Radomin (gmina)

Radomin (do 1940 gmina Płonne) – gmina wiejska w województwie kujawsko-pomorskim, w powiecie golubsko-dobrzyńskim. W latach 1975–1998 gmina położona była w województwie toruńskim.

Radomin

gmina wiejska
Herb
Państwo	Polska
Województwo	kujawsko-pomorskie
Powiat	golubsko-dobrzyński
TERC	0405052
Wójt	Piotr Wolski
Powierzchnia	80,77 km²
Populacja (31.12.2022) • liczba ludności	3962[1]
• gęstość	48,2 os./km²
Nr kierunkowy	56
Tablice rejestracyjne	CGD
Adres urzędu: Radomin 1a 87-404 Radomin
Szczegółowy podział administracyjny
Liczba sołectw 16
Położenie na mapie województwa kujawsko-pomorskiego Radomin
Położenie na mapie Polski Radomin
53°05′N 19°12′E
Strona internetowa
Biuletyn Informacji Publicznej

Płonne, kościół św. Jakuba

Siedzibą gminy jest Radomin.

Według danych z 31 marca 2009 roku^[2] gminę zamieszkiwało 4167 osób. Natomiast według danych z 31 grudnia 2017 roku^[3] gminę zamieszkiwało 3867 osób.

Według danych z 31 grudnia 2019 roku^[4] gminę zamieszkiwało 3837 osób.

Struktura powierzchni

Według danych z roku 2005^[5] gmina Radomin ma obszar 80,77 km², w tym:

• użytki rolne: 85%
• użytki leśne: 8%

Gmina stanowi 13,18% powierzchni powiatu.

Ochrona przyrody

Na terenie gminy znajduje się Rezerwat przyrody Bobrowisko, który chroni stanowisko modrzewia polskiego na granicy jego zasięgu.

Demografia

Dane z 31 grudnia 2017 roku^[3]:

Opis	Ogółem		Kobiety		Mężczyźni
jednostka	osób	%	osób	%	osób	%
populacja	3 867	100	1 893	49	1 974	51
gęstość zaludnienia (mieszk./km²)	48		23		25

• Piramida wieku mieszkańców gminy Radomin w 2014 roku^[6].

Historia

Przedwojenną poprzedniczką gminy Radomin była gmina Płonne, która powstała w 1867 roku w powiecie rypińskim w guberni płockiej. W okresie międzywojennym gmina Dzierzno należała do powiatu rypińskiego w woj. warszawskim. 1 kwietnia 1938 roku gminę wraz z całym powiatem rypińskim przeniesiono do woj. pomorskiego^[7]. Siedzibą gminy Płonne był Radomin^[8].

24 października 1940 gminę Płonne zniesiono^[9][10], przekształcając ją w gminę Radomin (Reddemin)^[11].

Po wojnie, dekretem PKWN z 21 sierpnia 1944 o trybie powołania władz administracji ogólnej I i II instancji, uchylono wszelki zmiany w podziale administracyjnym państwa wprowadzone przez okupanta (art. 11)^[12]. Jednak zmiany w podziale administracyjnym powiatu rypińskiego wprowadzone podczas wojny utrzymywały się w praktyce także po wojnie^[9]. Było to praktykowane do tego stopnia, że Wojewoda Pomorski wydał 22 kwietnia 1950 specjalne ogłoszenie informujące o powróceniu do stanu administracyjnego z 1 września 1939^[13]. Tak więc przedwojenna gmina Płonne winna funkcjonować de iure także po wojnie, choć w praktyce nadal stosowano zarówno nazewnictwo jak i skład gmin wprowadzony przez okupanta. Na przykład, GUS-owski oficjalny Wykaz Gromad Polskiej Rzeczypospolitej Ludowej według stanu z dnia 1.VII 1952 r. dalej wylicza gminę Radomin w miejsce gminy Płonne^[14][15]. Podobnie było nawet w wydawnictwach wojewódzkich, np. w Dzienniku Urzędowym Wojewódzkiej Rady Narodowej w Bydgoszczy z 1954 w opisie gmin i gromad podlegających transformacji w związku z reformą administracyjną państwa^[16]. Brak konsensusu trwał do jesieni 1954, kiedy to formalnie zniesiono gminy wiejskie w miejsce gromad^[17].

Dopiero gmina utworzona w 1973 roku nazywa się formalnie Radomin^[18].

Zabytki

Wykaz zarejestrowanych zabytków nieruchomych na terenie gminy^[19]:

• drewniany kościół parafii pod wezwaniem Narodzenia Najświętszej Maryi Panny z XVIII w. w Dulsku, nr A/350 z 31.08.1927 roku
• kościół parafii pod wezwaniem św. Jakuba z pierwszej połowy XIV w. w miejscowości Płonne, nr A/346 z 31.08.1927 roku
• kościół parafii pod wezwaniem św. Mikołaja z XIV w. w Radominie, nr A/260 z 04.07.1980 roku
• park dworski z aleją bukową z początku XIX w. w Radominie, nr 499 z 01.10.1985 roku
• zespół pałacowy z połowy XIX w. w Szafarni, obejmujący: pałac (dworek); park, nr A/433/141 z 30.01.1960 roku, siedziba Ośrodka Chopinowskiego

Sołectwa

Bocheniec, Dulsk (w tym przysiółki Dulsk-Spiczyny i Dulsk-Frankowo), Gaj, Jakubkowo, Kamionka, Łubki, Piórkowo, Płonko, Płonne, Radomin, Rętwiny, Rodzone, Szafarnia, Szczutowo, Wilczewko, Wilczewo.

Sąsiednie gminy

Brzuze, Golub-Dobrzyń, Wąpielsk, Zbójno