Salpa (1912)

Salpa – włoski okręt podwodny z początku XX wieku, jedna z ośmiu jednostek typu Medusa. Okręt został zwodowany 14 maja 1912 roku w stoczni Cantieri Navali del Tirreno Riuniti(inne języki) w Muggiano, a w skład Regia Marina wszedł 10 września 1912 roku. Pełnił służbę na Morzu Śródziemnym, biorąc udział w I wojnie światowej. W sierpniu 1916 roku okręt storpedował austro-węgierską kanonierkę torpedową SMS „Magnet”. W końcu 1917 roku jednostka trafiła do rezerwy, a z listy floty została skreślona we wrześniu 1918 roku.

Zobacz też: inne jednostki pływające o tej nazwie.

Salpa

Klasa	okręt podwodny
Typ	Medusa
Historia
Stocznia	CNR(inne języki) Muggiano
Położenie stępki	25 sierpnia 1910
Wodowanie	14 maja 1912
Regia Marina
Wejście do służby	10 września 1912
Wycofanie ze służby	26 września 1918
Dane taktyczno-techniczne
Wyporność • na powierzchni • w zanurzeniu	248–252 tony 305 t
Długość	45,15 m
Szerokość	4,2 m
Zanurzenie	3 m
Zanurzenie testowe	40 m
Rodzaj kadłuba	dwukadłubowy
Napęd
2 silniki wysokoprężne o łącznej mocy 650 KM 2 silniki elektryczne o łącznej mocy 300 KM 2 śruby
Prędkość • na powierzchni • w zanurzeniu	12 węzłów 8 w.
Zasięg	powierzchnia: 1200 Mm przy 8 w. zanurzenie: 54 Mm przy 6 w.
Uzbrojenie
4 torpedy
Wyrzutnie torpedowe	2 × 450 mm
Załoga	21

Projekt i budowa

„Salpa” i jej siostrzane jednostki zostały zaprojektowane przez inż. Cesarego Laurentiego jako rozwinięcie poprzednich projektów tego konstruktora (Glauco i „Foca”)^[1]. Po wybuchu oparów benzyny na „Foce” zrezygnowano ostatecznie z montażu na okrętach podwodnych silników benzynowych i do napędu nowych jednostek użyto po raz pierwszy silników wysokoprężnych^[2][3] . Nowatorski napęd spowodował opóźnienia we wprowadzeniu okrętów do służby ze względu na przeprowadzane testy, wypadki i przeróbki^[4]. Ostatecznie jednak powstały udane jednostki charakteryzujące się wysoką manewrowością i stabilnością w położeniu podwodnym^[1][2].

„Salpa” zbudowana została w stoczni CNR(inne języki) w Muggiano^[2][4]. Stępkę okrętu położono 25 sierpnia 1910 roku, a zwodowany został 14 maja 1912 roku^[4][5]. Był pierwszym okrętem we włoskiej flocie noszącym to imię^[6].

Dane taktyczno-techniczne

„Salpa” była niewielkim, przybrzeżnym okrętem podwodnym o konstrukcji dwukadłubowej^[3] [4]. Długość całkowita wynosiła 45,15 metra, szerokość 4,2 metra i zanurzenie 3 metry^[5][7]. Wyporność normalna w położeniu nawodnym wynosiła 248–252 tony, a w zanurzeniu 305 ton^{[5][8][uwaga 1]}. Okręt napędzany był na powierzchni przez dwa silniki wysokoprężne FIAT o łącznej mocy 650 KM^[2][5]. Napęd podwodny zapewniały dwa silniki elektryczne Savigliano(inne języki) o łącznej mocy 300 KM^[1][2]. Dwuśrubowy układ napędowy pozwalał osiągnąć prędkość 12 węzłów na powierzchni i 8 węzłów w zanurzeniu^{[1][2][uwaga 2]}. Zasięg wynosił 1200 Mm przy prędkości 8 węzłów w położeniu nawodnym oraz 54 Mm przy prędkości 6 węzłów w zanurzeniu (lub 670 Mm przy 12 węzłach na powierzchni i 24 Mm przy 8 węzłach w zanurzeniu)^[1][7]. Dopuszczalna głębokość zanurzenia wynosiła 40 metrów^[3] .

Okręt wyposażony był w dwie stałe dziobowe wyrzutnie torped kalibru 450 mm, z łącznym zapasem czterech torped^[1][2].

Załoga okrętu składała się z 2 oficerów oraz 19 podoficerów i marynarzy^[5][7].

Służba

„Salpa” weszła do służby w Regia Marina 10 września 1912 roku^[4][5]. W początkowym okresie załoga okrętu przechodziła szkolenie na wodach Morza Tyrreńskiego i odbywała krótki rejsy głównie w rejon Sardynii^[9]. W momencie przystąpienia Włoch do I wojny światowej okręt wchodził w skład 1. dywizjonu okrętów podwodnych w Wenecji (wraz z siostrzanymi jednostkami „Medusa”, „Jalea”, „Jantina” i „Zoea” oraz „Atropo”)^[9][10]. W pierwszych dwóch latach wojny okręt wychodził na ofensywne patrole pod nieprzyjacielskie wybrzeże^[9]. 2 sierpnia 1916 roku okręt (pod dowództwem kpt. mar. Ugo Perricone) został wysłany pod Galiola(inne języki), aby zniszczyć włoski okręt podwodny „Giacinto Pullino”, który 31 lipca osiadł tam na mieliźnie^[11][12]. Po przybyciu na miejsce załoga „Salpy” nie odnalazła „Giacinto Pullino”, który został zdobyty przez nieprzyjaciela^{[uwaga 3]}, lecz udało mu się storpedować i ciężko uszkodzić kanonierkę torpedową SMS „Magnet”, która na holu SMS „Satellit” dotarła do Puli (w wyniku ataku na pokładzie śmierć poniosło 11 marynarzy, a siedmiu zostało rannych)^[9][12].

Od końca 1916 roku „Salpa” była używana głównie do ochrony własnych baz, a pod koniec 1917 roku trafiła do rezerwy i została rozbrojona^[9]. Okręt został skreślony z listy floty 26 września 1918 roku^[5][8].

Uwagi

1. Jackson 2001 ↓, s. 95 podaje wyporność 256/310 ton.
2. Csonkaréti 2004 ↓, s. 346 i Pollina 1963 ↓, s. 45 podają prędkość 12,5/8,2 węzła, a Moore 1990 ↓, s. 218 podaje natomiast, że podczas prób okręt osiągnął na powierzchni prędkość 14,7 węzła.
3. Zatonął podczas holowania do Puli^[13].

Przypisy

1. Fontenoy 2007 ↓, s. 119.
2. Gardiner i Gray 1985 ↓, s. 276.
3. Gogin 2020 ↓.
4. Pollina 1963 ↓, s. 47.
5. Fraccaroli 1970 ↓, s. 104.
6. Pollina 1963 ↓, s. 45, 47.
7. Pollina 1963 ↓, s. 45.
8. Gozdawa-Gołębiowski 1994 ↓, s. 619.
9. Pollina 1963 ↓, s. 49.
10. Csonkaréti 2004 ↓, s. 278.
11. Pollina 1963 ↓, s. 49, 59.
12. Csonkaréti 2004 ↓, s. 114.
13. Pollina 1963 ↓, s. 57, 59.

Bibliografia

• Károly Csonkaréti: Marynarka wojenna Austro-Węgier w pierwszej wojnie światowej 1914–1918. Kraków: Wydawnictwo Arkadiusz Wingert, 2004. ISBN 83-918940-3-7.
• Conway’s All the World’s Fighting Ships 1906–1921. Robert Gardiner, Randal Gray (red.). London: Conway Maritime Press, 1985. ISBN 0-85177-245-5. (ang.).
• Paul E. Fontenoy: Submarines: An Illustrated History of Their Impact (Weapons and Warfare). Santa Barbara, California: ABC-CLIO, 2007. ISBN 1-85367-623-3. (ang.).
• Aldo Fraccaroli: Italian Warships of World War I. London: Ian Allan Ltd., 1970. ISBN 0-7110-0105-7. (ang.).
• Ivan Gogin: Medusa small submarines (1911–1914). Navypedia. [dostęp 2020-05-08]. (ang.).
• Jan Gozdawa-Gołębiowski, Tadeusz Wywerka Prekurat: Pierwsza wojna światowa na morzu. Warszawa: Lampart, 1994. ISBN 83-902554-2-1.
• Robert Jackson: Okręty podwodne świata. Warszawa: Bellona, 2001. ISBN 83-11-09214-1.
• John Moore (red.): Jane’s Fighting Ships of World War I. London: Studio Editions, 1990. ISBN 1-85170-378-0. (ang.).
• Paolo M. Pollina: I sommergibili italiani 1895–1962. Roma: Ufficio Storico Della M.M., 1963. (wł.).