Wybory prezydenckie w Stanach Zjednoczonych w 1832 roku

Wybory prezydenckie w Stanach Zjednoczonych w 1832 roku – dwunaste wybory prezydenckie w historii Stanów Zjednoczonych. Na urząd prezydenta wybrano ponownie Andrew Jacksona, a wiceprezydentem został Martin Van Buren.

Wybory prezydenckie w Stanach Zjednoczonych w 1833 roku

Państwo	Stany Zjednoczone
Rodzaj	wybory prezydenckie
Data przeprowadzenia	2 – 21 listopada 1832 (głosowanie powszechne)
Podstawa prawna	Konstytucja Stanów Zjednoczonych
Głosowanie
Wyniki wyborów prezydenckich (% głosów elektorskich): Jackson 76,6% Clay 17,1% Floyd 3,8% Wirt 2,5%
Wyniki wyborów wiceprezydenckich (% głosów elektorskich): Van Buren 66,1% Sergeant 17,1% Wilkens 10,5% Lee 3,8% Ellmaker 2,5%
Frekwencja: 55,4%
poprzednie: 1828 następne: 1836

Mapa wyborcza Stanów Zjednoczonych w 1832 roku. Liczba na mapie określa liczbę przedstawicieli stanu w Kolegium Elektorów

Kampania wyborcza

Wybory prezydenckie w 1832 roku były pierwszymi wyborami, gdzie pojawiła się trzecia siła polityczna – Partia Antymasońska^[1]. Były także pierwszymi wyborami, w których kandydaci każdej partii zostali wysunięci na konwencjach^[2]. Kluczowe znaczenie w trakcie kampanii wyborczej miała sprawa Banku Stanów Zjednoczonych^[1]. Stronnictwo prezydenta Jacksona było mocno przeciwne tej instytucji i usiłowało ją zlikwidować, nie czekając do 1836 roku, kiedy to miała wygasnąć jego licencja^[1]. Aby do tego doprowadzić Jackson wycofał depozyty i umieścił je w bankach stanowych^[3]. Decyzja ta miała istotne znaczenie przy nominacji Partii Demokratycznej^[3]. Jej kandydatem na wiceprezydenta został Martin Van Buren^[2]. Kwestia Banku Centralnego była także istotna dla Henry’ego Claya, który zamierzał kandydować przeciwko Jacksonowi jako kandydat Narodowej Partii Republikańskiej^[4]. Nominację wiceprezydencką z jej ramienia otrzymał John Sergeant^[2]. Partia Antymasońska, która powstała w 1826 roku, jako opozycja wobec Jacksona, zorganizowała jesienią 1831 roku konwencję w Baltimore, argumentując że są jedyną partią reprezentującą interesy ludu (uważała większość klasy politycznej za masonów, w tym prezydenta i Claya)^[5]. Ich kandydatem na prezydenta został William Wirt^[6].

Kandydaci

Partia Demokratyczna

• 
  Andrew Jackson
• 
  Martin Van Buren

Narodowi Republikanie

• 
  Henry Clay
• 
  John Sergeant

Partia Antymasońska

• 
  William Wirt
• 
  Amos Ellmaker

Partia Niezależnych

• 
  John Floyd

Wyniki głosowania

Głosowanie powszechne odbyło się w dniach 2 – 21 listopada 1832 i wzięło w nim udział niecałe 1,3 mln osób^[7]. Frekwencja wyniosła 55,4%^[8]. Jackson uzyskał 54,2% poparcia wobec 37,4% dla Claya i 7,8% dla Wirta^[7]. Ponadto nieco ponad 7000 głosów oddano na niezależnych elektorów, głosujących na innych kandydatów^[7]. W głosowaniu Kolegium Elektorów (zatwierdzonym 13 lutego 1833^[9]) Jackson uzyskał 219 głosów, przy wymaganej większości 144 głosów^[10]. Na Henry’ego Claya oddano 49 głosów, na Johna Floyda – 11, a na Williama Wirta – 7^[10]. Wiceprezydentem został Martin Van Buren, otrzymując 189 głosów, wobec 49 dla Johna Sergeanta^[10]. Dalsze miejsca zajęli: William Wilkens (30 głosów), Henry Lee (11 głosów) i Amos Ellmaker (7 głosów)^[10]. Dwa głosy elektorskie ze stanu Maryland nie zostały wzięte pod uwagę^[10].

Kandydat na prezydenta	Partia	Głosowanie powszechne		Kolegium Elektorów
		Głosy	Procent
Andrew Jackson	Partia Demokratyczna	701 780	54,2%	219
Henry Clay	Narodowi Republikanie	484 205	37,4%	49
John Floyd	Partia Niezależnych	b.d.	b.d.	11
William Wirt	Partia Antymasońska	100 715	7,8%	7
Łącznie				286

Kandydat na wiceprezydenta	Partia	Kolegium Elektorów
Martin Van Buren	Partia Demokratyczna	189
John Sergeant	Narodowi Republikanie	49
William Wilkens	Partia Demokratyczna	30
Henry Lee	Partia Niezależnych	11
Amos Ellmaker	Partia Antymasońska	7
Łącznie		286

Przypisy

1. Bartnicki 1995 ↓, s. 162.
2. Pastusiak 1999 ↓, s. 181.
3. Bartnicki 1995 ↓, s. 163.
4. Bartnicki 1995 ↓, s. 161.
5. Jones 2016 ↓, s. 171.
6. Jones 2016 ↓, s. 172.
7. US President – National Vote. Our Campaign. [dostęp 2017-05-16]. (ang.).
8. Election of 1832. CountingTheVotes. [dostęp 2017-05-19]. (ang.).
9. Presidential Election of 1832. Biblioteka Kongresu. [dostęp 2017-05-16]. (ang.).
10. Electoral College Box – 1832. NARA. [dostęp 2017-05-16]. (ang.).

Bibliografia

• Maldwyn Jones: Historia USA. Gdynia: Latarnia, 2016. ISBN 978-83-65387-02-8. (pol.).
• Andrzej Bartnicki: Historia Stanów Zjednoczonych Ameryki. T. 2. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN, 1995. ISBN 83-01-11894-6. (pol.).
• Longin Pastusiak: Prezydenci Stanów Zjednoczonych Ameryki Północnej. Warszawa: Iskry, 1999. ISBN 83-207-1558-X. (pol.).

Encyklopedie internetowe (wybory prezydenckie w Stanach Zjednoczonych):

• Britannica: event/United-States-presidential-election-of-1832