Typografia

Typografia (z gr. týpos „odbicie, forma”, gráphō „piszę”)^[1] – termin funkcjonujący w kilku różnych znaczeniach^[2]. Pierwszym zastosowaniem terminu „typografia” jest historyczne określenie drukarni^[2]. Mianem tym określa się również technikę druku wypukłego, zwanego inaczej typograficznym. W trzecim, najszerszym ujęciu, typografia jest dziedziną koncentrującą się na kształtowaniu struktur i aranżacji języka w jego wizualnym wymiarze^[3]. Zajmuje się ona doborem pisma, jego użyciem i składem, a także ustalaniem optymalnych norm pisarskich^[4][5].

Dysk z Fajstos

Johannes Gutenberg

O typografii można mówić również w kontekście:

• poligrafii, drukarstwa, raczej w znaczeniu tradycyjnym, związanym ze stosowaniem czcionek;
• ogółu zagadnień dotyczących projektowania drukowanych liter i innych znaków pisarskich (zarówno czcionek, jak i fontów) oraz wzajemnych relacji pomiędzy tymi znakami i grupami znaków;
• układu graficznego drukowanej strony;
• sztuki użytkowej zajmującej się estetyką szaty graficznej publikacji;
• układu graficznego strony w witrynie WWW.

Współczesne postrzeganie typografii

Ze względu na swój interdyscyplinarny charakter typografia nie posiada jednej definicji^[6]. Za jedną z trafniejszych można uznać definicję proponowaną przez Department of Typography and Graphic Communication Uniwersytetu w Reading, według której typografia to projektowanie ułatwiające czytanie i odbiór. Definicja ta we właściwy sposób określa przeznaczenie i cel typografii, nie ograniczając jej przestrzeni jedynie do nośnika papierowego. Obecnie podkreśla się, że typografia jest ważnym narzędziem w komunikacji wizualnej.

W ten sam sposób typografię definiują polscy badacze, m.in. Tomasz Bierkowski i Jacek Mrowczyk^[6]. Według Tomasza Bierkowskiego zagadnienia związane z typografią dzielą się na dwie podstawowe grupy ukazujące jej formalny oraz funkcjonalny charakter. Ten pierwszy odnosi się do sztuki prawidłowego składu dzieła – układu graficznego, layoutu, wyglądu i estetyki publikacji, rozmieszczenia materiałów tekstowych i ilustracyjnych na stronie. Natomiast funkcjonalny charakter typografii określa osobę typografa jako interpretatora treści przekazu oraz pośrednika między nadawcą a odbiorcą^[7].

Obecnie naturalnym środowiskiem typografii jest przestrzeń cyfrowa^[6]. Dlatego też w definiowaniu typografii konieczne jest podkreślanie ciągłej potrzeby przystosowywania tej dziedziny sztuki do coraz nowocześniejszych technologii oraz dynamicznych zmian, z którymi typografia będzie musiała się zmierzyć w przyszłości^[3]. Wykreowanie jednej, stałej i idealnej definicji typografii jest zadaniem trudnym do zrealizowania ze względu na nieustanną konieczność weryfikowania tej dyscypliny oraz dostosowywania jej do zachodzących zmian.

Zobacz też

Zobacz hasło typografia w Wikisłowniku

• znaki typograficzne
• liternictwo
• Międzynarodowe Stowarzyszenie Typograficzne
• sztuka książki
• edytorstwo
• design