Loading AI tools
pasmo górskie Z Wikipedii, wolnej encyklopedii
Wielka Fatra (514.85; słow. Veľká Fatra) – pasmo górskie w Karpatach Zachodnich (Słowacja). Leży między Małą Fatrą (na pn.), Tatrami Niżnymi (na wsch.), Górami Kremnickimi (na pd.) i Kotliną Turczańską (na zach.). Długość pasma z pn. na pd. wynosi około 40 km[1]. Jedna z najbardziej dziewiczych i bezludnych (bez stałego osadnictwa) grup górskich na Słowacji, charakteryzująca się długimi, halnymi, widokowymi grzbietami, głębokimi dolinami, licznymi formacjami skalnymi oraz rozległymi kompleksami leśnymi. Prawie w całości objęta ochroną w ramach Parku Narodowego Wielka Fatra, a przy tym dobrze zagospodarowana turystycznie (liczne szlaki turystyczne). Przez turystów odwiedzana jest niezbyt licznie[2].
Według dawnego podziału słowackich Karpat dokonanego przez Jána Hromádkę (1886-1968), twórcę nowoczesnej geografii słowackiej[3], Wielka Fatra obejmowała zupełnie wyraźnie wydzielający się obszar, który ograniczały[2]:
Aktualny podział orograficzny Słowacji z 1978 r.[4], którego autorami są Michal Lukniš (1916-1986) i Emil Mazúr (1920-1990), przyłączył do Wielkiej Fatry (na zasadzie lokalnych podobieństw geologicznych i morfologicznych) spore fragmenty terenu, zaliczane przedtem do innych grup górskich. W ten sposób w skład Wielkiej Fatry weszły[2]:
Najwyższe i inne najważniejsze szczyty Wielkiej Fatry[5]:
Na południu wyraźna przełęcz Malý Šturec (890 m) oddziela Wielką Fatrę od Gór Kremnickich. Na wschodzie Przełęcz Donowalska oddziela Wielką Fatrę od Gór Starohorskich (słow. Starohorské vrchy)[5].
Wielką Fatrę dzieli się na 7 podregionów:
Wielka Fatra porównywana bywa do polskich Bieszczadów, ogromne grzbietowe hale pasterskie przypominają bowiem połoniny. Hal tych jednak jest więcej niż w polskich Bieszczadach, a gołe, granitowe szczyty, przeplatane wapienno-dolomitowymi kopcami, pocięte głębokimi dolinami odróżniają ją wyraźnie od Bieszczadów. Lasy porastające stoki to głównie lasy świerkowe, podczas gdy dla Bieszczadów charakterystyczne są lasy bukowe. Przede wszystkim jednak Wielka Fatra odróżnia się dzikością. Mimo że dolinami biegną dobre drogi, turystyczny ruch jest tutaj niewielki, a baza noclegowa słabo rozbudowana. Wielka Fatra posiada gęstą sieć szlaków turystycznych. Na wielu z nich można całymi dniami spotkać tylko nielicznych turystów. Grzbiety Wielkiej Fatry są długie, można nimi wędrować nawet dziesiątki kilometrów bez schodzenia do dolin. Mimo zwartości, są przy tym zróżnicowane. Dzięki grzbietowym halom rozciągają się z nich rozlegle widoki obejmujące nie tylko szczyty Wielkiej Fatry, ale także Małą Fatrę, Beskidy, Góry Choczańskie, Tatry, Niżne Tatry, Rudawy Weporskie i Góry Kremnickie[2].
Seamless Wikipedia browsing. On steroids.
Every time you click a link to Wikipedia, Wiktionary or Wikiquote in your browser's search results, it will show the modern Wikiwand interface.
Wikiwand extension is a five stars, simple, with minimum permission required to keep your browsing private, safe and transparent.