Rzeczka (województwo dolnośląskie)

Rzeczka (dawniej niem., częściowo: Dorfbach i Schlesisch Falkenberg) – wieś w Polsce położona w województwie dolnośląskim, w powiecie wałbrzyskim, w gminie Walim.

Rzeczka

wieś
Kościół bł. Maksymiliana Kolbego w Rzeczce
Państwo	Polska
Województwo	dolnośląskie
Powiat	wałbrzyski
Gmina	Walim
Wysokość	590-751[1] m n.p.m.
Liczba ludności (III 2011)	139[2]
Strefa numeracyjna	74
Kod pocztowy	58-320[3]
Tablice rejestracyjne	DBA
SIMC	0856468
Położenie na mapie gminy Walim Rzeczka
Położenie na mapie Polski Rzeczka
Położenie na mapie województwa dolnośląskiego Rzeczka
Położenie na mapie powiatu wałbrzyskiego Rzeczka
50°40′18″N 16°27′07″E[4]

Korytarz w kompleksie Riese

Zajazd Pod Kukułką

W latach 1954–72 w granicach Walimia.

Położenie

Wieś jest położona w Dolinie Walimki przy drodze lokalnej Walim – Nowa Ruda^[1]. Rozciąga się między Walimiem a Sokolcem, na odcinku około 3,5 km, a wysokości około 590–751 m n.p.m., wzdłuż potoku Walimki płynącego Doliną Walimki, która oddziela główny masyw Wielkiej Sowy (1015 m n.p.m.) i Małej Sowy (972 m n.p.m.) od Masywu Włodarza z Włodarzem (811 m n.p.m.) i Sokoła (862 m n.p.m.)^[1].

Podział administracyjny

W latach 1946–1954 Rzeczka stanowiła gromadę w gminie Walim w powiecie wałbrzyskim w województwie wrocławskim^[5]. W związku z reformą administracyjną kraju jesienią 1954 weszła w skład nowo utworzonej gromady Walim^[6]. 1 stycznia 1957 gromadę Walim zniesiono w związku z nadaniem jej statusu osiedla, przez co Rzeczka stała się integralną częścią Walimia^[7]. 1 stycznia 1973 wraz z kolejną reformą administracyjną kraju osiedle Walim zniesiono, a Rzeczka ponownie się usamodzielniła jako wieś w reaktywowanej gminie Walim^[8].

W latach 1975–1998 miejscowość administracyjnie należała do województwa wałbrzyskiego.

Opis

Miejscowość znana z walorów turystycznych i znakomitych warunków do uprawiania narciarstwa z malowniczo położonymi wyciągami narciarskimi^[9][10]. To tu w latach 70. XX wieku dzięki przedsiębiorstwu ze Świdnicy (Ś.F.U.P. - Świdnicka Fabryka Urządzeń Przemysłowych) uruchomiono pierwsze urządzenie w Polsce do sztucznego naśnieżania^[1]. W zasadzie większość budynków pełni funkcje wypoczynkowe (pokoje, kwatery, pensjonaty lub prywatne domki letniskowe). Pomiędzy Rzeczką a Walimiem w zboczach góry Ostra znajduje się również jeden z 7 kompleksów sztolni wybudowanych przez Niemców podczas II wojny światowej w ramach programu Olbrzym (niem. Riese)^[1]. Militarny kompleks Sztolnie podziemnej fabryki hitlerowskiej o tajemniczym przeznaczeniu jest udostępniony do zwiedzania.

Zabytki

Do wojewódzkiego rejestru zabytków wpisany jest^[11]:

• kościół ewangelicki, obecnie rzymskokatolicki pw. Maksymiliana Kolbe (filia - parafia św. Barbary w Walimiu); wzniesiony w 1796 r., przebudowywany w XIX wieku; po wojnie, jako ewangelicki, opuszczony ulegał zniszczeniu; w latach 80. XX wieku został wyremontowany^[1].

Inne zabytki:

• pensjonat Kukułka - obecnie budynek nr 21, najstarszy zachowany oryginalny budynek mieszkalny w gminie Walim; rok umieszczony w portalu budynku - 1775. Obecnie, własność prywatna, wystawiona na sprzedaż.
• budynek obecnie nr 33, pełniący funkcję gospodarstwa agroturystycznego, pochodzi z początku XIX w i pełnił funkcję szkoły, prawdopodobnie ewangelickiej. Obok niego biegnie jedna z głównych dróg na Wielką Sowę i wchodzi do Parku Krajobrazowego Gór Sowich. Głównym szlakiem jest tam tzw. Srebrna Droga - droga, którą prawdopodobnie wędrowali kiedyś górnicy wydobywający w okolicy, m.in. srebro. Zabudowania obecnego schroniska Warszawianka to dawne schronisko Falkenbaude, obecnie zaniedbane. W latach 30. XX wieku posiadało ono już centralne ogrzewanie. Naprzeciw tego budynku jest plac, na którym znajduje się końcowy przystanek busów prywatnych linii komunikacyjnych.

Przypisy

1. Słownik geografii turystycznej Sudetów. redakcja Marek Staffa. T. 11: Góry Sowie, Wzgórza Włodzickie. Wrocław: I-BiS, 1994, s. 328-331. ISBN 83-85773-12-6.
2. GUS: Ludność - struktura według ekonomicznych grup wieku. Stan w dniu 31.03.2011 r.
3. Oficjalny Spis Pocztowych Numerów Adresowych, Poczta Polska S.A., październik 2022, s. 1131 [zarchiwizowane 2022-10-26].
4. Państwowy Rejestr Nazw Geograficznych – miejscowości – format XLSX, Dane z państwowego rejestru nazw geograficznych – PRNG, Główny Urząd Geodezji i Kartografii, 5 listopada 2023, identyfikator PRNG: 119585
5. Wykaz Gromad Polskiej Rzeczypospolitej Ludowej według stanu z dnia 1.VII 1952 r., PRL, GUS, Warszawa
6. Uchwała Nr 30/54 Wojewódzkiej Rady Narodowej we Wrocławiu z dnia 2 października 1954 r. w sprawie podziału na nowe gromady powiatu wałbrzyskiego; w ramach Zarządzenia nr 13 Prezydium Wojewódzkiej Rady Narodowej we Wrocławiu z dnia 20 listopada 1954 r. w sprawie ogłoszenia uchwał Wojewódzkiej Rady Narodowej we Wrocławiu z dnia 2 października 1954 r. dotyczących reformy podziału administracyjnego wsi (Dziennik Urzędowy Wojewódzkiej Rady Narodowej we Wrocławiu z dnia 3 grudnia 1954 r., Nr. 9, Poz. 71)
7. Dz.U. z 1957 r. nr 8, poz. 31
8. Dziennik Urzędowy Wojewódzkiej Rady Narodowej we Wrocławiu z dnia 15 grudnia 1972, Nr 8, Poz. 165
9. Rzeczka - walory. [dostęp 2012-01-14]. [zarchiwizowane z tego adresu (2012-06-09)].
10. Stowarzyszenie „Gór Sowich”. [dostęp 2012-01-14]. [zarchiwizowane z tego adresu (2012-04-29)].
11. Rejestr zabytków nieruchomych woj. dolnośląskiego. Narodowy Instytut Dziedzictwa. s. 191. [dostęp 2012-10-23]. [zarchiwizowane z tego adresu (2019-03-27)].

Bibliografia

• Słownik geografii turystycznej Sudetów. Marek Staffa (redakcja). T. 11: Góry Sowie, Wzgórza Włodzickie. Wrocław: Wydawnictwo I-BiS, 1995, ISBN 83-85773-12-6.
• K. R.Mazurski, Przewodnik turystyczny: Góry Sowie, Wyd. Sudety, Wrocław 1996, ISBN 83-85550-84-4.
• Mapa turystyczna Góry Sowie, skala 1:35 000, praca zbiorowa, Wyd. „PLAN”, J.Góra 2007/8, ISBN 978-83-60975-44-2.
• K. W. Bryger, T. Śnieżek, Przewodnik turystyczny: Góry Sowie, Wyd. „PLAN”, J.Góra 2006, ISBN 83-60044-74-0.
• M. Staffa, Przewodnik turystyczny: Wędrówka przez Sudety Środkowe: Góry Wałbrzyskie - Góry Suche - Góry Sowie - Góry Bardzkie, Wyd.PTTK „Kraj”, Warszawa/Kraków 1982, ISBN 83-00-00476-9.
• R. Fronia, D. Jończy, mapa turystyczna Góry Sowie: kompleks Riese, skala 1:35 000, Wyd. Turystyczne „Plan”, J.Góra 2011, ISBN 978-83-62917-36-5.