Remove ads
Dysk z Fajstos – gliniany dysk o średnicy około 16 cm i grubości około 1,2 cm, datowany na okres między 1650 a 1600 rokiem p.n.e. Odnaleziony został w 1908 roku w ruinach pałacu z czasów kultury minojskiej w Fajstos przez włoskiego archeologa Luigi Perniera[1]. Obecnie jest eksponowany w Muzeum Archeologicznym w Heraklionie.
Dysk pokryty jest obustronnie ciągiem napisów w postaci ideogramów, spiralnie odchodzących ze środka ku obrzeżu dysku. Spośród 241[2] odciśniętych stemplem[3] symboli rozróżniono 45 różnych znaków, przedstawiających głowy ludzkie, naczynia, narzędzia, okręty[4]. Linie dzielą dysk na 31 sekcji na stronie A i na 30 na stronie B[5], z których każda składa się od trzech do pięciu znaków.
Symbole te przypominają pismo linearne A[6]. Jedna z hipotez głosi, że napis jest w języku greckim.
Wielokrotnie podejmowano próby odcyfrowania dysku. M.in. w 1931 F.G. Gordon uznał, że tekst ten brzmi:
„pan kroczący na skrzydłach po spokojnej ścieżce, gwiazd pogromca, spieniona zatoka, pogromca małych rekinów na pełzającym kwiecie; pan, pogromca końskiej skóry (lub powierzchnię skały), pies wspinający się po ścieżce, pies przechylający łapą dzbany z wodą, wdrapujący się po krętej ścieżce, wysuszający bukłak...”
W 1948 grecki uczony K.D. Ktistopoulos ogłosił swoją wersję:
Pan Najwyższy – bóstwo, tronów mocarnych gwiazda,
Pan Najwyższy – słów pociechy delikatność,
Pan Najwyższy – proroctw dawca,
Pan Najwyższy – jaj białko.
Jedną z prób podjął Benon Szałek, wysuwając przypuszczenie, że napis rozpoczyna się na brzegu krążka i biegnie spiralnie ku środkowi. Uznał ponadto, że dysk został zapisany w archaicznym języku greckim, a jego treścią jest modlitwa[7].
W 2008 roku amerykański historyk sztuki dr Jerome Martin Eisenberg ogłosił, że dysk z Fajstos to fałszerstwo. Na łamach czasopisma „Minerva” opublikował artykuł, w którym stwierdził, że dysk z Fajstos to oszustwo archeologa, który go odnalazł. Zdaniem Eisenberga znaki na dysku są chaotyczne i niejednorodne, a Luigi Pernier dokonał tego fałszerstwa, ponieważ chciał zdobyć sławę[8].
Remove ads
(A1)       |
(A2)   |
(A3)    |
(A4)  |
(A5)   |
(A6)  |
(A7)   |
(A8)  [.] |
(A9)    |
(A10)   |
(A11) |
(A12)    |
(A13)   |
(A14)   |
(A15)  |
(A16) |
(A17)   |
(A18) |
(A19) |
(A20) |
| (A21) |
(A22) |
(A23)  |
(A24)  |
| (A25) |
(A26) |
(A27) |
(A28)  |
| (A29) |
(A30) |
(A31) |
|
(B1)  |
(B2) |
(B3)  |
(B4) |
(B5)  |
(B6)   |
(B7) |
(B8)  |
(B9)  |
(B10) |
(B11)  |
(B12) |
| (B13) |
(B14) |
(B15) |
(B16) |
(B17)  |
(B18) |
(B19) |
(B20) |
| (B21) |
(B22) |
(B23) |
(B24) |
| (B25) |
(B26) |
(B27)  |
(B28) |
| (B29) |
(B30) |
Remove ads
Wikiwand in your browser!
Seamless Wikipedia browsing. On steroids.
Every time you click a link to Wikipedia, Wiktionary or Wikiquote in your browser's search results, it will show the modern Wikiwand interface.
Wikiwand extension is a five stars, simple, with minimum permission required to keep your browsing private, safe and transparent.
Remove ads