Sikory[11], sikorowate (Paridae) – rodzina ptaków, należąca do podrzędu śpiewających i rzędu wróblowych.
Szybkie fakty Domena, Królestwo ...
Zamknij
Obejmuje gatunki lądowe, nadrzewne, zamieszkujące Eurazję, Amerykę Północną i Afrykę (poza Saharą)[12][13]. Ptaki te charakteryzują się następującymi cechami:
- osiągają niewielkie rozmiary (średnia długość ciała: 11,5–14 cm, masa ciała: 6–20 g; wyjątek: sikora sułtańska, około 22 cm długości i 40 g[14])
- mają krótkie skrzydła, ogon stosunkowo długi,
- w upierzeniu przeważa kolor brązowy, biały, szary i czarny, u części gatunków również żółty; większość charakteryzuje się kontrastowym, najczęściej czarno-białym, ubarwieniem głowy; u niektórych obecny czub[14],
- mają 10 lotek I rzędu oraz 12 sterówek,
- mają dość krótki, mocny dziób (odżywiają się zazwyczaj owadami, do tego nasionami i owocami jagodowymi)[14],
- zazwyczaj zniesienie liczy od 4 do 12 jaj (przedstawiciele gatunków zamieszkujących strefę tropikalnych składają ich przeciętnie mniej), których wysiadywanie trwa 13–14 dni, a młode pozostają w gnieździe przez kolejne 17–20 dni[14]
Są to w większości gatunki o dużej liczebności (przykładowo bogatka zwyczajna jest jednym z najliczniejszych ptaków Polski). Nie są zagrożone wyginięciem, oprócz sikory białokarkowej i sikory rdzawolicej (podgatunek sikory rdzawej, czasem uznawany za odrębny gatunek)[11][13].
Do polskiej awifauny zalicza się 7 gatunków, wszystkie są objęte ścisłą ochroną gatunkową[15].
Do rodziny zaliczane są następujące rodzaje[11]:
- Cephalopyrus Bonaparte, 1854 – jedynym przedstawicielem jest Cephalopyrus flammiceps (E. Burton, 1836) – ognik
- Sylviparus E. Burton, 1836 – jedynym przedstawicielem jest Sylviparus modestus E. Burton, 1836 – sikora oliwkowa
- Melanochlora Lesson, 1839 – jedynym przedstawicielem jest Melanochlora sultanea (Hodgson, 1837) – sikora sułtańska
- Pardaliparus Selys-Longchamps, 1884
- Periparus Selys-Longchamps, 1884
- Baeolophus Cabanis, 1851
- Lophophanes Kaup, 1829
- Sittiparus Selys-Longchamps, 1884
- Poecile Kaup, 1829
- Cyanistes Kaup, 1829
- Pseudopodoces Sarudny & von Loudon, 1902 – jedynym przedstawicielem jest Pseudopodoces humilis (Hume, 1871) – pseudosójeczka
- Parus Linnaeus, 1758
- Machlolophus Cabanis, 1851
- Melaniparus Bonaparte, 1850
Typ nomenklatoryczny: Sylviparus E. Burton, 1836.
Typ nomenklatoryczny: Cephalopyrus Bonaparte, 1854.
Paridae, [w:] Integrated Taxonomic Information System (ang.).
M.A.P.O. Des Murs: Oiseaux. W: J.-Ch. Chenu: Encyclopédie d’histoire naturelle; ou, traité complet de cette science d’après les travaux des naturalistes les plus éminents de tous les pays et de toutes les époques: Buffon, Daubenton, Lacépède, G. Cuvier, F. Cuvier, Geoffroy Saint-Hilaire, Latreille, De Jussieu, Brongniart, etc.. Cz. 4. Paris: Maresq, 1853, s. 100. (fr.).
H.E. Wolters: Die Vogelarten der Erde. Eine systematische Liste mit Verbreitungsangaben sowie deutschen und englischen Namen. Hamburg und Berlin: Verlag Paul Parey, 1975–1982, s. 383. ISBN 3-490-09118-3. (niem.).
Gosler, A., Clement, P. & Bonan, A.: Tits and Chickadees (Paridae). [w:] del Hoyo, J., Elliott, A., Sargatal, J., Christie, D.A. & de Juana, E. (red.). Handbook of the Birds of the World Alive [on-line]. Lynx Edicions, Barcelona, 2020. [dostęp 2020-03-22].
Christopher M. Perrins: Sikory. W: redaktor: Christopher Perrins: Ptaki. Wszystkie rodziny świata. Buchmann, 2010, s. 550. ISBN 978-83-7670-263-6.
Rozporządzenie Ministra Środowiska z dnia 16 grudnia 2016 r. w sprawie ochrony gatunkowej zwierząt (Dz.U. z 2016 r. poz. 2183).
- B. Slikas, F.H. Sheldon & F.B. Gill. Phylogeny of Titmice (Paridae): I. Estimate of Relationships among Subgenera Based on DNA-DNA Hybridization. „Journal of Avian Biology”. 27, s. 70-82, 1996. (ang.).
- S. Eck & J. Martens. Systematic notes on Asian birds. 49 A preliminary review of the Aegithalidae, Remizidae and Paridae. „Zoologische Mededelingen Leiden”. 80 (5), s. 1-63, 2006. (ang.).
- J. Martens, D.T. Tietze & Y.-H. Sun. Molecular phylogeny of Parus (Periparus), a Eurasian radiation of tits (Aves: Passeriformes: Paridae). „Zoologishe Abhandlungen”. 55, s. 103-120, 2005. (ang.).
Identyfikatory zewnętrzne: