Ulica Starowiślna w Krakowie

Ulica Starowiślna – ulica w Krakowie, w dzielnicy I Stare Miasto, na Kazimierzu i Stradomiu.

ulica Starowiślna

Stare Miasto
Widok ulicy od skrzyżowania z ul. św. Wawrzyńca na północny zachód. Perspektywę zamyka Kościół Mariacki, znajdujący się na osi ulicy
Państwo	Polska
Miejscowość	Kraków
Poprzednie nazwy	Ulica Bohaterów Stalingradu
Przebieg
ul. św. Gertrudy, ul. Sienna, ul. Westerplatte ul. J. Dietla ul. B. Joselewicza ul. Miodowa ul. Dajwór ul. Rzeszowska ul. Przemyska ul. św. Wawrzyńca ul. Podgórska Most Powstańców Śląskich
Położenie na mapie Krakowa ulica Starowiślna
Położenie na mapie Polski ulica Starowiślna
Położenie na mapie województwa małopolskiego ulica Starowiślna
50,054548°N 19,947394°E

Opis

Ulica została wytyczona w 1881 roku. Początkowo kończyła się przy ulicy Dajwór. W 1898 wydłużona do ul. św. Wawrzyńca. Po wybudowaniu mostu Krakusa w 1913 roku została wydłużona do Wisły. Ulicą przebiega torowisko tramwajowe.

Nazwa ulicy pochodzi od koryta Starej Wisły, które przecinała w miejscu dzisiejszego skrzyżowania z ul. Józefa Dietla. W okresie od 1916 do 1926 nosiła nazwę ul. 5 Listopada^[1] dla uczczenia decyzji cesarzy Niemiec i Austro-Węgier ogłoszonej aktem 5 listopada 1916 i zapowiadającej odbudowę wolnej Polski. W czasach PRL nosiła nazwę Bohaterów Stalingradu^[2].

Ważniejsze budynki

• W budynkach numer 3-9 mieści się klasztor, przedszkole, Zespół Szkół Urszulanek Unii Rzymskiej oraz Międzyzakonny Wyższy Instytut Katechetyczny.
• Budynek numer 13 to Pałac Pugetów. Obecnie mieści się w nim Donimirski Pałac Pugetów Business Center.
• W budynku numer 16 mieściło się (obecnie nieczynne) Kino Uciecha, jedno z najstarszych w Krakowie.
• W kamienicy numer 21 znajduje się Scena Kameralna Starego Teatru oraz na II piętrze Teatr Współczesny w Krakowie^[3].
• W kamienicy numer 47 grupa artystów i artystek tworzących w nurcie urban artu ozdobiła ściany klatki schodowej i dziedzińca muralami^[4]. W przestrzeni kamienicy do tej pory można oglądać prace ośmiu artystów nie tylko z Polski, ale też z zagranicy: Nawer, Mikołaj Rejs, Agnieszka Rypińska (Agrypa), Marta Basandowska (Lilith Di), Robert Lidwin, Bogna Przewoźniak (Vortex Visual Division), Dominika Lasota (DODO Lab), Elisabeth Maxwell^[5].

Galeria

• 
  Widok od skrzyżowania z ul. Berka Joselewicza na płn.-zach., w kierunku Starego Miasta.
• 
  Widok ze skrzyżowania z ul. św. Gertrudy.
• 
  ul. Starowiślna 6
  Kamienica (proj. Aleksander Biborski, 1896)
• 
  ul. Starowiślna 8
  Kamienica (1882–1884)
• 
  ul. Starowiślna 9
  Kaplica św. Rodziny ss. urszulanek (proj. Rajmund Meus i Bronisław Górski, 1893)
• 
  ul. Starowiślna 10
  Kamienica, gdzie do 1904 roku mieściła się pracownia malarska Piotra Stachiewicza, po 1904 – Leona Wyczółkowskiego
• 
  ul. Starowiślna 13
  Pałac Pugetów (proj. Józef Kwiatkowski, 1874)
• 
  ul. Starowiślna 14
  Kamienica (proj. Jacek Matusiński, 1872)
• 
  ul. Starowiślna 18
  Kamienica (proj. Leopold Tlachna, 1887)
• 
  ul. Starowiślna 20
  Kamienica (proj. Jacek Matusiński, 1889)
• 
  ul. Starowiślna 22
  Kamienica (proj. Samuel Nebenzahl, 1936–1937)
• 
  ul. Starowiślna 32
  Kamienica (proj. Ferdynand Liebling, 1902)
• 
  ul. Starowiślna 36
  Kamienica (proj. Beniamin Torbe, 1892)
• 
  ul. Starowiślna 38
  Kamienica (1892)
• 
  ul. Starowiślna 44
  Kamienica (proj. Beniamin Torbe, 1899)
• 
  ul. Starowiślna 46
  Kamienica, gdzie mieścił się Zakład Kształcenia Izraelickich Rzemieślników (1888-1891)
• 
  ul. Starowiślna 50
  Kamienica, dawny Zakład Wychowawczy dla Osieroconych Chłopców Izraelickich (proj. Karol Knaus, 1887)
• 
  ul. Starowiślna 54
  Kamienica (proj. Antoni Dostal, 1927)
• 
  ul. Starowiślna 62 (ul. Rzeszowska 2)
  Kamienica (proj. Antoni Dostal, 1931)
• 
  ul. Starowiślna 66
  Kamienica (proj. Zygmunt Prokesz, 1929)
• 
  ul. Starowiślna 68
  Kamienica (proj. Edward Skawiński, 1928)
• 
  ul. Starowiślna 70
  Kamienica (proj. Mieczysław Sarnecki, 1928)
• 
  ul. Starowiślna 80
  Kamienica (proj. Józef Merenda, 1936)
• 
  ul. Starowiślna 82
  Kamienica (proj. Leopold Bachner, Maurycy Stiel, 1936)
• 
  ul. Starowiślna 86
  Kamienica (proj. Leopold Bachner, Maurycy Stiel, 1936)
• 
  ul. Starowiślna 89
  Willa Stryjeńskich (proj. Tadeusz Stryjeński, 1904)

Przypisy

1. MateuszM. Drożdż MateuszM., Dlaczego Kraków przemianował Starowiślną na 5 Listopada, „Nasza Historia” nr 11 (24), listopad 2015. Brak numerów stron w książce
2. Mapa Krakowa z 1972 roku. [dostęp 2013-09-17].
3. Teatr Współczesny w Krakowie. [dostęp 2010-07-09]. (pol.).
4. Niezwykła kamienica przy Starowiślnej 47 [online], www.radiokrakow.pl [dostęp 2024-03-14] (pol.).
5. JoannaJ. Urbaniec JoannaJ., Kraków. Niezwykła kamienica przy ulicy Starowiślnej. Kolorowe wnętrza z muralami to perła. Mamy zdjęcia! [online], Gazeta Krakowska, 25 maja 2022 [dostęp 2022-05-25] (pol.).

Bibliografia

• Starowiślna, ulica. W: Encyklopedia Krakowa. Warszawa – Kraków: Wydawnictwo Naukowe PWN, 2000, s. 923. ISBN 83-01-13325-2.