Tlenek baru

Tlenek baru, BaO – nieorganiczny związek chemiczny z grupy tlenków zasadowych zawierający bar na II stopniu utlenienia.

Tlenek baru

Nazewnictwo Nomenklatura systematyczna (IUPAC) konst. monotlenek monobaru, monotlenek baru, tlenek baru, tlenek(2−) baru(2+), tlenek baru(2+), tlenek baru(II)
Ogólne informacje
Wzór sumaryczny	BaO
Masa molowa	153,33 g/mol
Wygląd	bezbarwne kryształy żółtawy proszek[1][2]
Identyfikacja
Numer CAS	1304-28-5
PubChem	62392
InChI InChI=1S/Ba.O InChIKey QVQLCTNNEUAWMS-UHFFFAOYSA-N
Właściwości Gęstość 5,72 g/cm³ (w układzie regularnym)[2]; ciało stałe Rozpuszczalność w wodzie 1,5 g/100 g (20 °C)[2] w innych rozpuszczalnikach rozcieńczone kwasy, etanol; nierozpuszczalny w acetonie[2] Temperatura topnienia 1973 °C[2]
Budowa Układ krystalograficzny regularny lub heksagonalny[2] Moment dipolowy 7,954 ± 0,003 D[3]
Niebezpieczeństwa Karta charakterystyki: dane zewnętrzne firmy Sigma-Aldrich [dostęp 2025-02-05] Globalnie zharmonizowany system klasyfikacji i oznakowania chemikaliów Na podstawie podanej karty charakterystyki Niebezpieczeństwo Zwroty H H301, H314, H332 Zwroty P P260, P271, P280, P303+P361+P353, P304+P340+P310, P305+P351+P338 Numer RTECS CQ9800000 Dawka śmiertelna LD50 146 mg/kg (mysz, dootrzewnowo)[4]
Podobne związki
Inne aniony	BaO 2
Inne kationy	CaO, MgO, Na 2O, K 2O
Jeżeli nie podano inaczej, dane dotyczą stanu standardowego (25 °C, 1000 hPa)

Otrzymywanie

Jest otrzymywany w wyniku ogrzewania węglanu baru z węglem^[1][5]:

BaCO
3 + C → BaO + 2CO

Obecność węgla pozwala znacząco obniżyć temperaturę rozkładu BaCO
3^[5].

Inną metodą jest termiczny rozkład azotanu baru^[1].

Właściwości

Tlenek baru jest białym ciałem stałym. Występuje w postaci regularnych kryształów lub żółtawego proszku^[1]. Ma właściwości higroskopijne^{[potrzebny przypis]}.

Jest tlenkiem alkaicznym i reaguje z wodą dając zasadowy wodorotlenek baru^[1][6]:

BaO + H
2O → Ba(OH)
2

Zastosowanie

Jest wykorzystywany do produkcji metalicznego baru metodą aluminotermiczną, zarówno w warunkach laboratoryjnych, jak i na skalę przemysłową^[7][5]:

3BaO + 14Al → 3BaAl
4 + Al
2O
3

8BaO + BaAl
4 → 7Ba↑ + 2BaO·Al
2O
3

BaO + Al
2O
3 → BaO·Al
2O
3

sumarycznie:

4BaO + 2Al → 3Ba↑ + BaO·Al
2O
3

Powstający bar w temperaturze procesu wynoszącej 1100–1200 °C wydziela się w formie gazowej i ulega kondensacji w chłodnej części reaktora^[7][5].

Ponadto jest substratem do produkcji wodorotlenku baru^[6]. Można z niego także otrzymać nadtlenek baru: tlenek ogrzewa się do 500 °C w obecności powietrza lub tlenu^[1][8]:

2BaO + O
2 → 2BaO
2