V Lwowski Batalion Etapowy

V Lwowski batalion etapowy – oddział wojsk wartowniczych i etapowych w okresie II Rzeczypospolitej pełniący między innymi służbę ochronną na granicy polsko-sowieckiej.

V Lwowski batalion etapowy

Historia
Państwo	Polska
Sformowanie	1919
Rozformowanie	1921
Organizacja
Dyslokacja	Wiśniowiec Oziery
Podległość	DOE „Tarnopol” DOE „Równe” DGE Wołyńskie

Formowanie i zmiany organizacyjne

Formowanie batalionu rozpoczęto na przełomie 1918-1919. Otrzymał on nazwę okręgu generalnego, w którym powstał i kolejny numer porządkowy oznaczany cyfrą rzymską^[1]. Batalion powstał z I Pomorskiego batalionu etapowego^[2]. W myśl rozkazu NDWP nr 2900/IV z 30 stycznia 1920 VII batalion etapowy stacjonujący w Wiśniowcu otrzymał nazwę V Lwowski batalion etapowy^[3]. Do batalionu wcielono żołnierzy starszych wiekiem i o słabszej kondycji fizycznej. Oficerowie i podoficerowie nie mieli większego doświadczenia bojowego. Batalion nie posiadał broni ciężkiej, a broń indywidualną żołnierzy stanowiły stare karabiny różnych wzorów z niewielką ilością amunicji^[1]. We wrześniu 1920 batalion znajdował się w strukturze 3 Armii, stacjonował w Sawinie, liczył 4 oficerów oraz 423 podoficerów i szeregowców^[4].

W lutym 1921 bataliony etapowe przejęły ochronę granicy polsko-rosyjskiej^[5]. Początkowo pełniły ją na linii kordonowej, a w maju zostały przesunięte bezpośrednio na linię graniczną z zadaniem zamknięcia wszystkich dróg, przejść i mostów^[6]. W 1921 bataliony etapowe ochraniające granicę przekształcono w bataliony celne^[7].

Służba etapowa

31 lipca 1920 batalion otrzymał zadanie wejść w skład grupy kpt. Zajchowskiego z miejscem postoju w Kamieniu Koszyrskim^[8].

Celem zwolnienia wojsk liniowych ze służby kordonowej i szczelniejszego zamknięcia granicy państwa, w marcu 1921 Ministerstwo Spraw Wojskowych zarządziło obsadzenie Kordonu Naczelnego Dowództwa WP przez Bataliony Etapowe^[9]. V Lwbe przejął odcinek granicy od m. Karpiłówka do Stolina. Dowództwo rozmieściło się w m. Oziery^[10]. Z końcem miesiąca Dowództwo Wołyńskiej Inspekcji Etapowej sprecyzowało zadanie i nakazało batalionowi obsadzić granicę od Klesowa do Stolina^[11]. W kwietniu 1921 uległa zmianie granica kordonowa. Batalion przesunął się w kierunku wschodnim na linię Oznamicze–Bleżowo. Dowództwo batalionu miało przemieścić się do Bierezowa lub Glinnoje^[12].

Dowódcy batalionu

• kpt. Dionizy Bilogram^[13] (był 8 VI^[14] - był IX 1920^[4])

Przypisy

1. Odziemkowski 2013 ↓, s. 28.
2. Spis byłych oddziałów WP 1935 ↓, s. 73.
3. Numeracja baonów DOE „Lwów” ↓, s. 1.
4. Odziemkowski 2019 ↓, s. 175.
5. Bereza i Szczepański 2014 ↓, s. 22.
6. Bereza i Szczepański 2014 ↓, s. 23.
7. Dominiczak 1992 ↓, s. 64.
8. Materiały dyslokacyjne 3 A ↓, s. 2.
9. Rozkazy organizacyjne Wołyńskiej IE ↓, s. 1.
10. Rozkazy organizacyjne Wołyńskiej IE ↓, s. 3.
11. Rozkazy organizacyjne Wołyńskiej IE ↓, s. 11.
12. Rozkazy organizacyjne Wołyńskiej IE ↓, s. 18.
13. Tuliński 2020 ↓, s. 803.
14. Odziemkowski 2019 ↓, s. 136.

Bibliografia

• Hubert Bereza, Kajetan Szczepański: Centralna Szkoła Podoficerska KOP. Grajewo: Towarzystwo Przyjaciół 9 PSK, 2014. ISBN 978-83-938921-7-4.
• Henryk Dominiczak: Granica wschodnia Rzeczypospolitej Polskiej w latach 1919–1939. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN, 1992. ISBN 83-01-10202-0.
• Janusz Odziemkowski: Polskie formacje etapowe w Galicji Wschodniej na Wołyniu i Ukrainie w latach 1918-1920. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe Uniwersytetu Kardynała Stefana Wyszyńskiego, 2019. ISBN 978-83-8090-616-7.
• Janusz Odziemkowski. Użycie batalionów etapowych i wartowniczych wojsk polskich w walkach w Galicji, na Wołyniu i Lubelszczyźnie, 11 lipca-1 września 1920. „Przegląd Historyczno-Wojskowy”. 3 (249), 2013. Warszawa: Dom Wydawniczy Bellona. ISSN 1440-6281.
• Arkadiusz Tuliński: 6 Armia Wojska Polskiego w wojnie polsko-bolszewickiej w 1920 r. T. 1 i 2. Warszawa: Instytut Pamięci Narodowej – Komisja Ścigania Zbrodni przeciwko Narodowi Polskiemu, 2020. ISBN 978-83-8229-062-2.
• Wiktor Brummer, Wacław Zawadzki. Spis byłych oddziałów Wojska Polskiego. „Przegląd Historyczno-Wojskowy”. 2 (183), 2000. Warszawa: Dom Wydawniczy Bellona. ISSN 1640-6281.
• Materiały dotyczące spraw dyslokacyjnych 3 Armii → Archiwum Straży Granicznej. Szczecin.
• Rozkazy organizacyjne służby kordonowej Wołyńskiej Inspekcji Kordonowej 6 Armii → Archiwum Straży Granicznej. Szczecin.
• Zarządzenie Dowództwa Okręgu Etapowego Lwów dotyczące nazw i numeracji baonów etapowych 1920 → Archiwum Straży Granicznej. Szczecin. (sygn.29/45.)