Rudno (powiat lubartowski)

Rudno – wieś w Polsce położona w województwie lubelskim, w powiecie lubartowskim, w gminie Michów^[6][4].

Ten artykuł dotyczy wsi w powiecie lubartowskim. Zobacz też: inne miejscowości o tej nazwie.

Rudno

wieś
Państwo	Polska
Województwo	lubelskie
Powiat	lubartowski
Gmina	Michów
Wysokość	148,4 m n.p.m.
Liczba ludności (2021)	460[1][2]
Strefa numeracyjna	81
Kod pocztowy	21-140[3]
Tablice rejestracyjne	LLB
SIMC	0386241[4]
Położenie na mapie gminy Michów Rudno
Położenie na mapie Polski Rudno
Położenie na mapie województwa lubelskiego Rudno
Położenie na mapie powiatu lubartowskiego Rudno
51°31′44″N 22°21′55″E[5]

Wieś szlachecka położona była w drugiej połowie XVI wieku w powiecie lubelskim województwa lubelskiego^[7]. Do 1954 roku istniała gmina Rudno.

W latach 1975–1998 miejscowość należała administracyjnie do województwa lubelskiego.

Wieś stanowi sołectwo gminy Michów^[8]. Według Narodowego Spisu Powszechnego z roku 2011 wieś liczyła 518 mieszkańców^[9].

Części wsi

Integralne części wsi Rudno^[6][4]

SIMC	Nazwa	Rodzaj
1020559	Czworaki	część wsi
1020565	Glinki	część wsi
1020588	Kawałki	część wsi
1020743	Wieluń	część wsi

Historia

Nazwa wsi

Nazwa wsi związana jest podobnie jak nazwa rzeki Rudy nad którą Rudno leży z wydobyciem i przeróbką rudy żelaza, czyli rudnictwem. Nazwa wsi pojawia się w źródłach pisanych w roku 1334 jednak pierwsze pisane informacje o rudnicy w Rudnie – „Rudno Maior officina mineraria”, pochodzą z roku 1531.

Czasy najdawniejsze

Najdawniejsze ślady ludzkiej obecności na terenie Rudna związane są z okresem neolitu – znaleziono na terenie wsi dwa neolityczne toporki kamienne. Najdawniejsze odkryte ślady osadnicze na terenie Rudna związane są z istnieniem w pobliżu obecnej wsi osady kultury trzcinieckiej. Cmentarzysko związane z tą osadą odkryto w bezpośrednim pobliżu zabudowań Rudna od strony wschodniej.

Początki wsi

Początki istnienia wsi nie są znane. Co prawda istnieją podstawy by poszukiwać ich w czasach poprzedzających akcję osadniczą dla rycerstwa jaką rozpoczął na tych terenach Kazimierz Wielki, a nawet czasy Władysława Łokietka, niestety brak źródeł pisanych, jak również opisanych znalezisk archeologicznych powoduje że są to wyłącznie hipotezy.

Wiek XIV

Zgodnie z relacją ks. Gostkowskiego w roku 1320 królewską wieś Rudno nadał Władysław Łokietek kasztelanowi krakowskiemu Warszowi Rawicie. W 1334 roku w dokumentach erekcyjnych parafii w Drążgowie pojawia się najstarszy zachowany do dziś zapis nazwy wsi Rudno^[10][11]. Według historyków, w tym czasie Rudno jest wsią należąca do drobnej szlachty^[12].

XV wiek

Przed rokiem 1417 powstaje parafia Rudno – w tym roku w dokumentach zanotowany jest proboszcz rudzieński. Serwis internetowy Archidiecezji Lubelskiej podaje jako datę erekcji parafii Rudno rok 1425. Wanda Śliwina – przedwojenna regionalistka wspomina o istnieniu w latach 20. XX w. rudzieńskich ksiąg parafialnych sięgających roku 1425. W roku 1419 notowane są dwie wsie o nazwie Rudno – prawdopodobnie chodzi o późniejsze Rudzienko. W roku 1462 Rudno dzierżawił Grot z Ostrowa.

XVI wiek

W regestrze podymnego Województwa Lubelskiego z roku 1565 zapisano Parafię Rudno z miejscowościami Rudno Magna (Rudno) – 4 łany ziemi, Rudno Parva (Rudzienko), Wągielycze, Nowa Rudziecz, Wielkie, Szeboklieski, Wolia Skrowa, Wolia Gawłowa i Gołąbye. Przy Rudnie zapisano 4 łany ziemi.

Obiekty

• Zabytkowy, drewniany kościół parafialny pw. św. Mikołaja z lat 1771–1785 wraz z dzwonnicą-bramą wpisane do rejestru zabytków nieruchomych (nr rej.: A/433 z 4.06.1969)^[13].
• Szkoła Podstawowa im. Józefa Niećko^[14].
• Sala Królestwa zboru Świadków Jehowy^[15].

Przypisy

1. Wieś Rudno w liczbach [online], Polska w liczbach [dostęp 2023-03-07], liczba ludności na podstawie danych GUS.
2. NSP 2021: Ludność w miejscowościach statystycznych [online], Bank Danych Lokalnych GUS, 19 września 2022 [dostęp 2023-03-07].
3. Oficjalny Spis Pocztowych Numerów Adresowych, Poczta Polska S.A., październik 2013, s. 1099 [zarchiwizowane z adresu 2014-02-22].
4. GUS. Rejestr TERYT
5. Państwowy Rejestr Nazw Geograficznych – miejscowości – format XLSX, Dane z państwowego rejestru nazw geograficznych – PRNG, Główny Urząd Geodezji i Kartografii, 5 listopada 2023, identyfikator PRNG: 118180
6. Rozporządzenie Ministra Administracji i Cyfryzacji z dnia 13 grudnia 2012 r. w sprawie wykazu urzędowych nazw miejscowości i ich części (Dz.U. z 2013 r. poz. 200)
7. Corona Regni Poloniae. Mapa w skali 1:250 000, Instytut Historii im. Tadeusza Manteuffla Polskiej Akademii Nauk i Pracownia Geoinformacji Historycznej Katolickiego Uniwersytetu Lubelskiego
8. Strona gminy Michów, sołectwa
9. GUS: Ludność - struktura według ekonomicznych grup wieku. Stan w dniu 31.03.2011 r.
10. Stanisław Kuraś: Zbiór dokumentów katedry i diecezji krakowskiej, Cz. I-II, Materiały do dziejów Kościoła w Polsce. t. I, IV. Lublin: 1965, s. 40.
11. Stefan Wojciechowski: Dzieje Lubelszczyzny, Tom IV, Osady zaginione i o zmienionych nazwach historycznego województwa lubelskiego. Warszawa: 1986, s. 36. ISBN 83-01-05651-7. [dostęp 2013-03-01].
12. Anna Sochacka: Drobna szlachta w województwie lubelskim w średniowieczu, Rocznik Lubelski T. 25/26, 1983/1984. Lublin: 1985, s. 30. ISBN 83-222-0388-8. [dostęp 2013-03-01].
13. Rejestr zabytków nieruchomych – województwo lubelskie [online], Narodowy Instytut Dziedzictwa, 30 września 2024, s. 53 [dostęp 2017-11-05].
14. Szkoła Podstawowa w Rudnie [online] [dostęp 2017-11-05].strona główna serwisu
15. Dane według wyszukiwarki zborów, na oficjalnej stronie Świadków Jehowy jw.org [dostęp 2017-01-18].

Bibliografia

• Bielec Jan (red.), Stanisława Szwałek: Wykaz urzędowych nazw miejscowości w Polsce. Ministerstwo Administracji, Gospodarki Terenowej i Ochrony Środowiska. T. III: P - Ż. Warszawa: GUS, 1982. Brak numerów stron w książce
• Janusz Sitek: Nazwy geograficzne Rzeczypospolitej Polskiej. Ministerstwo Gospodarki Przestrzennej i Budownictwa, Główny Geodeta Kraju, Urząd Rady Ministrów, Komisja Ustalania Nazw Miejscowości i Obiektów Fizjograficznych. Warszawa: Państwowe Przedsiębiorstwo Wydawnictw Kartograficznych im. Eugeniusza Romera, 1991. ISBN 83-7000-071-1. Brak numerów stron w książce

Linki zewnętrzne

• Rudno, 9.) R., wś i fol., pow. lubartowski, [w:] Słownik geograficzny Królestwa Polskiego, t. IX: Pożajście – Ruksze, Warszawa 1888, s. 940., s. 940.