Sartowice
wieś w województwie kujawsko-pomorskim Z Wikipedii, wolnej encyklopedii
Sartowice – wieś w Polsce położona w województwie kujawsko-pomorskim, w powiecie świeckim, w gminie Świecie.
| wieś | |
 Dwór (stan w roku 2011) | |
| Państwo | |
|---|---|
| Województwo | |
| Powiat | |
| Gmina | |
| Liczba ludności (III 2011) |
342[1] |
| Strefa numeracyjna |
52 |
| Kod pocztowy |
86-108[2] |
| Tablice rejestracyjne |
CSW |
| SIMC |
0097867 |
Położenie na mapie Polski  | |
Położenie na mapie województwa kujawsko-pomorskiego  | |
Położenie na mapie powiatu świeckiego  | |
Położenie na mapie gminy Świecie  | |
 53°25′52″N 18°33′15″E[3] | |
W latach 1975–1998 miejscowość administracyjnie należała do województwa bydgoskiego. Według Narodowego Spisu Powszechnego (III 2011 r.) liczyła 342 mieszkańców[1]. Jest szóstą co do wielkości miejscowością gminy Świecie.
W XIII wieku istniał tu warowny gród, o który walki toczył między innymi książę Świętopełk II Wielki[4]. W nocy z 3 na 4 grudnia 1242 r., a więc w wigilię św. Barbary dowodzony przez Teodoryka z Bernheim niewielki oddział krzyżacki ze Starogrodu pod Chełmnem sforsował Wisłę i podszedł pod gród w Sartowicach. Po zdobyciu grodu Krzyżacy ukradli przechowywaną w nim relikwię w postaci czaszki św. Barbary[5]. Cenna relikwia została przeniesiona do kaplicy w Starogrodzie, gdzie dzięki temu powstał popularny ośrodek pielgrzymkowy. Prawdopodobnie jeszcze w XVII wieku przejściowo lub na dłużej w miejscowości osiedlili się mennonici. Mieli oni za zadanie zagospodarować obszary w dolinie Wisły, które dotąd często były zalewane przez rzekę. Osiedlali się oni na tych ziemiach na prawie holenderskim. Oznacza to, że mogli czerpać zyski z tytułu dzierżawy, ale bez prawa do własności ziemi i bez możliwości nabycia jej przez zasiedzenie[6].
Według rejestru zabytków NID[7] na listę zabytków wpisany jest zespół dworski, 1792 r., XIX w., XX w., nr rej.: 168/A z 15.06.1985:
- klasycystyczny dwór, 1792 r., lata 1963–1964
- park, przełom XVIII/XIX w.
- kaplica dworska, obecnie kościół parafialny pw. św. Barbary, 1850 r.
- grodzisko książąt pomorskich. W miejscu grodu do roku 1750 stał gotycki dwór, a po jego pożarze wystawiono nową kaplicę św. Barbary. W roku 1858 na wzniesieniu usytuowano obecną kaplicę, a jej najwartościowszy element wyposażenia – krucyfiks z XIV wieku – znajduje się w sartowickim kościele.
Kaplica przypałacowa była miejscem schronienia ludności w czasie II wojny światowej (dziury po kulach w żeliwnych drzwiach kaplicy).
Przyroda parku otaczającego wieś znajduje się pod ochroną. Rosną w nim między innymi: miłorząb dwuklapowy, buk zwyczajny (odmiana czerwonolistna wraz z wyżłobionymi w nim podpisami lokalnych mieszkańców – najstarszy wpis nożem sięga 1922 roku – oraz odmiana płacząca), 450-letni dąb imienia Ulricha Wilhelma Grafa Schwerina von Schwanenfelda o wysokości 30 m i obwodzie 4,2 m[8][9], platany klonolistne, kasztany jadalne.
Park
Buk czerwony
Dąb Graf Schwerin
Tablica przy dębie Graf Schwerin
Dawna kaplica dworska obecnie kościół w Sartowicach.
- Góry Diabelce – leżące w pobliżu Sartowic
Wikiwand in your browser!
Seamless Wikipedia browsing. On steroids.
Every time you click a link to Wikipedia, Wiktionary or Wikiquote in your browser's search results, it will show the modern Wikiwand interface.
Wikiwand extension is a five stars, simple, with minimum permission required to keep your browsing private, safe and transparent.
