Tlenek wapnia

Tlenek wapnia (wapno palone), CaO – nieorganiczny związek chemiczny z grupy tlenków zasadowych zawierający wapń na II stopniu utlenienia.

Tlenek wapnia

Nazewnictwo Nomenklatura systematyczna (IUPAC) konst. tlenek wapnia, tlenek(2−) wapnia(2+) addyt. oksydowapń Inne nazwy i oznaczenia wapno palone, wapno kalcynowane
Ogólne informacje
Wzór sumaryczny	CaO
Masa molowa	56,08 g/mol
Wygląd	drobnokrystaliczne, białe ciało stałe
Identyfikacja
Numer CAS	1305-78-8
PubChem	14778
DrugBank	DB15648
SMILES O=[Ca]
InChI InChI=1S/Ca.O InChIKey ODINCKMPIJJUCX-UHFFFAOYSA-N
Właściwości Gęstość 3,34 g/cm³[1]; ciało stałe Rozpuszczalność w wodzie reaguje[1] w innych rozpuszczalnikach kwasy[1] Temperatura topnienia 2613 °C[1] Temperatura wrzenia 2850 °C[2]
Niebezpieczeństwa Karta charakterystyki: dane zewnętrzne firmy Sigma-Aldrich [dostęp 2012-06-08] Globalnie zharmonizowany system klasyfikacji i oznakowania chemikaliów Na podstawie podanego źródła[2] Niebezpieczeństwo Zwroty H H315, H318, H335 Zwroty P P261, P280, P305+P351+P338 Europejskie oznakowanie substancji oznakowanie ma znaczenie wyłącznie historyczne Na podstawie podanego źródła[2] Drażniący (Xi) Zwroty R R37/38, R41 Zwroty S S26, S39 NFPA 704 Na podstawie podanego źródła[3] 0 3 0   Temperatura zapłonu niepalny[2] Temperatura samozapłonu niepalny[2] Numer RTECS EW3100000
Podobne związki
Podobne związki	MgO, BaO, Ca(OH)2
Jeżeli nie podano inaczej, dane dotyczą stanu standardowego (25 °C, 1000 hPa)

W temperaturze pokojowej związek ten jest białym ciałem drobnokrystalicznym. Tlenek wapnia posiada własności higroskopijne. Łączy się gwałtownie z wodą tworząc wodorotlenek wapnia, przy czym wydziela się ciepło.

Tlenek wapnia jest otrzymywany technicznie na wielką skalę przez prażenie (tzw. kalcynowanie) kamienia wapiennego w temperaturze 900–1000 °C w piecach zwanych wapiennikami.

CaCO₃ → CaO + CO₂

Ma zastosowanie w budownictwie (jako zaprawa murarska oraz w przemysłowej produkcji silikatów), w metalurgii, w przemyśle szklarskim i ceramicznym. Jest używany również jako środek owadobójczy (insektycyd), jako nawóz sztuczny w rolnictwie (podwyższa pH gleby) oraz do otrzymywania karbidu. Na skalę laboratoryjną wykorzystywany jest m.in. do otrzymywania amoniaku oraz jako środek odwadniający.

Przypisy

1. David R.D.R. Lide David R.D.R. (red.), CRC Handbook of Chemistry and Physics, wyd. 90, Boca Raton: CRC Press, 2009, s. 4-55, ISBN 978-1-4200-9084-0 (ang.).
2. Calcium oxide (nr 451711) – karta charakterystyki produktu Sigma-Aldrich (Merck) na obszar Polski. [dostęp 2012-06-08]. (przeczytaj, jeśli nie wyświetla się prawidłowa wersja karty charakterystyki)
3. Tlenek wapnia (nr 451711) (ang.) – karta charakterystyki produktu Sigma-Aldrich (Merck) na obszar Stanów Zjednoczonych. [dostęp 2012-06-08]. (przeczytaj, jeśli nie wyświetla się prawidłowa wersja karty charakterystyki)

Kontrola autorytatywna (rodzaj indywiduum chemicznego):

• GND: 4069810-5
• BNCF: 37614

Encyklopedie internetowe:

• Britannica: science/calcium-oxide
• БРЭ: 2037552
• SNL: kalsiumoksid
• Catalana: 0152614, 0101639