Loading AI tools
polski polityk i publicysta Z Wikipedii, wolnej encyklopedii
Tomasz Adam Merta (ur. 7 listopada 1965 w Legnicy[1], zm. 10 kwietnia 2010 w Smoleńsku) – polski urzędnik państwowy, historyk myśli politycznej i publicysta, w latach 2005–2010 podsekretarz stanu w Ministerstwie Kultury i Dziedzictwa Narodowego i generalny konserwator zabytków.
 Tomasz Merta podczas 43. Tygodnia Kultury Beskidzkiej w Żywcu (2006) | |
| Data i miejsce urodzenia |
7 listopada 1965 |
|---|---|
| Data i miejsce śmierci |
10 kwietnia 2010 |
| Generalny konserwator zabytków | |
| Okres |
od 4 listopada 2005 |
| Poprzednik | |
| Następca | |
| Odznaczenia | |
   | |
Absolwent IV Liceum Ogólnokształcącego im. Hanki Sawickiej w Kielcach[1]. Ukończył następnie studia w zakresie filologii polskiej na Wydziale Polonistyki Uniwersytetu Warszawskiego, studia podyplomowe Szkoły Nauk Społecznych przy Instytucie Filozofii i Socjologii Polskiej Akademii Nauk. Pisał doktorat na Wydziale Stosowanych Nauk Społecznych UW.
W latach 1996–1998 pracował jako asystent w Instytucie Stosowanych Nauk Społecznych UW. Od 1996 do 1999 wchodził w skład zespołu redakcyjnego pisma „Res Publica Nowa”. W latach 1996–2000 był polskim korespondentem „East European Constitutional Review”, następnie do 2002 zajmował stanowisko redaktora naczelnego „Kwartalnika Konserwatywnego”. Był członkiem Warszawskiego Klubu Krytyki Politycznej założonego po wyborach prezydenckich w 1995 roku[2] przez środowiska prawicowe[3][4].
W latach 2000–2001 pełnił funkcję doradcy ministra kultury i dziedzictwa narodowego Kazimierza Michała Ujazdowskiego. Od 2001 do 2002 był dyrektorem Instytutu Dziedzictwa Narodowego.
Należał do współautorów programu Prawa i Sprawiedliwości w dziedzinie kultury. Zasiadał w radzie „IV Rzeczypospolitej”. W 2005 należał do Honorowego Komitetu Poparcia Lecha Kaczyńskiego w wyborach prezydenckich.
Związany ze środowiskiem krakowskiego Ośrodka Myśli Politycznej (należał do Klubu Przyjaciół i Sponsorów OMP). Współautor i współredaktor książek publicystycznych W obronie zdrowego rozsądku (2000) oraz Pamięć i odpowiedzialność (2005). Publikował także m.in. w „Znaku”, „Życiu”, „Rzeczpospolitej”, „Gazecie Wyborczej”, „Przeglądzie Politycznym”, „Więzi”, „Newsweeku” i „Ozonie”. Konsultant merytoryczny w Centrum Edukacji Obywatelskiej, współautor programów nauczania i podręczników m.in. do wiedzy o społeczeństwie, historii i przedsiębiorczości oraz metodycznych poradników dla nauczycieli.
4 listopada 2005 został powołany na stanowiska podsekretarza stanu w Ministerstwie Kultury i Dziedzictwa Narodowego oraz generalnego konserwatora zabytków. Po utworzeniu nowego rządu 16 listopada 2007 pozostał na tych stanowiskach.
Zginął 10 kwietnia 2010 w katastrofie polskiego samolotu Tu-154M w Smoleńsku w drodze na obchody 70. rocznicy zbrodni katyńskiej[5]. 20 kwietnia 2010 został pochowany na cmentarzu parafii św. Zofii Barat w Warszawie[6].
16 kwietnia 2010 pośmiertnie odznaczono go Krzyżem Komandorskim z Gwiazdą Orderu Odrodzenia Polski[7], a także pośmiertnie złotą Glorią Artis i Medalem Komisji Edukacji Narodowej[8]. Tego samego dnia Sejmik Województwa Dolnośląskiego nadał mu tytuł honorowego obywatela Dolnego Śląska.
Tomaszowi Mercie poświęcono biografię literacką autorstwa Beaty Mikluszki i Łukasza Perzyny Poeta na urzędzie (Wyd. Akces, Warszawa 2011), zawierającą relacje m.in. Kazimierza Michała Ujazdowskiego, Bogdana Zdrojewskiego i Marka Cichockiego. „Teologia Polityczna” i Muzeum Historii Polski w Warszawie wydały Nieodzowność konserwatyzmu. Księgę pamięci Tomasza Merty[9] oraz Nieodzowność konserwatyzmu. Pisma wybrane[10]. Pośmiertnie przyznano mu Nagrodę Literacką im. Józefa Mackiewicza (2012, za książkę Nieodzowność konserwatyzmu. Pisma wybrane)[11] oraz nagrodę Kustosz Pamięci Narodowej (2013)[12].
W 2022 jego imieniem nazwano salę konferencyjną w budynku Ministerstwa Kultury i Dziedzictwa Narodowego w Warszawie[13].
Syn Januariusza i Marianny. Był żonaty z Magdaleną Pietrzak-Mertą. Mieli trzy córki[14].
Seamless Wikipedia browsing. On steroids.
Every time you click a link to Wikipedia, Wiktionary or Wikiquote in your browser's search results, it will show the modern Wikiwand interface.
Wikiwand extension is a five stars, simple, with minimum permission required to keep your browsing private, safe and transparent.
