Wojewodowie brzeskokujawscy

Wojewodowie kujawsko–dobrzyńscy i Księstwa kujawskiego

Monarcha	#	Wojewoda	Portret	Herb	Lata sprawowania urzedu	Lata życia
Bolesław Mieszkowic	1	Henryk[a]			ok. 1194 – ok. 1195[1]
Mieszko III Stary/ Leszek Biały/ Konrad I mazowiecki	2	Piotr Wszeborowic Stary ze Strzelna[b] Piotr Wszeborowic Stary ze Skrzyńska			1198[1]	zm. przed 1216[1]
Konrad I mazowiecki	3	Arnold			marzec 1228 – 23 kwietnia 1228[2]
	4	Krzesław Krystynowic Krzesław Krystynowic (z Piotrkowa, z Skrzyńska)			ok. 17 września 1231 – 1232[2]
Kazimierz I kujawski	5	Jan Wilkowic Jan Wilkowic (z Izbicy)			30 czerwca 1236 – 2 lipca 1236[2]
	6	Bogusza Bogusza (z Kościoła/Kościelca)			7 marca 1246 – 29 czerwca 1258[2]
	7	NN.[c]			po 8 sierpnia 1259[2]
	8	Wilk z Izbicy			14 grudnia 1267[2]	zm. przed 22 kwietnia 1303[3]

Wojewodowie księstwa brzeskokujawskiego

Monarcha	#	Wojewoda	Portret	Herb	Lata sprawowania urzedu	Lata życia
Władysław I Łokietek/ Kazimierz II łęczycki/ Siemowit dobrzyński	1	Wilk z Izbicy[d]			grudzień 1267/7 sierpnia 1273 – październik 1287[3]	zm. przed 22 kwietnia 1303[3]
	2	Krystyn Krystyn (z Piotrkowa) Nazywany wojewodą kujawskim			20 maja 1292 – 6 września 1297[3]
Władysław I Łokietek/ Kazimierz II łęczycki/ Siemowit dobrzyński/ Wacław II	3	Bronisz ze Służewa Nazywany wojewodą kujawskim (dok. książęce) i wojewodą brzeskim (dok. własne)			20 grudnia 1297 – 13 stycznia 1301/1308[4]	zm. prawdopodobnie między 22 kwietnia 1316 a 1 kwietnia 1317
Wacław III	4	NN.[e]			25 stycznia 1306[4]
Władysław I Łokietek	5	Stanisław z Kruszyna			10 maja 1307 – 10–15 czerwca 1308[4]	zm. przed 6 lipca 1314[4]
	6	Mikuł			10 listopada 1313 – 28 kwietnia 1320[4]
	7	Jan			19 listopada 1319 – 27 sierpnia 1320[4]
Władysław I Łokietek/ Zakon Krzyżacki/ Kazimierz III Wielki	8	Wojciech Kościelec z Pakości Wojciech, Wojtek Kościelec z Pakości, Kościoła (Kościelca)			28 kwietnia 1325 – 4 października 1349[4][f]

Wojewodowie województwa brzeskokujawskiego Królestwa Polskiego i I Rzeczypospolitej

Monarcha	#	Wojewoda	Portret	Herb	Lata sprawowania urzedu	Lata życia
Kazimierz III Wielki	1	Wojciech Kościelec z Pakości Wojciech, Wojtek Kościelec z Pakości, Kościoła (Kościelca)			28 kwietnia 1325 – 4 października 1349[4]
	2	Wincenty z Lubeiania Nazywany na przemian wojewodą brzeskim i kujawskim			19 maja 1350 – 10 września 1356[4]	zm. przed 5 czerwca 1357[4]
Kazimierz III Wielki/ Ludwik Węgierski/ Jadwiga Andegaweńska/ Władysław II Jagiełło	3	Wojciech z Kościoła[g] Wojciech z Kościelca, Pakości, Łabiszyna			3 stycznia 1358 – 10 marca 1386[4]
Jadwiga Andegaweńska/ Władysław II Jagiełło	4	Krzesław z Kościoła Krzesław z Kościoła (Kościelnej Wsi), Poczernina (Pocierzyna), Wstowa (Mstowa)			24 lipca 1391 – 13 października 1411[5]	zm. przed 19 lipca 1412[5]
Władysław II Jagiełło	5	Maciej Kościelec z Łabiszyna Maciej, Maciek, Kościelec z Łabiszyna			9 czerwca 1412 – przed 6 marca 1430[5]	zm. przed 6 marca 1430[5]
Władysław II Jagiełło/ Władysław III Warneńczyk/ Kazimierz IV Jagiellończyk	6	Jan z Lichenia Jan z Lichenia, Gosławic			3 kwietnia 1430 – 15 październiak 1448[6]	zm. przed 31 października 1449[6]
Kazimierz IV Jagiellończyk	7	Jan (II) Kretkowski			23 grudnia 1449 – 24 czerwca 1451[6]	zm. przed 4 stycznia 1452[6]
	8	Mikołaj Szarlejski ze Ściborza			25 marca 1452 – 25 maja 1457[6]	1400 – 23 czerwca 1457[6]
	9	Mikołaj (I) Kościelecki ze Skępego			3 grudnia 1457 – 2 stycznia 1480[6]	zm. przed 12 stycznia 1480[6]
	10	Andrzej Kretkowski z Chodcza			9 lutego/11 maja 1480 – przed 3 lipca 1480[6]	zm. przed 3 lipca 1480[6]
	11	Piotr Dunin Piotr Dunin z Prawkowic, Świętego, Ujazdu			22 lipca 1480 – 17 kwietnia 1484[6]	zm. 20 maja 1484[6]
Kazimierz IV Jagiellończyk/ Jan I Olbracht	12	Jan (I) z Oporowa			5 października 1484 – 5 grudnia 1493[7]	zm. 7 lutego 1494[7]
Jan I Olbracht	13	Maciej ze Służewa			13 października 1494 – 20 kwietnia 1496[7]
	14	Andrzej z Pierowej Woli/Andrzej Lubieński Andrzej z Pierowej Woli, Lubienia Andrzej Lubieński, z Lubienia			11 lipca 1496 – 16 maja 1498[7]/sierpnia 1500[8]	zm. sierpień 1510[8]
Jan I Olbracht/ Aleksander Jagiellończyk/ Zygmunt I Stary	15	Mikołaj Kościelecki			31 maja 1500[7]/7 marca 1501[8] – 28 lutego 1510[7]	zm. ok. 1510
Zygmunt I Stary	16	Mikołaj Kretkowski			ok. 12 października 1511 – 24 grudnia 1519[8]	zm. 30 lipca 1520[8]
	17	Stanisław Kościelecki			ok. 18 października 1520 – 7 stycznia 1522[8]	1460, Kościelec – 1534, Sokołów
	18	Mikołaj Kościelecki			7 stycznia 1522[8] – 24 lutego 1525[9]	1485, Kościelec – 1535
	19	Andrzej Oporowski			24 lutego 1525 – 6 września 1532[9]	zm. 1540
	20	Jan Oporowski			6 września 1532 – przed 28 czerwca 1540[9]	zm. przed 28 czerwca 1540[9]
	21	Jan Janusz Kościelecki[10] Jan, Janusz, Kościelecki			28 czerwca 1540 – 20 grudnia 1542[9]	1490, Kościelec – 1545
	22	Mikołaj Potulicki			20 grudnia 1542 – przed 11 listopada 1545[9]	zm. przed 11 listopada 1545[9]
Zygmunt I Stary/ Zygmunt II August	23	Rafał Leszczyński			4 grudnia 1545 – 15 lutego 1549/ok. 27 lipca 1550[9]	zm. ok. 1550
Zygmunt II August	24	Jannusz Kościelecki			27 lipca 1550 – 29 marca 1553[9]	1524 – 1564
	25	Andrzej Krotoski			1 maja 1553 – 10 sierpnia 1553[9]	zm. przed 3 grudnia 1555[9]
	26	Łukasz Górka			ok. 3 grudnia 1555 – 5 kwietnia 1558	ok. 1533 – 23 stycznia 1573
	27	Bartłomiej Zebrzydowski			4 kwietnia 1558 – 25 stycznia 1559[9]
Zygmunt II August/ Henryk III Walezy/ Stefan Batory	28	Jan Służewski			9 maja 1563 – 28 września 1577[9]	zm. przed 6 marca 1581[9]
Stefan Batory	29	Piotr Potulicki			6 marca 1581 – 26 sierpnia 1584[11]	zm. 1606
Stefan Batory/ Zygmunt III Waza	30	Grzegorz Kretkowski			4 listopada 1584 – 12 kwietnia 1590[11]	po 1508 – 1586/1590
Zygmunt III Waza	31	Andrzej Leszczyński			28 stycznia 1591 – 24 lipca 1606	1559 – 24 lipca 1606[11]
	32	Michał Działyński			1609 – 29 kwietnia 1617[11]	ok. 1560 – 29 kwietnia 1617[11]
	33	Jan Gostomski			2 tycznia 1620 – 10 grudnia 1620[11]	ok. 1576 – 12 marca 1623
Zygmunt III Waza/ Władysław IV Waza	34	Jakub Szczawiński			23 listopada 1620/19 grudnia 1620 – 5 lutego 1637[11]	1577 – 5 lutego 1637[11]
Władysław IV Waza	35	Andrzej Kretkowski			14 marca 1637 – 1 maja 1643[11]	zm. 1 maja 1643[11]
Władysław IV Waza/ Jan II Kazimierz Waza	36	Jan Szymon Szczawiński			5 maja 1643 – 20 maja 1652[11]	zm. 21 grudnia 1654/1655[11]
Jan II Kazimierz Waza	37	Władysław Wierzbowski			20 maja 1652/21 lipca 1656 – 1657[11]	1612 – 1657
	38	Hieronim Wierzbowski			1657/8 kwietnia 1656 – 10 maja 1661[11]	zm. 1 maja 1665
Jan II Kazimierz Waza/ Michał Korybut Wiśniowiecki/ Jan III Sobieski	39	Zygmunt Działyński			16 maja 1661 – 1678[11]	1618 – 9 maja 1685
Jan III Sobieski	40	Jan Opaliński			1678 – 18 lutego 1684[12]	1629 – 18 lutego 1684[12]
Jan III Sobieski/ August II Mocny/ Stanisław Leszczyński	41	Zygmunt Dąmbski			1684/9 czerwca 1685 – 19 sierpnia 1704[12]	zm. 1704[12]
Stanisław Leszczyński	42	Maciej Pstrokoński			16 marca 1706 – 7 lutego 1707[12]	zm. 1707[12]
August II Mocny	43	Jan Jakub Potulicki			15 lutego 1710 – 23 czerwca 1726[12]	zm. 23 czerwca 1726[12]
August II Mocny/ Stanisław Leszczyński/ August III Sas	44	Andrzej Dąmbski			8 lipca 1726 – sierpień 1734[12]	zm. sierpień 1734[12]
August III Sas/ Stanisław August Poniatowski	45	Antoni Józef Dąmbski			20 grudnia 1734 – ok. 20 grudnia 1770	1706 – 4 lipca 1771, Lubraniec
Stanisław August Poniatowski	36	Ludwik Karol Dąmbski			20 grudnia 1770 – 27 lutego 1783[12]	1731 – 27 lutego 1783[12]
	47	Stanisław Dąmbski			20 czerwca 1783[12] – 1793/1809	zm. 1809[12], Warszawa

Przypisy

1. Urzędnicy kujawscy i dobrzyńscy XII - XV wieku. Spisy, oprac. J. Bieniak, S. Szybkowski, red. A. Gąsiorowski, Kórnik 2014, s. 122.
2. Urzędnicy kujawscy i dobrzyńscy XII - XV wieku. Spisy, oprac. J. Bieniak, S. Szybkowski, red. A. Gąsiorowski, Kórnik 2014, s. 123.
3. Urzędnicy kujawscy i dobrzyńscy XII - XV wieku. Spisy, oprac. J. Bieniak, S. Szybkowski, red. A. Gąsiorowski, Kórnik 2014, s. 70.
4. Urzędnicy kujawscy i dobrzyńscy XII - XV wieku. Spisy, oprac. J. Bieniak, S. Szybkowski, red. A. Gąsiorowski, Kórnik 2014, s. 71.
5. Urzędnicy kujawscy i dobrzyńscy XII - XV wieku. Spisy, oprac. J. Bieniak, S. Szybkowski, red. A. Gąsiorowski, Kórnik 2014, s. 72.
6. Urzędnicy kujawscy i dobrzyńscy XII - XV wieku. Spisy, oprac. J. Bieniak, S. Szybkowski, red. A. Gąsiorowski, Kórnik 2014, s. 192.
7. Urzędnicy kujawscy i dobrzyńscy XII - XV wieku. Spisy, oprac. J. Bieniak, S. Szybkowski, red. A. Gąsiorowski, Kórnik 2014, s. 193.
8. Urzędnicy kujawscy i dobrzyńscy XVI - XVIII. Spisy, oprac. K. Mikulski, W. Stanek, przy współudziale Z. Górskiego, R. Kabacińskiego, red. A. Gąsiorowski, Kórnik 1990, s. 61.
9. Urzędnicy kujawscy i dobrzyńscy XVI - XVIII. Spisy, oprac. K. Mikulski, W. Stanek, przy współudziale Z. Górskiego, R. Kabacińskiego, red. A. Gąsiorowski, Kórnik 1990, s. 62.
10. Błażejewski Stanisław, Kutta Janusz, Romaniuk Marek: Bydgoski Słownik Biograficzny. Tom VI. Bydgoszcz 2000. ISBN 83-85327-58-4, str. 49-57
11. Urzędnicy kujawscy i dobrzyńscy XVI - XVIII. Spisy, oprac. K. Mikulski, W. Stanek, przy współudziale Z. Górskiego, R. Kabacińskiego, red. A. Gąsiorowski, Kórnik 1990, s. 63.
12. Urzędnicy kujawscy i dobrzyńscy XVI - XVIII. Spisy, oprac. K. Mikulski, W. Stanek, przy współudziale Z. Górskiego, R. Kabacińskiego, red. A. Gąsiorowski, Kórnik 1990, s. 64.

Uwagi

1. Możliwe, że to Henryk Kietlicz, wygnany z Krakowa ok. 1191 roku, Urzędnicy kujawscy i dobrzyńscy XII - XV wieku. Spisy, oprac. J. Bieniak, S. Szybkowski, red. A. Gąsiorowski, Kórnik 2014, s. 122.
2. Przejęcie władzy na Kujawami przez Konrada I mazowieckiego doprowadziło do czasowej likwidacji urzędu i przekazania kompetencji tegoż wojewodzie mazowieckiemu, Urzędnicy kujawscy i dobrzyńscy XII - XV wieku. Spisy, oprac. J. Bieniak, S. Szybkowski, red. A. Gąsiorowski, Kórnik 2014, ss. 122 - 123.
3. Możliwe, że był on spokrewniony z poprzednim bądź był to ten sam. Jedyne źródło o wzmiankujące o nim przekazuje wiadomość o zranieniu oraz pojmaniu, niewymienionego z imienia, wojewody kujawskiego, Urzędnicy kujawscy i dobrzyńscy XII - XV wieku. Spisy, oprac. J. Bieniak, S. Szybkowski, red. A. Gąsiorowski, Kórnik 2014, s. 123.
4. Przedtem wojewoda całego Księstwa kujawskiego, Urzędnicy kujawscy i dobrzyńscy XII - XV wieku. Spisy, oprac. J. Bieniak, S. Szybkowski, red. A. Gąsiorowski, Kórnik 2014, s. 70. Po śmierci Kazimierza I kujawskiego jego dzielnica został podzielona między jego synów - księstwo inowrocławskie dla Ziemomysła i księstwo brzeskokujawskie dla Władysława.
5. Wojewoda niezidentyfikowany. Utożsamiany z Stanisławem z Kruszyna, Urzędnicy kujawscy i dobrzyńscy XII - XV wieku. Spisy, oprac. J. Bieniak, S. Szybkowski, red. A. Gąsiorowski, Kórnik 2014, s. 71.
6. W 1343 r. ziemie księstwa brzesko-kujawskiego zostały włączone do Królestwa Polskiego.
7. Do 1371 r. tytułowany wojewodą kujawskim, po tym roku zwykle wojewodą brzeskim, Urzędnicy kujawscy i dobrzyńscy XII - XV wieku. Spisy, oprac. J. Bieniak, S. Szybkowski, red. A. Gąsiorowski, Kórnik 2014, s. 71.

Bibliografia

• Szybkowski S., Kujawska szlachta urzędnicza w późnym średniowieczu (1370–1501), Gdańsk 2006, ISBN 83-7326-362-4
• Urzędnicy kujawscy i dobrzyńscy XVI – XVIII. Spisy, oprac. K. Mikulski, W. Stanek, przy współudziale Z. Górskiego, R. Kabacińskiego, red. A. Gąsiorowski, Kórnik 1990.
• Urzędnicy kujawscy i dobrzyńscy XII – XV wieku. Spisy, oprac. J. Bieniak, S. Szybkowski, red. A. Gąsiorowski, Kórnik 2014.