, Zbigniew Rau zanegował jednak istnienie afery[19]. W wyborach po raz drugi został wybrany do Sejmu, otrzymując 32 387 głosów[18]. 27 listopada tego samego roku zakończył pełnienie funkcji ministra.
Odznaczenia i wyróżnienia
- Srebrny Krzyż Zasługi (2001)[20]
- Medal Komisji Edukacji Narodowej (2007)
- Brązowa Odznaka „Zasłużony dla Ochrony Przeciwpożarowej” (2017)[21]
- Medal Stulecia Utworzenia Policji Państwowej (2019)[22]
- Order „Za zasługi” I klasy (Ukraina, 2022)[23][24]
- Odznaka Honorowa Krzyż Pamięci Szlaku Nadziei (2022)[25]
Publikacje
- Jako autor
- Contractarianism versus Holism: Reinterpreting Locke’s Two Treatises of Government, University Press of America, Lanham 1995.
- From communism to liberalism: Essays on the individual and civil society, Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego, Łódź 1998.
- Liberalizm. Zarys myśli politycznej XIX i XX wieku, Fundacja Aletheia, Warszawa 2000.
- Forgotten freedom. In search of the historical foundation of liberalism, Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego, Łódź 2004.
- Jako redaktor i współredaktor
- The Reemergence of Civil Society in Eastern Europe and the Soviet Union, Westview Press, Boulder 1991.
- Księga cnót (wybór i wstęp), Księgarnia Akademicka, Kraków 2006.
- Umowa społeczna i jej krytycy w myśli politycznej i prawnej, wraz z Maciejem Chmielińskim, Wydawnictwo Naukowe Scholar, Warszawa 2010.
- Tocquevillian Ideas: Contemporary European Perspectives, wraz z Markiem Tracz-Trynieckim, University Press of America, Lanham 2014.
- Bellum iustum versus bellum sacrum. Uniwersalny spór w refleksji średniowiecznej. Konstancja 1414–1418, wraz z Tomaszem Tulejskim, Wydawnictwo Adam Marszałek, Toruń 2014.
- Magna Carta. A Central European Perspective of our Common Heritage of Freedom, wraz z Przemysławem Żurawskim vel Grajewskim i Markiem Tracz-Trynieckim, Routledge, Londyn 2016.
- Doktryna Polaków: Klasyczna filozofia polityczna w dyskursie potocznym, wraz z Katarzyną Staszyńską, Maciejem Chmielińskim i Krzysztofem Zagórskim, Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego i Wydawnictwo Naukowe Scholar, Łódź-Warszawa, 2018.
- Tłumaczenia
- John Locke, Dwa traktaty o rządzie, seria Biblioteka klasyków filozofii, Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa 1992.
Przypisy
Bibliografia
Wikiwand in your browser!
Seamless Wikipedia browsing. On steroids.
Every time you click a link to Wikipedia, Wiktionary or Wikiquote in your browser's search results, it will show the modern Wikiwand interface.
Wikiwand extension is a five stars, simple, with minimum permission required to keep your browsing private, safe and transparent.