Ulica Tadeusza Kościuszki w Płocku

Ulica Tadeusza Kościuszki w Płocku (dawniej Dominikańska) – ulica na Starym Mieście w Płocku. Zaczyna się przy placu Gabriela Narutowicza, kończy blisko 300 metrów dalej na skrzyżowaniu z ulicą Misjonarską, gdzie przechodzi w plac Jarosława Dąbrowskiego.

Ten artykuł dotyczy ulicy w Płocku. Zobacz też: ulica Tadeusza Kościuszki.

ulica Tadeusza Kościuszki

Stare Miasto
Widok na ul. Kościuszki od strony placu Dąbrowskiego
Państwo	Polska
Miejscowość	Płock
Długość	290 m
Przebieg
0 m ul. Tumska 130 m pl. Obrońców Warszawy pl. Obrońców Warszawy 190 m pl. Obrońców Warszawy 290 m ul. Misjonarska
Położenie na mapie Płocka ulica Tadeusza Kościuszki
Położenie na mapie Polski ulica Tadeusza Kościuszki
Położenie na mapie województwa mazowieckiego ulica Tadeusza Kościuszki
52°32′30,2″N 19°41′32,1″E

Historia

Ulica początkowo była traktem prowadzącym do Wyszogrodu, Czerwińska i dalej na Ruś Kijowską. Kościół św. Dominika i pobliski cmentarz znajdujące się w rejonie obecnego placu Obrońców Warszawy wytyczały wschodnie granice miasta. Dalej trakt zakręcał w stronę dzisiejszych rogatek warszawskich. Na początku XIV w. rozwój miasta poszedł w przeciwnym kierunku, a tereny wokół traktu, nazywane przedmieściem wyszogrodzkim, pozostały niezmienione aż do końca XVII wieku. W wyniku II rozbioru Polski miasto zajęli Prusacy. Droga została wyprostowana, położono kostkę brukową, która przetrwała do dziś pod warstwą asfaltu. Wzdłuż ulicy zaczęły powstawać nieduże klasycystyczne domy z ogrodami dla urzędników niemieckich.

Ważniejsze obiekty

Kościuszki 3 – dawna elektrownia Górnickich

Niegdyś budynek należący do rodziny Górnickich, którym przypisuje się zelektryfikowanie Płocka. Górniccy uruchomili w nim pierwszą w mieście elektrownię^[1]. Obecnie mieści Dział zbiorów audiowizualnych Książnicy Płockiej.

Kościuszki 6 – Książnica Płocka

Budynek powstały w 1902 roku w celu stworzenia siedziby dla Towarzystwa Kredytowego Ziemskiego. Zaprojektowany został przez dwóch polskich architektów: Apoloniusza Nieniewskiego i Władysława Kozłowskiego. Po przeniesieniu Towarzystwa Kredytowego do Warszawy budynek przejęły siostry zakonne. Pozostał w majątku zakonnym, nawet w okresie Polski Ludowej, kiedy był siedzibą Komitetu Wojewódzkiego PZPR. Po roku 1989 budynek wykupiła Wojewódzka Biblioteka Publiczna, a następnie zaadaptowała do swoich potrzeb^[2]. Obecnie jest to gmach główny Książnicy Płockiej im. Władysława Broniewskiego.

Kościuszki 8

Neorenesansowy budynek z końca XIX wieku, początkowo siedziba Płockiego Towarzystwa Rolniczego.

Kościuszki 9

Dziewiętnastowieczny piętrowy budynek, stojący przy zachodnim narożniku placu Obrońców Warszawy, dawna siedziba NKWD, obecnie Szkoła Języków Obcych.

Kościuszki 13

Parterowy budynek z poddaszem z początku XIX wieku, do wybuchu pierwszej wojny światowej siedziba Poczty Polskiej

Kościuszki 16 – kościół podominikański

Osobny artykuł: Kościół św. Dominika w Płocku.

Budynek świątyni wzniesiono w latach 1227–1237, a około 1590 roku gruntownie przebudowano. Po zajęciu Płocka przez Prusaków kościół w 1805 r. został zamieniony na świątynię protestancką. Wystrój wnętrza sięga połowy XVIII wieku. Obecnie jest kościołem parafialnym parafii św. Maksymiliana Kolbego^[2].

Kościuszki 18 – klasztor podominikański

Osobny artykuł: Cerkiew Przemienienia Pańskiego w Płocku.

Klasztor dominikański ufundował w 1234 roku Konrad Mazowiecki. W latach 1570–1573 został powiększony o dom dla nowicjatu i kaplicę. W drugiej połowie XIX w. budynki zakonników zaadaptowano na cele mieszkalne, szkolne i jako archiwum. Obecnie klasztor służy za kościół parafialny prawosławnej parafii Przemienienia Pańskiego^[2].

Kościuszki 20 – Akademickie Liceum Ogólnokształcące

Gmach Akademickiego Liceum Ogólnokształcącego przy Akademii Mazowieckiej w Płocku. Dawniej siedziba Instytutu Języków Obcych PWSZ.

Kościuszki 24 – dom Władysława Broniewskiego

Niewielki, wzniesiony pod koniec XIX wieku budynek, w którym urodził się i mieszkał poeta Władysław Broniewski. Od strony ogrodu rozpościera się kilkusetletni dąb szypułkowy, o którym wspomniał w swych wierszach Broniewski. Obecnie siedziba płockiego okręgu Związku Nauczycielstwa Polskiego^[2].

Kościuszki 28 – szpital miejski

Osobny artykuł: Szpital Miejski Świętej Trójcy w Płocku.

Dwukondygnacyjna XVIII-wieczna kamienica. W pierwszej połowie XVIII wieku za sprawą Michała Poniatowskiego przeniesiono tu Szpital św. Trójcy^[2].

Przypisy

1. PortalPłock, Elektrownia oraz 60 statków na Wiśle
2. Mirosław Romanowski: Przewodnik Płock i okolice. Katarzyna Strumińska. Płock: 2002, s. 25,46,48.