Najlepsze pytania
Chronologia
Czat
Perspektywa
Publiczne systemy wypożyczania rowerów w Krakowie
Z Wikipedii, wolnej encyklopedii
Remove ads
Publiczne systemy wypożyczania rowerów w Krakowie – kilka publicznych systemów wypożyczania rowerów funkcjonujący od 2008 roku w Krakowie pod różnymi markami i z różnymi zasadami. W 2023 roku funkcjonowały 2: Park-e-Bike (darmowy krótkoterminowy wynajem rowerów elektrycznych przy parkingach przesiadkowych) i LajkBike (długoterminowy wynajem rowerów elektrycznych i tradycyjnych).
Remove ads
Remove ads
BikeOne
Podsumowanie
Perspektywa
W lipcu 2008 miasto Kraków podpisało z warszawską firmą Sanmargar Team 3-letnią umowę na budowę i obsługę systemu samoobsługowych wypożyczalni rowerowych składającego się ze 100 rowerów i 12 stacji[1][2]. System otrzymał nazwę BikeOne i w okresie od 17 listopada do 19 grudnia 2008 został uruchomiony na próbę[3][4]. Był to wówczas pierwszy taki system w Polsce[3]. Budowa systemu została dofinansowana w ramach unijnego programu Caravel Civitas[1].
W 2009 roku system został uruchomiony 1 kwietnia i rozbudowany o 1 dodatkową stację[5]. 21 maja uruchomiono 3 dodatkowe stacje i dodano 20 rowerów, które zostały zasponsorowane przez sieć telefonii komórkowej Plus[6].
W czerwcu 2010 sponsorem systemu została fundacja All For Planet[7].
14 listopada 2011, w związku z zakończeniem umowy z Sanmargerem, wszystkie rowery i stacje BikeOne zostały przekazane miastu[8].
8 maja 2012 Zarząd Infrastruktury Komunalnej i Transportu w Krakowie podpisał 10-letnią umowę na obsługę systemu z nowym operatorem – firmą RoweRes, będącą operatorem systemu w Rzeszowie. Umowa przewidywała, że w ciągu 3 lat w Krakowie pojawi się 150 stacji i 1500 rowerów[9]. Przez większość roku nie było możliwości odpięcia rowerów ze stacji[10].
Remove ads
KMK Bike
Podsumowanie
Perspektywa
Na początku 2013 roku umowa pomiędzy ZIKiT a RoweResem została zerwana i miasto podjęło decyzję o samodzielnym prowadzeniu wypożyczalni przez miasto pod nazwą KMK Bike[10][11]. System został przygotowany przez ZIKiT przy współpracy z firmą Astor i stowarzyszeniem Kraków Miastem Rowerów[11]. Pierwsze 3 stacje zostały uruchomione 22 maja po kilku tygodniach testów[11]. W połowie czerwca ogłoszono przetarg na wyposażenie kolejnych 10 stacji oraz rozpoczęto prace nad integracją z Krakowską Kartą Miejską[12]. Dodatkowe stacje zostały uruchomione w drugiej połowie sierpnia[13].
W 2014 roku system wystartował pod koniec kwietnia. Uruchomiono 29 stacji wyposażonych w 230 rowerów, sprzęt został dostarczony przez Nextbike, a operatorem został BikeU[14][15]. Powierzenie funkcji operatora innej firmie niż ta, która dostarczyła rowery, spowodowało opóźnienie w uruchomieniu systemu[16]. Po raz pierwszy stało się możliwe wypożyczanie rowerów z użyciem Krakowskiej Karty Miejskiej[17]. W październiku system został rozbudowany o 4 stacje w Nowej Hucie oraz 35 rowerów[18].
W 2015 roku w drodze przetargu wyłoniono nowego operatora – firmę SmartBikes[19]. System wystartował 27 marca i w jego skład weszły 34 stacje i 300 rowerów[20].
Remove ads
Wavelo
Podsumowanie
Perspektywa
Historia
Na początku grudnia 2015 ogłoszono przetarg na obsługę systemu w latach 2016–2019/2023, który przewidywał, że w Krakowie docelowo znajdzie się 150 stacji i 1500 rowerów (w okresie zimowym 500)[21][22][23]. Do postępowania koncesyjnego zgłosiło się 5 firm[22], z których 4 złożyły ofertę[24]. Zwyciężyła oferta konsorcjum firm BikeU i Social Bicycles[25]. Do podpisania 8-letniej umowy doszło 14 lipca 2016[26]. W ramach podpisanej umowy miasto zobowiązało się do płacenia operatorowi złotówki miesięcznie za każdy rower, a operator do odprowadzania 1% przychodu na rzecz miasta[27]. 15 lipca na bazie starych stacji i rowerów uruchomiono tymczasowy system na czas wakacji składający się z 27 stacji (7 stacji w centrum zostało wyłączonych ze względu na Światowe Dni Młodzieży) i 200 rowerów[28]. Uruchomienie tymczasowego systemu było konieczne ze względu na wydłużoną procedurę wyboru nowego operatora[29].
Nowy system wystartował 13 października 2016 roku; dostępnych było wówczas 15 stacji i 100 rowerów[30][31]. Wraz ze zmianą operatora zdecydowano się na zmianę nazwy. Nową nazwę – Wavelo – wybrano w plebiscycie[32]. Ze względu na to, że nowy operator dostarczył nowe rowery, zdecydowano, że stare rowery zostaną przekazane do krakowskich szkół[33].
Wraz z początkiem marca 2017 system został rozbudowany do 30 stacji i 300 rowerów[34] oraz wprowadzono możliwość wypożyczania rowerów bez abonamentu[35]. 8 kwietnia system osiągnął docelowy zasięg – czynne były 142 stacje (ze 150 planowanych) z 840 rowerami (z 1500 planowanych)[36]. Na początku lipca uruchomiono została stacja przy sklepie Ikea, będąca 151. stacją ogółem i jednocześnie pierwszą stacją sponsorską[37]. Następnie uruchomiono 4 dodatkowe stacje na Czyżynach[38], a pod koniec lipca drugą stację sponsorską – stację przy Galerii Bronowice[39]. 1 grudnia liczebność rowerów tymczasowo zmalała do 550 sztuk[23][40]. Pod koniec roku system liczył 157 stacji[41].
Na przełomie lutego i marca 2018 uruchomiona została stacja przy Quattro Business Park, będącą 158. stacją ogółem i trzecią stacją sponsorską[42]. Kolejne dwie stacje sponsorskie uruchomiono w maju 2018 przy centrum handlowym Bonarka oraz biurowym Bonarka for Business[43], a następną w czerwcu przy Centrum Biurowym Jasnogórska 1[44].
W 2019 roku otwarto 3 nowe stacje sponsorskie: Kapelanka 42 (w styczniu)[45], Dot Office (w marcu)[46] i O3 Business Campus (w lipcu)[47].
Na początku listopada 2019 roku BikeU złożyło pisemne wypowiedzenie umowy na obsługę systemu[48], w efekcie czego 31 grudnia system przestał funkcjonować[49]. W związku zaprzestaniem świadczenia usług przez BikeU miasto prowadziło rozmowy z firmami zainteresowanym odkupieniem rowerów Wavelo i udostępnianiem ich na swoich warunkach. Rozmowy zakończyły się fiaskiem[50], a rowery zostały sprzedane prywatnemu przedsiębiorcy, który w połowie marca 2020 wystawił je na sprzedaż w jednym z serwisów aukcyjnych[51].
Stacje
19 marca 2019 roku system składał się z 169 stacji (w tym jednej mobilnej)[52].
Stacje Wavelo
- Plac Wszystkich Świętych
- Teatr Bagatela I
- Cracovia Błonia
- Plac Inwalidów
- Politechnika
- Dworzec Główny Wschód
- Rondo Mogilskie
- Rondo Grzegórzeckie I
- Miodowa
- Plac Bohaterów Getta
- Korona
- Plac Wolnica
- Poczta Główna
- Wawel
- Centrum Kongresowe ICE Kraków
- Szwedzka
- Jubilat
- Salwator
- Cichy Kącik
- Uniwersytet Pedagogiczny
- Łobzów PKP
- Nowy Kleparz
- Bratysławska
- Krowodrza Górka
- Mackiewicza
- Uniwersytet Rolniczy
- Wieczysta
- Rondo Kocmyrzowskie
- DH Wanda
- Rondo Czyżyńskie
- Azory
- Miasteczko Studenckie AGH
- Starowiślna
- Stradom I
- Most Grunwaldzki
- Kościuszki
- Reymonta
- Czarnowiejska
- Kawiory
- AGH Czysta
- Rondo Hipokratesa
- Plac Bieńczycki
- Dunikowskiego
- Wiślicka
- Rondo Grzegórzeckie II
- Fabryka Schindlera
- Bronowice Małe
- Francesco Nullo
- Ofiar Dąbia
- Osiedle Zgody - UMK
- Hala Targowa
- Balicka Wiadukt
- Bronowice
- Prokocim Rynek
- Smoleńsk
- Garbarska
- Powstania Warszawskiego - UMK
- Grunwaldzka - UMK
- Rondo Dywizjonu 308
- Osiedle Kolorowe
- Galicyjska
- Plac Centralny
- Zdrowa
- Stradom II
- Reymonta - Kapitol
- Uniwersytet Ekonomiczny
- Cmentarz Rakowicki
- Miechowity
- Rondo Młyńskie
- Narzymskiego I
- Biprostal
- Urzędnicza
- Łobzowska
- Struga
- Zalew Nowohucki
- Żeromskiego
- Osiedle Na Skarpie
- Okulickiego
- Osiedle Piastów
- Teatr Bagatela II
- Krowoderska
- Racławicka
- Mazowiecka
- Wesele
- Prokocim Szpital
- Wrocławska
- Cmentarz Podgórski - UMK
- Kraków Płaszów
- Dauna
- Wlotowa
- Myśliwska
- Bieżanowska
- Kuklińskiego
- Rzebika
- Saska
- Św. Wawrzyńca
- Ludwinów
- Rondo Matecznego I
- Nowosądecka
- Kurdwanów
- Wysłouchów
- Czerwone Maki
- Grota-Roweckiego
- Norymberska
- Borsucza
- Kobierzyńska
- Miłkowskiego
- Stojałowskiego
- Kampis UJ - Łojasiewicza
- Zachodnia
- Ruczaj
- Chmieleniec
- Rynek Dębnicki
- Zielińskiego
- Zalew Bagry
- Turniejowa
- Narzymskiego II
- Olszecka
- Osiedle Złotego Wieku
- Kleeberga
- Politechnika - Wydział Mechaniczny
- Łokietka
- Rondo Barei
- Bociana
- Pachońskiego
- Mistrzejowice
- Prądnik Czerwony
- Mały Płaszów
- Bohomolca
- Akacjowa
- Radzikowskiego
- Dworcowa
- Łagiewniki
- Borek Fałęcki
- Zabłocie
- Rondo Matecznego II
- Makowskiego
- Pawia
- Teligi
- Ćwiklińskiej
- Macedońska
- Powiśle
- Sławkowska
- Kopernika
- Ugorek
- Brogi-Bosaków
- Prądnicka
- Centralna
- AWF
- Kampus UJ - Gronostajowa
- IKEA
- Rondo Czyżyńskie II
- Medweckiego
- Włodarczyka
- Marii Dąbrowskiej
- Galeria Bronowice
- Quattro Business Park
- Bonarka Shopping Center
- Bulwary Kurlandzkie
- B4B bonarka for business
- Centrum Biurowe Jasnogórska 1
- Centrum Serenada
- Platinium Bratysławska
- Platinium Aleja Pokoju
- Kapelanka 42
- Dot Office
- ABB Business Services
- Dolne Młyny (stacja mobilna)
- O3 Business Campus
Działanie systemu
Aby stać się użytkownikiem Wavelo, należało założyć w systemie konto za pośrednictwem strony operatora lub specjalnej aplikacji mobilnej. Do wyboru były dwa abonamenty, różniące się liczbą bezpłatnych minut dziennie oraz naliczaniem minutowym i pakietem 12 godzinnym[53][54]. W okresie zimowym obowiązywał specjalny, promocyjny cennik[55]. Na początku 2018 roku wprowadzono również zniżki dla posiadaczy Krakowskiej Karty Rodzinnej[56], w lipcu specjalną ofertę dla gości wybranych krakowskich hoteli[57], a w sierpniu dla studentów wybranych uczelni[58].
Wypożyczenie roweru realizowane było za pomocą klawiatury umieszczonej z tyłu roweru poprzez uwierzytelnienie użytkownika na podstawie posiadanego numeru klienta i PIN-u. Pozostawienie roweru w innymi miejscu niż stacja powodowało naliczenie opłaty dodatkowej w wysokości 3 złotych – przy pozostawieniu roweru wewnątrz strefy działania systemu – i 100 zł poza strefą. Przywiezienie roweru na stację powodowało naliczenie bonusu dodatniego na koncie użytkownika w wysokości 1 zł[53][54].
Rowery
Wavelo liczyło 1500 rowerów[59], z których minimum 500 było dostępnych również zimą[23][40].
Rowery wyposażone były w wał napędowy zastępujący łańcuch. Dodatkowe wyposażenie to m.in. koszyk stalowy, komputer pokładowy, GPS, oświetlenie LED oraz zapięcie kłódką typu U[60][25]. Zasilanie podzespołów odbywało się poprzez dynamo i panel słoneczny. Dzięki wyposażeniu w moduł GPS rower można było zostawić w dowolnym miejscu oraz było łatwiej zapobiegać kradzieżom[25].
Każdy rower przechodził przegląd co 500 km[40].
Remove ads
Park-e-Bike
Podsumowanie
Perspektywa
Stacje Park-e-Bike
Historia
Pod koniec 2020 roku na terenie P+R Czerwone Maki Zarząd Transportu Publicznego uruchomił darmową wypożyczalnię rowerów elektrycznych Park-e-Bike, do obsługi której zakupiono 43 rowery[61][62]. W pierwszym sezonie (2020) funkcjonowania systemu do dokonania wypożyczenia konieczna była obecność pracownika obsługi stacji, ale na początku sezonu 2021 wprowadzono możliwość wypożyczania rowerów poprzez dedykowaną aplikację[63]. W lipcu 2022 ZTP rozstrzygnął przetarg na dostawę kolejnych 100 rowerów elektrycznych, w którym najkorzystniejszą ofertę złożyła firma Freebike[64]. W efekcie czego we wrześniu system został rozbudowany o dodatkowe rowery i 3 dodatkowe punkty wypożyczania rowerów: P+R Nowy Bieżanów, P+R Kurdwanów oraz P+R Mały Płaszów[61]. Na początku sezonu 2023 w systemie dostępnych było około 80 jednośladów[65]. Zimą 2023/2024 rowery były tymczasowo niedostępne ze względu na przeglądy i prace konserwacyjne[66]. Po przerwie zimowej 2024/2025 zwiększono liczbę stacji z 4 do 7[67].
Działanie systemu
Aby stać się użytkownikiem Park-e-Bike należy zarejestrować się w aplikacji mobilnej, a następnie przejść proces weryfikacji. Wypożyczanie rowerów jest możliwe wyłącznie w dni powszednie w określonych godzinach, ale jest darmowe. Użytkownik systemu może korzystać z roweru oraz pozostawić go w trybie postoju w dowolnym ogólnodostępnym punkcie na terenie Krakowa oraz Skawiny[61][68].
Remove ads
LajkBike
Po likwidacji Wavelo, będącego systemem wynajmu krótkoterminowego, zdecydowano się na zastąpienie go system wynajmu długoterminowego (do 3 miesięcy) obejmującego zarówno rowery elektryczne, jak i tradycyjne[69][70].
2 grudnia 2022 do Krakowa dostarczono 250 rowerów klasycznych zamówionych z myślą o systemie[71]. Łącznie takich rowerów zamówiono 500 sztuk[72]. Natomiast pod koniec stycznia 2023 w przetargu ogłoszonym przez Zarząd Transportu Publicznego na dostawę 250 rowerów elektrycznych (z opcją na dodatkowe 100–250 sztuk) najkorzystniejszą ofertę złożyła firma Art & Bikes Maria Przedpełska-Najder z Torunia[69].
17 sierpnia 2023 rozpoczęły się zapisy chętnych chcących wypożyczyć rower[70], w których wpłynęło 849 wniosków na elektryki i 759 na rowery klasyczne, co spowodowało konieczność przeprowadzenia losowania[73]. 6 września rozpoczęły się odbiory rowerów przez mieszkańców[74]. Jednocześnie we wrześniu zawieszono możliwość zgłaszania wniosków o wynajem celem rozładowania kolejki[75]. Możliwość wnioskowania o rowery przywrócono 2 stycznia 2024[75].
Remove ads
Statystyki
Podsumowanie
Perspektywa
Podczas 35-dniowego pilotażu systemu BikeOne pod koniec 2008 roku w systemie zarejestrowało się 600 użytkowników, którzy dokonali około 1000 wypożyczeń[76][77]. W sezonie 2009 (który trwał od 1 kwietnia do 11 grudnia) dokonano 39 658, w sezonie 2010 (który trwał od 1 kwietnia do 12 grudnia) 47 590, natomiast w sezonie 2011 (który trwał od 1 kwietnia do 13 października) 60 376 wypożyczeń. Przez 3 lata obowiązywania umowy z Sanmargerem w systemie zarejestrowało się około 6 tys. osób[77].
We wrześniu 2013 w systemie KMK Bike było zarejestrowanych 9 tys. użytkowników[78]. W sezonie 2014 w systemie było 34 tys. aktywnych kont i dokonano 300 tys. wypożyczeń, natomiast w sezonie 2015 odpowiednio 50 tys. i 300 tys.[79][80]
Pomiędzy 23 października 2016 a 22 października 2017 (pierwszy rok funkcjonowania Wavelo) dokonano 762 tys. wypożyczeń i przejechano 2,5 mln km[59], natomiast w pierwszym zimowym okresie funkcjonowania systemu (1 grudnia 2017 – 28 lutego 2018) rowery wypożyczone zostały ponad 40 tys. razy[81]. W 2018 roku rowery wypożyczane były 987 tys. razy i przejechano na nich 3,6 mln km[82], natomiast w okresie 1 grudnia 2018 – 28 lutego 2019 dokonano 41,5 tys. wypożyczeń[46]. W połowie czerwca 2019 odnotowano 2 milionowe wypożyczenia od czasu zmiany formuły[83].
W pierwszym pełnym sezonie funkcjonowanie systemu Park-e-Bike (6 maja – 30 listopada 2020) rowery zostały wypożyczone 3 tys. razy[62].
W trakcie pierwszego roku funkcjonowania systemu LajkBike zapisało się do niego 3,5 tys. osób[84].
Remove ads
Przypisy
Wikiwand - on
Seamless Wikipedia browsing. On steroids.
Remove ads