Ulica Henryka Dąbrowskiego w Chorzowie

Ulica gen. Jana Henryka Dąbrowskiego w Chorzowie – jedna z ulic w chorzowskich dzielnicach Centrum i Chorzów-Batory. Biegnie od ul. Katowickiej (DK 79) do ul. Armii Krajowej, krzyżując się m.in. z ul. Króla J. III Sobieskiego, ul. M. Kopernika, ul. M. Drzymały, ul. Hajducką, ul. J. Omańkowskiej, ul. Cichą^[1].

ulica generała Henryka Dąbrowskiego

Chorzów-Batory, Centrum
IV Liceum Ogólnokształcące im. Marii Skłodowskiej-Curie (ul. gen. H. Dąbrowskiego 34)
Państwo	Polska
Miejscowość	Chorzów
Długość	około 2 km
Przebieg
0m ↑ ul. Marii Konopnickiej ← ul. Katowicka → 90m ul. Bankowa 300m ← ul. Jana III Sobieskiego → 450m ← ul. Zjednoczenia → ↗ ul. Mikołaja Kopernika 500m pl. Mikołaja Kopernika 530m ul. Starego Zdroju 750m ← ul. Michała Drzymały → 925m ← ul. Hajducka → 1025m ul. Wita Hankego 1060m ul. Wawrzyna Hajdy 1200m ul. Częstochowska 1220m ul. Janiny Omańkowskiej 1285m ul. Jasna 1405m droga dojazdowa 1430m ul. Czysta 1540m ul. Bałtycka 1575m ← zjazdy do DTŚ → 1600m Drogowa Trasa Średnicowa 902 1720m zjazd do DTŚ 1830m ul. Cicha 1890m potok Rawa 1980m ← ul. Armii Krajowej →
Położenie na mapie Polski ulica generała Henryka Dąbrowskiego
Położenie na mapie województwa śląskiego ulica generała Henryka Dąbrowskiego
Położenie na mapie Chorzowa ulica generała Henryka Dąbrowskiego
50°17′21,6″N 18°56′44,8″E

Droga przed I wojną światową nosiła nazwę Gneisenaustraße, a później Parkstraße (pierwszy odncinek) i Scharnhorststraße (drugi odcinek); w dwudziestoleciu międzywojennym: H. Dąbrowskiego, Rejtana, później Nowotki^[2].

Obiekty historyczne

Przy ulicy znajdują się następujące historyczne obiekty i miejsca^[3][4][5]:

• Park Hutników (między ul. Powstańców Śląskich i ul. gen. Jana H. Dąbrowskiego), założony w latach 1872–1873, wpisany do rejestru zabytków 1 sierpnia 2001 (nr rej.: A/49/01);
• kamienica mieszczańska (ul. gen. J. H. Dąbrowskiego 11), wzniesiona około 1900 w stylu neobarokowym, ustawiona w układzie kalenicowym, wpisana do rejestru zabytków 8 października 1998 (nr rej.: A/1682/98);
• willa di Biasi (ul. H. Dąbrowskiego 22), wpisana do rejestru zabytków 15 maja 2020 (nr rej. A/647/2020)^[6];
• eklektyczny murowany budynek szkolny – obecnie siedziba IV Liceum Ogólnokształcącego im. Marii Skłodowskiej-Curie (ul. gen. J. H. Dąbrowskiego 34), wzniesiony około 1908, na planie prostokąta, murowany z cegły (z użyciem kamienia); budowlę wpisano do rejestru zabytków 1 października 1981 (nr rej.: A/1267/81, granice obejmują budynek szkoły wraz ze stylowym wystrojem oraz najbliższe otoczenie, wyznaczone ogrodzeniem; obecny nr rej. A/1160/23^[7]); na fasadzie budynku umieszczono tablicę, upamiętniającą chorzowskich nauczycieli, poległych i pomordowanych w latach II wojny światowej (67 nazwisk);
• cmentarz parafialny z pomnikiem-grobem zbiorowym wojennym dwudziestu ośmiu żołnierzy Wojska Polskiego z 75. Pułku Piechoty, poległych 2 września 1939; na cmentarzu znajduje się także mogiła zbiorowa wojenna Henryka Pięty i Mariana Moja, poległych w obronie Chorzowa w walce z hitlerowcami we wrześniu 1939;
• pomnik Fryderyka Chopina (ul. gen. J. H. Dąbrowskiego/pl. Fryderyka Chopina);
• budynek administracyjny^[8] Zakładu Ubezpieczeń Społecznych (ul. gen. J. H. Dąbrowskiego 45); na jego fasadzie umieszczono tablicę upamiętniającą budowę budynku; obiekt wpisano do rejestru zabytków 13 września 2022 (nr rej. A/1039/22)^[9];
• kościół pw. Ducha Świętego (ul. gen. H. Dąbrowskiego 104); budynek ukończono w 1963; został wpisany do rejestru zabytków 22 marca 2022 (nr rej. A/949/2022)^[10]; wpis do rejestru zabytków objął budynek kościoła wraz z kaplicą oraz łącznikiem^[11].

Instytucje

Przy ul. gen. J. H. Dąbrowskiego swoją siedzibę mają: Miejski Dom Kultury nr 1 (ul. gen. H. Dąbrowskiego 7), Akademicki Zespół Szkół Ogólnokształcących w Chorzowie – I Liceum Ogólnokształcące im. J. Słowackiego i Gimnazjum Dwujęzyczne (ul. gen. J. H. Dąbrowskiego 36)^[12], IV Liceum Ogólnokształcącego im. Marii Skłodowskiej-Curie (ul. gen. H. Dąbrowskiego 34)^[13], Szkoła Podstawowa nr 4 i Gimnazjum Nr 1 (ul. gen. H. Dąbrowskiego 53), parafia Ewangelicko-Augsburska w Chorzowie (ul. gen. H. Dąbrowskiego 22), oddział ZUS (ul. gen. H. Dąbrowskiego 45), Miejski Ośrodek Sportu i Rekreacji w Chorzowie – hala sportowa (ul. gen. H. Dąbrowskiego 113), parafia Ducha Świętego w Chorzowie (ul. gen. H. Dąbrowskiego 104), firmy i przedsiębiorstwa handlowo-usługowe, Państwowa Szkoła Muzyczna im. Grzegorza Fitelberga w Chorzowie (ul. gen. H. Dąbrowskiego 43). Ulicą kursują autobusy ZTM^[14].

Zobacz też

• Alba Chorzów
• Osiedle Ruch (Chorzów)
• Ulica Wolności w Chorzowie

Przypisy

1. Okręg Katowicki – Plany miast, wyd. Demart SA, Warszawa 2009, ISBN 978-83-89239-38-9.
2. Red. Grzegorz Grzegorek: Encyklopedia Chorzowa. Katowice: Wydawnictwo Prasa i Książka, 2009, s. 594. ISBN 978-83-926442-2-4.
3. Śląski Wojewódzki Konserwator Zabytków: Rejestr zabytków w Chorzowie. www.wkz.katowice.pl. [dostęp 2011-08-24]. (pol.).
4. Rejestr zabytków nieruchomych – województwo śląskie [online], Narodowy Instytut Dziedzictwa, 30 września 2024 [dostęp 2011-08-24].
5. Śląski Urząd Wojewódzki w Katowicach: Ewidencja miejsc pamięci województwa śląskiego: miasto Chorzów. www.katowice.uw.gov.pl. [dostęp 2011-08-24]. [zarchiwizowane z tego adresu (2011-09-25)]. (pol.).
6. Spis obiektów nieruchomych wpisanych do rejestru zabytków z terenu województwa śląskiego (pol.) wkz.katowice.pl [dostęp 2020-06-02].
7. Spis obiektów nieruchomych wpisanych do rejestru zabytków z terenu województwa śląskiego (stan na 6 kwietnia 2023 r.) (pol.) wkz.katowice.pl [dostęp 2023-04-08]
8. Michał Bulsa, Decyzje dotyczące wpisów i skreśleń w rejestrze zabytków nieruchomych województwa śląskiego w 2022 roku, „Wiadomości Konserwatorskie Województwa Śląskiego” 2023, t. 15, s. 382.
9. Spis obiektów nieruchomych wpisanych do rejestru zabytków z terenu województwa śląskiego (stan na 7 października 2022 r.) (pol.) wkz.katowice.pl [dostęp 2022-10-14]
10. WPIS DO REJESTRU ZABYTKÓW (A/949/2022) (pol.) wkz.katowice.pl [dostęp 2022-03-28]
11. Michał Bulsa, Decyzje dotyczące wpisów i skreśleń w rejestrze zabytków nieruchomych województwa śląskiego w 2022 roku, „Wiadomości Konserwatorskie Województwa Śląskiego” 2023, t. 15, s. 382.
12. Akademicki Zespół Szkół Ogólnokształcących w Chorzowie (strona oficjalna). slowacki.edu.pl. [zarchiwizowane z tego adresu (2012-01-21)]. (pol.) www.slowacki.edu.pl [dostęp 2011-08-24].
13. IV Liceum Ogólnokształcące im. Marii Skłodowskiej-Curie w Chorzowie (strona oficjalna). curie.edu.pl. [zarchiwizowane z tego adresu (2011-08-10)]. (pol.) www.curie.edu.pl [dostęp 2011-08-24].
14. KZK GOP: Kursy dla przystanku Chorzów Dąbrowskiego (pol.) www.rozklady.kzkgop.pl [dostęp 2011-08-24].

Linki zewnętrzne

• https://www.chorzow-mbp.sowa.pl/index.php?KatID=2&typ=repl&plnk=q__Ulica+D%C4%85browskiego&sort=byscore (Publikacje nt. Ulicy gen. Henryka Dąbrowskiego w Bibliografii Chorzowa, hasło: Ulica Dąbrowskiego)