Loading AI tools
Z Wikipedii, wolnej encyklopedii
Stanisław Fraus (ur. 30 października 1929 w Goduli, zm. 12 grudnia 2011 w Polanicy-Zdroju) – alpinista, długoletni goprowiec, przewodnik, działacz turystyczny i społeczny.
Syn Bernarda[1]. Pochodził z Goduli (obecnie dzielnica Rudy Śląskiej) na polskim Górnym Śląsku. W czasie II wojny światowej uczył się w niemieckiej szkole, po wojnie w Szkole Handlowej w Chorzowie. Służbę wojskową odbywał w kompanii sportowej, uprawiając lekkoatletykę i szermierkę[2].
W 1949 przeniósł się na ziemię kłodzką, od 1953 był mieszkańcem Polanicy-Zdroju[3][2]. Przez prawie 50 lat był głównym księgowym, również zastępcą dyrektora zarządu Okręgu FWP w Polanicy. Z racji zawodu przez wiele lat był przewodniczącym komisji rewizyjnej Towarzystwa Miłośników Polanicy, od 2005 był też członkiem Glatzer Gebirgs-Verein e.V. z siedzibą w Brunszwiku, kontynuującego tradycje Kłodzkiego Towarzystwa Górskiego (GGV)[4].
Żonaty z Zofią (1934–1999)[5]. Miał jedną córkę[6].
Spoczywa na cmentarzu komunalnym w Polanicy-Zdroju (1/6/21)[5].
Od 1954 przez ponad 40 lat ratownik górski GOPR, najpierw w Grupie Sudeckiej, po podziale tej grupy członek zarządu Wałbrzysko-Kłodzkiej Grupy GOPR. Był współzałożycielem i w latach 1970–1994 kierownikiem Sekcji Operacyjnej Kłodzko z siedzibą w Polanicy[7][8][9]. W latach 1968–1972 był członkiem Zarządu Głównego GOPR. Za szczególne zasługi dla ratownictwa górskiego został wyróżniony tytułem Członka Honorowego GOPR[10][11].
Stanisław Fraus od 1948 był także członkiem Polskiego Towarzystwa Tatrzańskiego i przewodnikiem tatrzańskim. Na ziemi kłodzkiej został przewodnikiem PTTK, organizował piesze i narciarskie rajdy górskie, obozy wędrowne, wczasy lingwistyczne. Jako przewodnik sudecki PTTK oprowadził po szlakach turystycznych Sudetów i Kłodzczyzny około 150 tysięcy turystów[3]. Doskonale władający językiem niemieckim (w czasie II wojny światowej uczył się w niemieckiej szkole) był przewodnikiem wielu grup niemieckich po ziemi kłodzkiej[7][12], m.in. pisarki Moniki Taubitz[13].
Zaangażował się w ruch turystyczny, był członkiem zarządu Oddziału PTTK „Ziemi Kłodzkiej” i długoletnim przewodniczącym Komisji Górskiej tego oddziału. Brał aktywny udział w zakładaniu kół młodzieżowych PTTK – szkolnych i zakładowych. W latach 1969–1977 był członkiem Komisji Turystyki Górskiej Zarządu Głównego PTTK[14]. Miał uprawnienia przodownika GOT na Sudety, Tatry Polskie, Beskidy Zachodnie i Wschodnie[15].
Fraus należał do klubów wysokogórskich w Polsce, Niemczech i Austrii (gdzie uzyskał uprawnienia wspinaczkowe). W latach 1956–1970 uprawiał taternictwo i alpinizm, był uczestnikiem wypraw wysokogórskich, m.in. w Pamir i Alpy. W dniach od 13 lipca do 7 sierpnia 1968 wziął udział w wyprawie Polskiego Klubu Górskiego w Wielki Kaukaz, kierowanej przez Piotra Młoteckiego, zdobywając m.in. wschodni wierzchołek Elbrusu[16][12]. Wspinał się także w Alpach: w Austrii, Szwajcarii, Włoszech, Słowenii oraz we Francji. W 1971 wziął udział w polskiej wyprawie, mającej na celu trawers północnej ściany trzech czterotysięczników w masywie Mont Blanc. W trakcie wejścia 7 września 1971 r. na Mont Blanc ze Zygmuntem Kwintą, jego partner poślizgnął się na lodowcu i zginął. Fraus, który był z nim połączony liną, został ciężko ranny, helikopter pogotowia górskiego przetransportował go do szpitala w dolinie Chamonix. Powiększenie się rodziny (narodziny córki) i argumenty żony zadecydowały o zaprzestaniu czynnej wspinaczki[12][17].
Fraus został wyróżniony[3][2]:
Seamless Wikipedia browsing. On steroids.
Every time you click a link to Wikipedia, Wiktionary or Wikiquote in your browser's search results, it will show the modern Wikiwand interface.
Wikiwand extension is a five stars, simple, with minimum permission required to keep your browsing private, safe and transparent.